10 tháng đầu năm 2023, Việt Nam xuất siêu 24,6 tỷ USD
Trả lời chất vấn Đại biểu Nguyễn Thị Hà (Đoàn Bắc Ninh) về những giải pháp để thúc đẩy xuất khẩu trong tình hình mới, Bộ trưởng Bộ Công Thương Nguyễn Hồng Diên cho biết, thời gian qua, việc khai thác các Hiệp định thương mại tự do (FTA) được Chính phủ, Bộ Công Thương, các Bộ, ngành, địa phương quan tâm, chỉ đạo thực hiện và đã đạt được nhiều kết quả tích cực.
“Trong 3 năm gần đây, Việt Nam được xếp là 1 trong 20 quốc gia có quy mô thương mại quốc tế lớn nhất thế giới, với tốc độ tăng trưởng cao khoảng 12,5% trở lên, và liên tục có kết quả xuất siêu. 10 tháng đầu năm 2023, chúng ta xuất siêu 24,6 tỷ USD” - Lãnh đạo Bộ Công Thương nêu rõ.
Để có được kết quả như vậy, Bộ trưởng Nguyễn Hồng Diên cho hay, Chính phủ, Bộ Công Thương, các Bộ, ngành, địa phương có liên quan đã đẩy mạnh các hoạt động đàm phán song phương, đa phương, tập trung vào các thị trường trọng điểm, nhiều tiềm năng.
Tính đến nay, bên cạnh việc tham gia thực thi nhiều Hiệp định FTA với độ phủ rộng gần 60 quốc gia và vùng lãnh thổ, trong đó hầu hết những nền kinh tế lớn trên thế giới đều đã tham gia, Việt Nam cũng đang tiếp tục đàm phán FTA với Hiệp hội mậu dịch tự do châu Âu (EFTA, bao gồm 4 nước: Thụy Sỹ, Na Uy, Ai-len, Liechtenstein), cộng đồng thị trường Nam Mỹ (MECOSUR), UAE và Canada (riêng với UAE, dự kiến sẽ kết thúc đàm phán trong tháng 11 này).
Đồng thời, tiếp tục nghiên cứu khả thi việc đàm phán, ký kết các thỏa thuận thương mại, ưu đãi thương mại với một số đối tác mới có tiềm năng, các đối tác có kinh tế bổ sung, bổ trợ đối với nền kinh tế Việt Nam và những đối tác có tiềm lực về khoa học công nghệ để tiến tới đàm phán FTA trong thời gian tới.
Thứ hai, đẩy mạnh triển khai có hiệu quả các cam kết quốc tế trong khuôn khổ FTA mà Việt Nam đã tham gia, bảo đảm sự phát triển bền vững, trong đó tập trung triển khai Chương trình hành động thực thi các FTA thế hệ mới như CPTPP, EVFTA và UKVFTA; chú trọng thúc đẩy các quan hệ kinh tế đối ngoại theo chiều sâu, nhất là quan hệ kinh tế đối với các nước, các đối tác lớn, có tiềm năng nhằm tạo đòn bẩy cho phát triển kinh tế thương mại trong nước.
Thứ ba, phát huy vai trò của các cơ quan thương vụ Việt Nam ở nước ngoài để nắm bắt, thông tin kịp thời về những biến động của kinh tế thế giới cũng như chính sách mới của các nước sở tại, góp phần định hướng sản xuất trong nước, giúp các doanh nghiệp xây dựng, điều chỉnh kế hoạch sản xuất kinh doanh phù hợp với tiêu chí, tiêu chuẩn, điều kiện của thị trường ngoài nước. Hàng tháng, Bộ Công Thương duy trì chế độ giao ban Thương vụ toàn thế giới với các Hiệp hội và các doanh nghiệp xuất khẩu trong nước.
Thứ tư, đẩy mạnh cải cách hành chính, tạo thuận lợi cho hoạt động xuất nhập khẩu hàng hóa, phát triển dịch vụ logistics, thương mại điện tử. Phối hợp với Bộ Nông nghiệp và Phát triển nông thôn trong đàm phán mở cửa thị trường xuất khẩu cho các mặt hàng trái cây, sản phẩm trồng trọt; tập trung tháo gỡ rào cản kỹ thuật để các doanh nghiệp thâm nhập sâu hơn vào những thị trường mới còn tiềm năng.
Thứ năm, tập trung thúc đẩy ở mức cao nhất chương trình chuyển đổi số trong các hoạt động xúc tiến thương mại, kết nối cung cầu, đẩy mạnh công tác xây dựng, phát triển và quảng bá các sản phẩm Thương hiệu quốc gia, sản phẩm mang chỉ dẫn địa lý và nhãn hiệu tập thể, nhãn hiệu chứng nhận và thương hiệu ngành hàng ở trong và ngoài nước. Tăng cường kết nối doanh nghiệp Việt Nam tham gia vào chuỗi cung ứng của các doanh nghiệp nước ngoài tại Việt Nam và tham gia vào chuỗi cung ứng của thị trường nước ngoài.
