Chất lượng các công trình công cộng của Sierra Leone ngày càng tồi tệ hơn Ảnh: ST
Báo cáo kiểm toán chỉ trích gay gắt những vụ gian lận, tham nhũng lên tới hàng triệu USD bắt nguồn từ tình trạng coi thường pháp luật, đặc biệt là vi phạm quy định trong công tác chi tiêu, mua sắm công tại các Bộ nêu trên. Năm 2015, các khoản chi tiêu công của các Bộ được kiểm toán chiếm gần 1/4 tổng mức chi tiêu công quốc gia, lên tới 427,5 tỷ Leonean Sierra Leone (SLL), tương đương gần 77 triệu USD.
Những phát hiện trong cuộc kiểm toán lần này cho thấy lãnh đạo các Bộ đã không tuân thủ nhiều quy định về chi tiêu, mua sắm công, một số Bộ chỉ thực hiện các quy định sử dụng ngân sách hợp lý, tiết kiệm ở “mức độ chống đối” trong khi vẫn cố tình vi phạm luật pháp, tìm mọi cách “đục khoét” ngân sách nhằm bỏ túi riêng.
Các kiểm toán viên phát hiện ra rằng, ngân sách của Bộ Quốc phòng đã “mất tích” khoảng 13 triệu USD. Ngoài ra, một số hợp đồng Bộ này ký với các nhà thầu xây dựng cho thấy nhiều dấu hiệu can thiệp, sửa đổi, tăng khống giá trị hợp đồng lên rất nhiều lần.
Bộ Công an Sierra Leone bị chỉ trích đã gây lãng phí gần 150.000 USD và nhiều tài sản công cũng như cố tình kê khống giá trị các hợp đồng nhằm thu lợi cá nhân. Bộ này còn kê khai đã sử dụng ngân sách mua 200 khẩu súng trị giá gần 100.000 USD, tuy nhiên thực tế số lượng súng trên không hề được trang bị cho ban, ngành nào; một nửa số súng được đặt mua này không nằm trong danh mục các trang thiết bị cần thiết phục vụ công việc của các lực lượng thuộc Bộ.
Cơ quan kiểm toán cũng lên án Bộ Giáo dục đã vi phạm các nguyên tắc đấu thầu, duyệt ngân sách mua các trang thiết bị, dụng cụ cho ngành quá mức quy định, xây dựng nhiều hệ thống lọc nước tràn lan khắp các trường mà không xem xét phạm vi ngân sách cho phép cũng như nhu cầu sử dụng thực tế. Nhiều công trình xây dựng và các mặt hàng được mua sắm thậm chí không có hợp đồng và hóa đơn công khai, hợp lệ.
Báo cáo kiểm toán cũng chỉ rõ những bằng chứng cho thấy Bộ Nông nghiệp có móc nối và ký nhiều hợp đồng với các nhà thầu “ruột”, cung cấp nhiều loại phân bón trị giá gần 3 triệu USD mà không thông qua quá trình đấu thầu công khai nhằm lựa chọn những nhà cung cấp sản phẩm chất lượng nhất với giá thành hợp lý nhất. Nhiều thương vụ mua cây giống, các dịch vụ tư vấn khác cũng có những sai phạm nghiêm trọng dẫn đến tình trạng ngân sách bị lạm dụng và thất thoát lớn.
Quận Western Area Rural phía Tây Sierra Leone cũng để xảy ra nhiều sai sót, vi phạm trong quá trình lựa chọn các nhà thầu đủ tiêu chuẩn cung cấp dịch vụ xây dựng có chất lượng khiến gần 130.000 USD ngân sách đã bị sử dụng lãng phí. Một loạt công trình công cộng quan trọng đã được giao cho những nhà thầu nhỏ, không có uy tín trong ngành, thậm chí không hề có giấy phép kinh doanh cũng như không chứng minh được công ty mình có đầy đủ các trang thiết bị cần thiết để đảm bảo thực hiện tốt công việc.
Cơ quan Kiểm toán tối cao Sierra Leone cho biết, kể từ năm 2013 đến nay, tình trạng vi phạm các nguyên tắc, quy định trong Luật Đấu thầu quốc gia ngày càng gia tăng, mức độ vi phạm nghiêm trọng hơn, chất lượng các công trình công cộng trở nên tồi tệ. Đây là những hậu quả trực tiếp của tình trạng gian lận, tham nhũng đang tràn lan tại nhiều Bộ, ban, ngành của một trong những đất nước nghèo đói có tỷ lệ thất nghiệp, mù chữ luôn cao nhất thế giới.
