Xử lý tình trạng “chèo kéo” để bán bảo hiểm

Người tư vấn bảo hiểm chèo kéo khách hàng quá mức

Tại phiên chất vấn đối với nhóm vấn đề thuộc lĩnh vực tài chính sáng 18/3, công tác quản lý, giám sát hoạt động kinh doanh bảo hiểm, được nhiều đại biểu Quốc hội quan tâm, đặt câu hỏi chất vấn.

Đại biểu Trần Đình Gia (Đoàn Hà Tĩnh) cho biết, hiện nay, tình trạng người mua bảo hiểm được chào mời với chiết khấu cao, có tình trạng người tư vấn bảo hiểm chèo kéo khách hàng quá mức.

Theo đại biểu, tình trạng chèo kéo, tranh giành khách hàng quá mức làm méo mó thị trường bảo hiểm, tạo hiểu lầm cho khách hàng và gây ảnh hưởng đến chất lượng của dịch vụ bảo hiểm.

Bên cạnh đó, hợp đồng bảo hiểm thường rất dài, dùng nhiều thuật ngữ chuyên ngành, người mua bảo hiểm phụ thuộc vào tư vấn trong khi người tư vấn thường giới thiệu những mặt tốt của bảo hiểm mà chưa nói rõ những nghĩa vụ và điều kiện khi tham gia bảo hiểm, dẫn đến người mua bảo hiểm không nắm chắc nội dung hợp đồng và thường bị thiệt thòi khi xảy ra tranh chấp.

Đại biểu Trần Đình Gia đề nghị Bộ trưởng Bộ Tài chính làm rõ những giải pháp để giải quyết vấn đề trong thời gian tới.

Trả lời vấn đề này, Bộ trưởng Bộ Tài chính Hồ Đức Phớc nêu rõ, các hành vi chèo kéo trong bán bảo hiểm là hành vi của các nhân viên bảo hiểm, công ty bảo hiểm.

Về mặt quản lý, luật nghiêm cấm việc các cán bộ bảo hiểm tư vấn sai, tranh giành, lôi kéo, dùng các thủ đoạn lợi dụng những người chưa có nhận thức cao để bán bảo hiểm.

Bộ Tài chính đã thực hiện kiểm tra, thanh tra khi có khiếu nại, xử phạt nghiêm minh, chuyển cho cơ quan điều tra các vụ việc có dấu hiệu sai phạm để cơ quan điều tra xử lý.

Về tình trạng các hợp đồng bảo hiểm quá dài được đại biểu nêu, Bộ trưởng cho biết, trước đây, các hợp đồng kéo dài hàng chục trang, gây sơ hở, gây thiệt hại cho người tham gia bảo hiểm. Tuy nhiên, Luật Kinh doanh bảo hiểm có hiệu lực từ năm 2023 và các quy định có liên quan đã có 1 chương về hợp đồng bảo hiểm để đảm bảo hợp đồng bảo hiểm gọn hơn, rõ hơn, chặt chẽ hơn.

Đồng thời, Luật cũng quy định, trong vòng 21 ngày, nếu phát hiện hợp đồng bảo hiểm có sai sót thì người tham gia bảo hiểm có quyền đòi nhận lại tiền, công ty bảo hiểm phải trả lại cho người tham gia bảo hiểm.

“Vì vậy, những vấn đề liên quan đến hợp đồng bảo hiểm và chèo kéo tham gia bảo hiểm đã được quy định rõ trong Luật là những vấn đề cấm, không được thực hiện”, Bộ trưởng Hồ Đức Phớc nêu rõ.

Quy định cụ thể hành vi vi phạm, hình thức xử phạt

Cùng quan tâm đến vấn đề này, đại biểu Nguyễn Thị Hà (Đoàn Bắc Ninh) nêu rõ, thời gian qua, thị trường bảo hiểm nhân thọ, đặc biệt là các công ty bảo hiểm nhân thọ nước ngoài bán các sản phẩm thông qua các tổ chức tín dụng, chi nhánh ngân hàng có nhiều sai phạm.

