Không lấy phiếu tín nhiệm đối với người chờ nghỉ hưu
Trưởng Ban Công tác đại biểu thuộc Nguyễn Thị Thanh - Trưởng Ban Soạn thảo cho biết: Việc xây dựng Dự thảo Nghị quyết nhằm kịp thời thể chế hóa chủ trương, đường lối của Đảng về công tác cán bộ và việc lấy phiếu tín nhiệm đối với chức danh, chức vụ lãnh đạo, quản lý trong hệ thống chính trị; hoàn thiện hệ thống pháp luật, tạo hành lang pháp lý đồng bộ, thống nhất trong việc lấy phiếu tín nhiệm, bỏ phiếu tín nhiệm tại Quốc hội, HĐND; khắc phục những hạn chế, vướng mắc trong thực tiễn thi hành.
Đồng thời, tăng cường trách nhiệm của người được lấy phiếu tín nhiệm, bỏ phiếu tín nhiệm, góp phần xây dựng đội ngũ cán bộ có đủ phẩm chất, năng lực, uy tín, ngang tầm nhiệm vụ.
Dự thảo Nghị quyết gồm 22 điều, so với Nghị quyết số 85/2014/QH13, giữ nguyên 2 điều, sửa đổi, bổ sung 16 điều và bổ sung 4 điều mới; có 7 phụ lục (gồm bổ sung 2 phụ lục mới).
Trong đó, Dự thảo Nghị quyết bổ sung đối tượng lấy phiếu tín nhiệm đối với chức danh Tổng Thư ký Quốc hội cho phù hợp với Luật Tổ chức Quốc hội và Quy định số 96-QĐ/TW, điều chỉnh một số chức danh theo Luật Tổ chức chính quyền địa phương sửa đổi, bổ sung năm 2019.
Đồng thời, sửa đổi, bổ sung các trường hợp không lấy phiếu tín nhiệm đối với người đã có thông báo nghỉ công tác chờ nghỉ hưu, thông báo nghỉ hưu hoặc được bổ nhiệm, bầu cử trong năm lấy phiếu tín nhiệm để phù hợp với Quy định số 96-QĐ/TW và thực tiễn của việc lấy phiếu tín nhiệm trong thời gian qua.
Đặc biệt, Trưởng Ban Công tác đại biểu cho biết, qua tổng kết thực tiễn lấy phiếu tín nhiệm và ý kiến góp ý của nhiều cơ quan, đa số ý kiến Ủy ban Thường vụ Quốc hội nhất trí cần thiết bổ sung Dự thảo Nghị quyết quy định về việc không lấy phiếu tín nhiệm đối với người nghỉ chữa bệnh hiểm nghèo có xác nhận của cơ sở y tế và không điều hành công tác từ 06 tháng trở lên theo quyết định của cơ quan, cá nhân có thẩm quyền tính đến thời điểm khai mạc kỳ họp lấy phiếu tín nhiệm.
Để làm rõ thẩm quyền, thời hạn của một số bước trong quy trình lấy phiếu tín nhiệm, bỏ phiếu tín nhiệm tại Quốc hội, HĐND, Dự thảo Nghị quyết đã bổ sung thẩm quyền của Ủy ban Thường vụ Quốc hội, Thường trực HĐND quyết định danh sách những người được lấy phiếu tín nhiệm và bổ sung quy định về thời gian là chậm nhất 45 ngày để gửi văn bản yêu cầu người được lấy phiếu tín nhiệm gửi Báo cáo và Bản kê khai tài sản, thu nhập đến Ủy ban Thường vụ Quốc hội, Thường trực HĐND.
Dự thảo Nghị quyết cũng bổ sung quy định phiên họp lấy phiếu tín nhiệm, bỏ phiếu tín nhiệm chỉ được tiến hành khi có ít nhất 2/3 tổng số đại biểu Quốc hội, đại biểu HĐND tham dự.
Đồng thời, sửa đổi quy định về quy trình bỏ phiếu tín nhiệm ở Quốc hội và HĐND cho thống nhất. Theo đó, không thảo luận tại hội trường mà chỉ thảo luận tại Đoàn đại biểu Quốc hội, Tổ đại biểu HĐND và báo cáo kết quả trước Quốc hội và HĐND.
Về hệ quả đối với người được lấy phiếu tín nhiệm, bỏ phiếu tín nhiệm, theo Dự thảo nghị quyết, người được lấy phiếu tín nhiệm có quá nửa đến dưới 2/3 tổng số đại biểu Quốc hội, đại biểu HĐND đánh giá "tín nhiệm thấp" thì xin từ chức.
