Việc đóng lọ vắc-xin liều nhỏ sẽ làm giảm hao phí sử dụng vắc-xin đồng thời tăng khả năng cung ứng dịch vụ tiêm chủng cho trẻ em.Ảnh: TS
Hiệu suất sử dụng vắc-xin thấp
Báo cáo kiểm toán việc quản lý, sử dụng ngân sách, tiền và tài sản nhà nước năm 2013 của Bộ Y tế phản ánh, dự án Tiêm chủng mở rộng (TCMR) tại Viện Vệ sinh dịch tễ T.Ư khi xây dựng kế hoạch đấu thầu và hồ sơ mời thầu không tính toán, xem xét đến việc xây dựng chi phí vận chuyển cũng như đã tách nhiều gói thầu đối với các vật tư tiêm chủng; không xem xét, tham khảo cước vận chuyển theo giá thị trường để thương thảo với nhà thầu, giảm giá vận chuyển. Chi phí vận chuyển vật tư tiêm chủng theo giá 4 gói thầu của 1 công ty trúng thầu là 3.343,1 triệu đồng. Tuy nhiên, qua tham khảo giá vận chuyển vào thời điểm kiểm toán của chính công ty vận chuyển vật tư tiêm chủng cho đơn vị trúng thầu thì chi phí vận chuyển chỉ là 889,2 triệu đồng. Đặc biệt, một số loại vắc-xin đóng gói nhiều liều nhưng hiệu suất sử dụng rất thấp như vắc-xin DPT (tạo miễn dịch bệnh bạch hầu, ho gà, uốn ván) đóng gói 20 liều/lọ, trung bình chỉ tiêm 9,6 liều; vắc-xin uốn ván đóng gói 20 liều/lọ, trung bình chỉ tiêm 14,3 liều…
Từ thực tế trên, KTNN kiến nghị Bộ Y tế chỉ đạo các đơn vị trực thuộc xây dựng định mức sử dụng, hao hụt bảo quản vắc-xin và tổ chức thẩm định, phê duyệt cho các đơn vị nhằm sử dụng tiết kiệm và có hiệu quả kinh phí NSNN cho công tác phòng chống dịch; chỉ đạo Viện Vệ sinh dịch tễ T.Ư làm việc với đơn vị sản xuất, cung ứng tổ chức đóng gói vắc-xin một cách hợp lý; xây dựng quy trình bảo quản, vận chuyển, sử dụng an toàn, tránh tình trạng hiệu suất sử dụng vắc-xin quá thấp gây lãng phí trong sử dụng như hiện nay.
Hướng tới sử dụng vắc- xin đóng liều nhỏ
Làm rõ hơn những kiến nghị của KTNN, ngày 19/8, trao đổi với phóng viên Báo Kiểm toán, TS. Dương Thị Hồng - Phó Viện trưởng Viện Vệ sinh dịch tễ T.Ư, cho biết: Thực tế so sánh hệ số sử dụng các vắc-xin trong TCMR của Việt Nam với tài liệu của Tổ chức Y tế thế giới (WHO), Liên minh toàn cầu Vắc-xin và Tiêm chủng (GAVI) đều nằm trong giới hạn trung bình. Việc một số loại vắc-xin có hiệu suất sử dụng thấp cũng xuất phát từ mục tiêu tăng tỷ lệ tiêm chủng, đảm bảo tính công bằng trong chăm sóc sức khỏe trẻ em. “Có những điểm tiêm chủng dù chỉ có vài trẻ đến tiêm chủng vẫn phải mở một lọ vắc-xin nhiều liều để tiêm” - TS. Hồng dẫn chứng.
Thực hiện kiến nghị của KTNN, dựa trên tình hình sử dụng thực tế, theo tài liệu hướng dẫn của WHO, nhằm sử dụng hiệu quả vắc-xin trong Chương trình TCMR, Ban quản lý Dự án đã xây dựng các định mức dự trữ, hệ số sử dụng cho từng loại vắc-xin, vật tư tiêm chủng phù hợp với từng địa bàn triển khai và đang trình Bộ Y tế thẩm định, phê duyệt.
Dự án TCMR cũng đã trao đổi với các cơ sở sản xuất trong nước và có văn bản báo cáo Cục Y tế dự phòng về việc giảm liều đóng gói trong lọ vắc-xin. Tuy nhiên, theo thông báo của các đơn vị sản xuất vắc-xin trong nước giá thành của một liều vắc-xin sẽ tăng khoảng 25 - 35%. Ngoài ra nếu sử dụng lọ vắc-xin đóng liều nhỏ còn đòi hỏi tăng nhu cầu các thiết bị dây chuyền lạnh bảo quản, vận chuyển vắc -xin… Do đó, hiện nay Bộ Y tế, Bộ Tài chính đang làm việc với các đơn vị sản xuất trong nước để thống nhất về mức giá và quy cách đóng liều vắc-xin cung cấp cho dự án TCMR.
Đối với công tác vận chuyển vật tư tiêm chủng, bà Hồng cho biết, vật tư bơm kim tiêm không giống như những loại hàng hóa thông thường nên việc vận chuyển có những đặc thù riêng. Do đó, việc cấp phát bơm kim tiêm phải phù hợp với bối cảnh cụ thể và việc cùng lúc cấp phát tất cả các loại bơm kim tiêm tới các địa phương là rất khó thực hiện. Đây là nguyên nhân làm tăng chi phí vận chuyển.
Từ kiến nghị của KTNN, trong năm 2015, sau khi thực hiện đấu thầu theo quy định đối với các đơn vị trúng thầu từ 2 loại bơm kim tiêm trở lên, Ban quản lý Dự án TCMR đã nỗ lực thương thảo đề nghị giảm giá vận chuyển. Trên cơ sở xem xét thực tế giao hàng theo yêu cầu của Chương trình, đơn vị trúng thầu đã thống nhất giảm 33,6 triệu đồng kinh phí vận chuyển. “Trong những năm tới, Dự án sẽ tiếp tục thương thảo với các đơn vị trúng thầu từ 2 loại bơm kim tiêm trở lên để giảm giá vận chuyển song vẫn đảm bảo cung ứng đủ, kịp thời bơm kim tiêm sử dụng trong tiêm chủng”- TS. Hồng cho biết./.