Trước những phát hiện đáng báo động về tình trạng gian lận, tham nhũng nghiêm trọng trên, Báo cáo kiểm toán đã kiến nghị Ủy ban Phòng, chống tham nhũng quốc gia cần có biện pháp can thiệp ngay lập tức cũng như cần mở rộng tiến hành điều tra nhằm phát hiện, xử lý nghiêm khắc những cơ quan đã và đang cố tình gây thất thoát ngân sách quốc gia vốn đã quá eo hẹp.
Những phát hiện trong cuộc kiểm toán lần này cho thấy lãnh đạo các Bộ đã không tuân thủ nhiều quy định về chi tiêu, mua sắm công, một số Bộ chỉ thực hiện các quy định sử dụng ngân sách hợp lý, tiết kiệm ở “mức độ chống đối” trong khi vẫn cố tình vi phạm luật pháp, tìm mọi cách “đục khoét” ngân sách nhằm bỏ túi riêng.
Các kiểm toán viên phát hiện ra rằng, ngân sách của Bộ Quốc phòng đã “mất tích” khoảng 13 triệu USD. Ngoài ra, một số hợp đồng Bộ này ký với các nhà thầu xây dựng cho thấy nhiều dấu hiệu can thiệp, sửa đổi, tăng khống giá trị hợp đồng lên rất nhiều lần.
Bộ Công an Sierra Leone bị chỉ trích đã gây lãng phí gần 150.000 USD và nhiều tài sản công cũng như cố tình kê khống giá trị các hợp đồng nhằm thu lợi cá nhân. Bộ này còn kê khai đã sử dụng ngân sách mua 200 khẩu súng trị giá gần 100.000 USD, tuy nhiên thực tế số lượng súng trên không hề được trang bị cho ban, ngành nào; một nửa số súng được đặt mua này không nằm trong danh mục các trang thiết bị cần thiết phục vụ công việc của các lực lượng thuộc Bộ.
Cơ quan kiểm toán cũng lên án Bộ Giáo dục đã vi phạm các nguyên tắc đấu thầu, duyệt ngân sách mua các trang thiết bị, dụng cụ cho ngành quá mức quy định, xây dựng nhiều hệ thống lọc nước tràn lan khắp các trường mà không xem xét phạm vi ngân sách cho phép cũng như nhu cầu sử dụng thực tế. Nhiều công trình xây dựng và các mặt hàng được mua sắm thậm chí không có hợp đồng và hóa đơn công khai, hợp lệ.
Báo cáo kiểm toán cũng chỉ rõ những bằng chứng cho thấy Bộ Nông nghiệp có móc nối và ký nhiều hợp đồng với các nhà thầu “ruột”, cung cấp nhiều loại phân bón trị giá gần 3 triệu USD mà không thông qua quá trình đấu thầu công khai nhằm lựa chọn những nhà cung cấp sản phẩm chất lượng nhất với giá thành hợp lý nhất. Nhiều thương vụ mua cây giống, các dịch vụ tư vấn khác cũng có những sai phạm nghiêm trọng dẫn đến tình trạng ngân sách bị lạm dụng và thất thoát lớn.
Quận Western Area Rural phía Tây Sierra Leone cũng để xảy ra nhiều sai sót, vi phạm trong quá trình lựa chọn các nhà thầu đủ tiêu chuẩn cung cấp dịch vụ xây dựng có chất lượng khiến gần 130.000 USD ngân sách đã bị sử dụng lãng phí. Một loạt công trình công cộng quan trọng đã được giao cho những nhà thầu nhỏ, không có uy tín trong ngành, thậm chí không hề có giấy phép kinh doanh cũng như không chứng minh được công ty mình có đầy đủ các trang thiết bị cần thiết để đảm bảo thực hiện tốt công việc.
Cơ quan Kiểm toán tối cao Sierra Leone cho biết, kể từ năm 2013 đến nay, tình trạng vi phạm các nguyên tắc, quy định trong Luật Đấu thầu quốc gia ngày càng gia tăng, mức độ vi phạm nghiêm trọng hơn, chất lượng các công trình công cộng trở nên tồi tệ. Đây là những hậu quả trực tiếp của tình trạng gian lận, tham nhũng đang tràn lan tại nhiều Bộ, ban, ngành của một trong những đất nước nghèo đói có tỷ lệ thất nghiệp, mù chữ luôn cao nhất thế giới.
Trước những phát hiện đáng báo động về tình trạng gian lận, tham nhũng nghiêm trọng trên, Báo cáo kiểm toán đã kiến nghị Ủy ban Phòng, chống tham nhũng quốc gia cần có biện pháp can thiệp ngay lập tức cũng như cần mở rộng tiến hành điều tra nhằm phát hiện, xử lý nghiêm khắc những cơ quan đã và đang cố tình gây thất thoát ngân sách quốc gia vốn đã quá eo hẹp.
THANH XUYÊN
(Theo Auditservice và Politicosl)
