Đánh giá môi trường kiểm soát và đảm bảo tính tuân thủ
Theo Hiệp hội KTNB Hoa Kỳ (IIA), chức năng KTNB kết nối các mục tiêu dài hạn với các rủi ro an ninh mạng trong hoạt động, đảm bảo sự phù hợp với các mục tiêu kinh doanh của doanh nghiệp. Bằng cách sử dụng các phương pháp như Khung bảo mật không gian mạng của NIST và ISO 27005, kiểm toán viên xác định từng lỗ hổng, mối đe dọa, phần mềm độc hại, phần mềm tống tiền, cho đến những rủi ro nội bộ.
Cùng với đó, quản trị an ninh mạng hiệu quả sẽ đảm bảo tính nhất quán trong quản lý các rủi ro mạng. Kiểm toán viên nội bộ đánh giá cơ cấu quản trị theo các tiêu chuẩn như COBIT hoặc ISO/IEC 27001, tập trung vào vai trò, trách nhiệm và việc tuân thủ chính sách. Chẳng hạn như, kiểm toán viên sẽ đánh giá xem chính sách an ninh mạng của tổ chức có bao gồm các điều khoản cập nhật thường xuyên để ứng phó với các mối đe dọa mới nổi, lỗ hổng zero-day hay các chính sách này có được truyền đạt hiệu quả trong toàn tổ chức hay không.
KTNB cần xem xét rủi ro an ninh mạng ở tất cả các phương diện: Quản trị an ninh mạng, kiểm kê tài sản thông tin, cấu hình bảo mật tiêu chuẩn, quản lý truy cập thông tin, phản hồi và khắc phục kịp thời, giám sát liên tục.
Các chuyên gia của IIA nhấn mạnh rằng, kiểm toán môi trường kiểm soát bao gồm việc đi sâu vào các biện pháp kiểm soát kỹ thuật và hành chính. Điều này có thể bao gồm: Việc đánh giá các giao thức mã hóa để bảo vệ dữ liệu; xem xét các biện pháp kiểm soát truy cập để giảm thiểu rủi ro truy cập trái phép. Quá trình kiểm tra có thể phát hiện ra các hệ thống quan trọng có đang bị truy cập được thông qua mật khẩu yếu hoặc được sử dụng lại để khắc phục ngay lập tức.
Chức năng KTNB có vai trò quan trọng trong xác minh việc tuân thủ các luật và tiêu chuẩn quản lý việc bảo vệ dữ liệu, bảo mật và phát hiện gian lận. Điều này bao gồm việc vừa tập trung vào bảo vệ dữ liệu, vừa đảm bảo tính trung thực trong báo cáo tài chính thông qua các biện pháp an ninh mạng toàn diện. Một lĩnh vực phức tạp mà KTNB ngày càng khẳng định được vai trò là việc đánh giá các hệ thống phát hiện gian lận dựa trên quy tắc. Đây là những nhiệm vụ quan trọng trong việc xác định và giảm thiểu các hoạt động gian lận có thể ảnh hưởng đến tính toàn vẹn tài chính và bảo mật dữ liệu.
KTNB có thể triển khai các cuộc kiểm toán với mục tiêu đi sâu vào việc đánh giá các cơ chế phát hiện gian lận dựa trên quy tắc của tổ chức. Kiểm toán viên đánh giá các thông số đã được cài đặt để phát hiện những điểm bất thường trong các giao dịch tài chính, chẳng hạn như các khoản chuyển tiền lớn bất ngờ hoặc các hành vi bất thường.
Đánh giá khả năng ứng phó sự cố và quản lý khủng hoảng
Các kiểm toán viên nội bộ sẽ phải đánh giá một cách nghiêm túc mức độ sẵn sàng của tổ chức trong việc xử lý các sự cố mạng thông qua các thử nghiệm, chẳng hạn như xây dựng một tình huống mô phỏng trên máy tính về cuộc tấn công lừa đảo dẫn đến việc đánh cắp dữ liệu. Điều này vừa giúp kiểm toán viên xem xét các thủ tục về phát hiện, phân tích, ngăn chặn, loại bỏ và phục hồi sự cố, vừa đánh giá được phản ứng của tổ chức trong thời gian thực và cung cấp phản hồi có thể hành động để nâng cao chiến lược ứng phó.
Khi các mối đe dọa mạng phát triển, các chiến lược an ninh mạng cũng phải phát triển. KTNB đóng vai trò quan trọng trong việc đảm bảo duy trì các biện pháp phòng vệ của tổ chức và đánh giá khả năng áp dụng các công nghệ phức tạp như trí tuệ nhân tạo, học máy để phân tích dự đoán mối đe dọa. Những điều này giúp kiểm toán viên đánh giá việc triển khai các hệ thống quản lý và thông tin bảo mật nhằm phân tích các mô hình mối đe dọa và dự đoán các vi phạm tiềm ẩn trước khi chúng xảy ra.
Kiểm toán viên nội bộ có thể sử dụng nhiều công cụ và kỹ thuật khác nhau để đánh giá mức độ sẵn sàng về an ninh mạng. Các công cụ như Nessus hoặc Qualys có thể được sử dụng để quét lỗ hổng, xác định điểm yếu trong hệ thống trước khi kẻ tấn công có thể khai thác chúng. Ngoài ra, các công cụ kiểm tra thâm nhập như Metasploit hoặc Kali Linux được sử dụng để kiểm tra khả năng phục hồi của hệ thống phòng thủ mạng trước các cuộc tấn công.
Trong thời đại kỹ thuật số, chức năng KTNB là đối tác quan trọng của tổ chức nhằm đảm bảo an ninh mạng. Thông qua các đánh giá về rủi ro, quản trị, kiểm soát, kiểm tra tuân thủ và thích ứng liên tục, kiểm toán viên nội bộ đảm bảo rằng các biện pháp an ninh mạng phù hợp và linh hoạt để ngăn chặn mối đe dọa, cũng như duy trì mục tiêu kinh doanh của tổ chức.
Bằng cách tích hợp chuyên môn kỹ thuật với sự hiểu biết sâu sắc về tầm nhìn chiến lược của tổ chức, KTNB có thể duy trì tuyến phòng thủ mạnh mẽ, bảo vệ tài sản kỹ thuật số, đảm bảo tuân thủ quy định và duy trì niềm tin của các bên liên quan. Mục tiêu duy trì và phát triển an ninh mạng vẫn luôn được các tổ chức ưu tiên và KTNB đứng vị trí hàng đầu trong việc hướng dẫn các tổ chức về chuyên môn, cảnh giác với rủi ro và kiên định với chiến lược phát triển trong tương lai./.