Đại biểu đề nghị Bộ trưởng Bộ Tài chính cho biết, kết quả xử lý sai phạm và giải pháp của Bộ trong thời gian tới để ngăn chặn các sai phạm này.

Trả lời nội dung này, Bộ trưởng Bộ Tài chính Hồ Đức Phớc cho hay, hiện có 19 công ty bảo hiểm, trong đó, có 2 công ty bảo hiểm trong nước là Bảo Minh và Bảo Việt, còn lại 17 công ty bảo hiểm liên doanh với nước ngoài, của nước ngoài; hoạt động chủ yếu là các đại lý, nhân viên trong nước thực hiện.

Trong năm 2023, Bộ Tài chính đã tiến hành thanh tra 10/17 doanh nghiệp bảo hiểm nhân thọ có doanh thu qua kênh ngân hàng. Đến nay, Bộ đã ban hành 5 kết luận thanh tra đối với 5 công ty, đang trình thủ tục để ban hành 3 kết luận, 2 kết luận đang triển khai.

Năm 2024, Bộ Tài chính có kế hoạch thanh tra 14 doanh nghiệp bảo hiểm, trong đó sẽ thanh tra việc triển khai bán bảo hiểm qua tổ chức tín dụng.

Bộ trưởng Bộ Tài chính Hồ Đức Phớc

Theo Bộ trưởng, việc liên kết bán bảo hiểm nhân thọ qua ngân hàng có thể là hành vi của nhân viên ngân hàng chứ chưa chắc đã phải của các chủ tịch, giám đốc các ngân hàng thương mại chỉ đạo.

Còn những vấn đề có thể là bảo hiểm liên kết giữa ngân hàng hợp đồng với các công ty bảo hiểm để hưởng chi phí dịch vụ nhưng trong quá trình thực hiện có sự lệch lạc, thiếu thanh tra, kiểm tra, định hướng, quản lý; từ đó dẫn đến nhân viên tư vấn sai, ảnh hưởng đến người tham gia bảo hiểm. Vì vậy, Bộ Tài chính đã tổ chức phối hợp thanh tra, kiểm tra để đảm bảo đúng đắn trong hoạt động bảo hiểm.

Trả lời chất vấn của đại biểu Nguyễn Anh Trí (Đoàn TP. Hà Nội), Bộ trưởng cũng cho biết, khi tham gia góp ý về Luật Các tổ chức tín dụng (sửa đổi), Bộ Tài chính đã đề xuất quy định, không được tư vấn bán bảo hiểm qua ngân hàng kèm những sản phẩm của ngân hàng.

Luật cũng đã quy định trong vòng 60 ngày trước và sau khi giải ngân sản phẩm vay của ngân hàng không được bán các sản phẩm bảo hiểm và một số quy định khác…

Cùng với đó, Bộ Tài chính đã giao Cục Quản lý bảo hiểm phối hợp với cơ quan giám sát của Ngân hàng Nhà nước để xử lý các đơn kiện hay có thông tin về những trường hợp lợi dụng các tổ chức tín dụng ngân hàng để bán bảo hiểm.

Bộ trưởng Hồ Đức Phớc cũng thông tin, Bộ Tài chính đang xây dựng Dự thảo Nghị định sửa đổi, bổ sung một số điều của Nghị định số 98/2013/NĐ-CP, Nghị định số 48/2018/NĐ-CP, Nghị định số 80/2019/NĐ-CP, Nghị định số 102/2021/NĐ-CP của Chính phủ của Chính phủ quy định về xử phạt vi phạm hành chính trong lĩnh vực kinh doanh bảo hiểm, kinh doanh xổ số.

Dự thảo Nghị định này quy định những hành vi hết sức cụ thể, đặc biệt là xử lý bằng tiền phạt và các hình phạt bổ sung như rút giấy phép, đình chỉ giấy phép để thực hiện nghiêm những quy định của pháp luật trong lĩnh vực này.