Trường hợp không xin từ chức thì cơ quan hoặc người có thẩm quyền giới thiệu người đó để Quốc hội, HĐND bầu hoặc phê chuẩn có trách nhiệm trình Quốc hội, HĐND tiến hành bỏ phiếu tín nhiệm tại kỳ họp đó hoặc kỳ họp gần nhất.
Người được lấy phiếu tín nhiệm có từ 2/3 tổng số đại biểu Quốc hội, đại biểu HĐND trở lên đánh giá "tín nhiệm thấp" thì cơ quan hoặc người có thẩm quyền giới thiệu người đó để Quốc hội, HĐND bầu hoặc phê chuẩn có trách nhiệm trình Quốc hội, HĐND tiến hành miễn nhiệm tại kỳ họp đó hoặc kỳ họp gần nhất.
Bổ sung quy định làm căn cứ lấy phiếu tín nhiệm
Thảo luận tại Tổ về nội dung này, các đại biểu Quốc hội tán thành về sự cần thiết sửa đổi, bổ sung quy định về việc lấy phiếu tín nhiệm, bỏ phiếu tín nhiệm đối với người giữ chức vụ do Quốc hội, HĐND bầu hoặc phê chuẩn.
Phát biểu thảo luận, đại biểu Quốc hội Đặng Bích Ngọc (Đoàn Hoà Bình) đồng tình việc bổ sung quy định không lấy phiếu tín nhiệm đối với người chờ nghỉ hưu, người chữa bệnh hiểm nghèo có xác nhận của cơ sở y tế và không điều hành công tác từ 6 tháng trở lên theo quy định.
Theo đại biểu, quy định này là phù hợp, thể hiện tính nhân văn và cũng phù hợp với mục đích của việc lấy phiếu tín nhiệm. Những người mắc bệnh hiểm nghèo, không điều hành công tác từ 6 tháng rất khó đủ cơ sở, điều kiện để lấy phiếu tín nhiệm.
Về căn cứ đánh giá mức độ tín nhiệm, đại biểu Đặng Bích Ngọc thống nhất việc Dự thảo bổ sung căn cứ là kết quả giải quyết đơn thư khiếu nại, tố cáo trong lĩnh vực, phạm vi phụ trách, tôn trọng, lắng nghe ý kiến để giải quyết kiến nghị của cử tri, kết quả thực hiện cam kết và lời hứa.
“Đây là nhiệm vụ rất quan trọng của người đứng đầu cơ quan, tổ chức, người được Quốc hội, HĐND bầu, phê chuẩn. Thông qua kết quả thực hiện việc giải quyết các kiến nghị, lời hứa sẽ là kênh thông tin để đại biểu Quốc hội, HĐND xem xét, đánh giá mức độ tín nhiệm” - đại biểu phát biểu.
Còn đại biểu Lê Thanh Vân (Đoàn Cà Mau) cho rằng, trước khi lấy phiếu tín nhiệm, cần căn cứ vào chương trình hành động (nếu có) để soi vào đó đánh giá việc thực hiện chức năng nhiệm vụ, nếu không có sẽ khó đong đếm, lường định đâu là người làm được việc, đâu là người không làm được việc. Vì vậy, Dự thảo Nghị quyết phải bổ sung quy định làm căn cứ cho đại biểu lấy phiếu tín nhiệm, hoặc báo cáo kết quả hoạt động giữa nhiệm kỳ, cả nhiệm kỳ.
Liên quan hệ quả với người được lấy phiếu tín nhiệm, đại biểu Văn Thị Bạch Tuyết (Đoàn TP.HCM) đồng tình với ý kiến trong cơ quan thẩm tra rằng, cần bổ sung cơ chế cho người có từ 2/3 tổng số đại biểu Quốc hội, đại biểu HĐND trở lên đánh giá “tín nhiệm thấp” chủ động xin từ chức, nếu không từ chức thì mới trình Quốc hội và HĐND xem xét miễn nhiệm.
“Đề nghị Quốc hội nghiên cứu thêm trường hợp này. Cán bộ được đánh giá có phiếu “tín nhiệm thấp” nhiều thì cần có cơ chế, tạo cơ hội để họ chủ động nộp đơn xin từ chức là phù hợp trong điều kiện hiện nay, thay vì trình miễn nhiệm luôn” - bà Tuyết nêu quan điểm.
