Thúc đẩy phát triển thị trường carbon để chuyển đổi xanh thành công

Đây là chủ đề được trao đổi, thảo luận tại Hội thảo “Phát triển thị trường carbon: Kinh nghiệm quốc tế và hàm ý chính sách cho Việt Nam”, do Bộ Ngoại giao, Bộ Tài nguyên và Môi trường và Tổ chức Hợp tác và Phát triển Kinh tế (OECD) phối hợp tổ chức chiều 23/11, tại Hà Nội.

Chia sẻ tại Hội thảo, ông Nguyễn Minh Vũ - Thứ trưởng thường trực Bộ Ngoại giao cho biết, trong những năm gần đây, Chính phủ đã xác định chuyển đổi xanh là nguồn động lực mới cho tăng trưởng nhanh và bền vững của Việt Nam.

Theo đó, các tiêu chuẩn “xanh” đang được định hình và đẩy nhanh đi vào thực thi theo hướng gắn thương mại và đầu tư quốc tế với các tiêu chí về giảm phát thải carbon, phát triển bền vững, lao động và môi trường. Cùng với đó, các liên kết, sáng kiến mới gắn với các lĩnh vực xanh cũng đang được thúc đẩy mạnh mẽ.

“Đây là thời điểm then chốt để Việt Nam xác lập, không ngừng gia tăng vị thế trong các chuỗi giá trị xanh toàn cầu” - ông Vũ nhấn mạnh.

Cũng theo Thứ trưởng Bộ Ngoại giao, phát triển thị trường tài chính xanh, trong đó then chốt là thị trường carbon, sẽ là chìa khóa cho chuyển đổi xanh thành công; tuy nhiên điều này sẽ không dễ dàng, nhất là với các nước đang phát triển chưa có các hệ thống quy chuẩn, tiêu chuẩn xanh đồng bộ và chất lượng.

Liên quan đến việc phát triển thị trường carbon, ông Nguyễn Tuấn Quang - Phó Cục trưởng Cục Biến đổi khí hậu, Bộ Tài nguyên và Môi trường cho biết, Việt Nam đã ban hành nhiều văn bản chiến lược quan trọng về tăng trưởng xanh và phát triển bền vững, trong đó có lộ trình phát triển công cụ định giá carbon, nhất là thị trường carbon tuân thủ.

Trước mắt, Việt Nam dự kiến đẩy nhanh xây dựng quy định quản lý tín chỉ carbon, hoạt động trao đổi hạn ngạch phát thải khí nhà kính; hướng dẫn thực hiện cơ chế trao đổi, bù trừ tín chỉ carbon trong nước, quốc tế phù hợp với quy định của pháp luật, điều ước quốc tế và thí điểm triển khai sàn giao dịch tín chỉ carbon kể từ năm 2025.

Từ góc nhìn quốc tế, các chuyên gia của OECD đánh giá cao những nỗ lực thúc đẩy tăng trưởng xanh, phát triển bền vững của Chính phủ Việt Nam, bày tỏ đặc biệt ấn tượng với cam kết của Việt Nam về giảm phát thải ròng bằng “0” vào năm 2050 và cho rằng Việt Nam có tiềm năng lớn trong việc phát triển thị trường carbon năng động, chất lượng và hiệu quả.

Đặc biệt, theo các chuyên gia, mặc dù thị trường carbon tuân thủ tại Việt Nam đang trong giai đoạn xây dựng, song các doanh nghiệp Việt Nam đã trao đổi tín chỉ carbon trên thị trường carbon tự nguyện thế giới gần 20 năm trước. Tới nay, Việt Nam đã có 150 dự án được cấp 40,2 triệu tín chỉ carbon và là một trong 4 nước có dự án đầu tư theo “Cơ chế phát triển sạch” đăng ký nhiều nhất.

Đại diện các tổ chức quốc tế cũng đánh giá Việt Nam đã có sự chuẩn bị tương đối tốt từ khu vực công, tuy nhiên, cần chú trọng thúc đẩy cách tiếp cận nhiều bên, tăng cường hợp tác giữa các ngành, các lĩnh vực, các cấp; đặc biệt là thúc đẩy sự tham gia của khu vực tư nhân, tạo điều kiện phát triển cung, cầu trong thị trường carbon.

Để thúc đẩy hình thành thị trường carbon trong thời gian tới, các chuyên gia khuyến nghị Việt Nam cần xây dựng hệ thống cơ sở dữ liệu về carbon bảo đảm chất lượng, làm căn cứ xác định hạn ngạch phát thải khí nhà kính cho các doanh nghiệp. Đồng thời, Việt Nam cũng cần kết hợp đa dạng, linh hoạt các phương thức, công cụ như cơ chế phát triển sạch, cơ chế tín chỉ chung, thị trường bắt buộc và tự nguyện… trong quá trình xây dựng thị trường carbon.

Bên cạnh việc phát huy nội lực, Việt Nam cũng cần tăng cường hợp tác quốc tế để trao đổi, học hỏi kinh nghiệm trong việc xây dựng, phát triển thị trường carbon./.