Thứ sáu, chú trọng nâng cao năng lực công tác phòng vệ thương mại, cảnh báo sớm cho các vụ kiện.
Thứ bảy, tiếp tục triển khai công tác tuyên truyền, phổ biến cam kết trong các FTA để Việt Nam thực hiện một cách hiệu quả.
Phát hiện, xử lý nhiều vụ hàng giả, hàng nhái quy mô lớn
Cũng tại phiên chất vấn, Đại biểu Lê Đào An Xuân (Đoàn ĐBQH tỉnh Phú Yên) nêu câu hỏi: Tình trạng hàng giả, hàng nhái, hàng kém chất lượng, hàng hóa không đúng với giới thiệu, quảng cáo vẫn là vấn đề nhức nhối, đặc biệt qua các kênh bán hàng online. Đáng lưu ý nhất là hàng giả nhiều ở các ngành hàng thực phẩm, mỹ phẩm, thuốc… Nhiều vụ việc phát hiện hàng giả, hàng kém chất lượng do chính cộng đồng mạng phát hiện, tẩy chay mà chưa có sự vào cuộc của cơ quan quản lý nhà nước hay hội bảo vệ người tiêu dùng, dẫn đến nhà sản xuất, nhà nhập khẩu hàng giả, hàng kém chất lượng chưa được xử lý thích đáng.
Đại biểu đề nghị Bộ trưởng Bộ Công Thương cho biết, đến bao giờ Bộ có những giải pháp hữu hiệu giải quyết tình trạng này để người tiêu dùng, người sản xuất chân chính được bảo vệ?
Trả lời vấn đề này, Bộ trưởng Bộ Công Thương Nguyễn Hồng Diên khẳng định: Thương mại điện tử đang là một trong những lĩnh vực tiên phong của nền kinh tế số, trở thành kênh phân phối quan trọng, tạo động lực để phát triển kinh tế và dẫn dắt chuyển đổi số trong các doanh nghiệp.
Tại Việt Nam, thời gian qua, doanh thu mỗi năm trên môi trường thương mại điện tử đạt 16-19 tỷ USD và tốc độ tăng trưởng 20-25%/năm. Đây là một tốc độ tăng trưởng rất cao trong khu vực và thế giới.
Tuy vậy, theo lãnh đạo Bộ Công Thương, thương mại điện tử cũng tồn tại những yếu tố tiêu cực như đại biểu An Xuân đã nêu.
Thời gian qua, lực lượng quản lý thị trường cả nước đã phát hiện, xử lý nhiều đối tượng kinh doanh hàng hóa có dấu hiệu giả mạo nhãn hiệu, hàng nhập lậu, hàng không rõ nguồn gốc, xuất xứ với quy mô lớn, như: vụ việc kiểm tra tại trung tâm mua sắm Sài Gòn Square, phát hiện hàng ngàn sản phẩm giả mạo các nhãn hiệu nổi tiếng đã được bảo hộ tại Việt Nam; vụ việc kiểm tra tại 3 tổng kho, cửa hàng kinh doanh hàng giả, hàng lậu lớn trên địa bàn tỉnh Tuyên Quang; vụ việc kiểm tra, xử lý 4 kho hàng chứa nhiều sản phẩm giả mạo nhãn hiệu tại Sầm Sơn, Thanh Hóa…
Những tháng đầu năm nay, lực lượng quản lý thị trường đã kiểm tra 523 vụ, xử lý 497 vụ và phát hiện phạt tiền lên tới 7,8 tỷ đồng, giá trị hàng hóa gần 3,6 tỷ đồng.
Hành vi vi phạm là kinh doanh hàng hóa xâm phạm quyền sở hữu trí tuệ trên môi trường Internet, sử dụng website thương mại điện tử bán hàng mà không thông báo với cơ quan quản lý nhà nước.
Thời gian qua, Bộ Công Thương đã thực hiện một số giải pháp như:
Bổ sung trách nhiệm của chủ mạng xã hội sàn giao dịch thương mại điện tử, gỡ bỏ những thông tin về hàng hóa vi phạm trong vòng 24h kể từ khi nhận được yêu cầu.
Tích cực, chủ động phối hợp với các Bộ, ngành liên quan thực hiện rà soát, nắm bắt thông tin, phát hiện, xử lý các hoạt động vi phạm thông qua bán hàng online, livestream và các đầu mối vận chuyển hàng hóa qua bưu cục, điểm trung chuyển hàng hóa.
Phối hợp với các mạng xã hội xây dựng kênh báo cáo để hỗ trợ xử lý các nội dung mua bán hàng hóa vi phạm pháp luật trên nền tảng xã hội.
Thời gian tới, Bộ trưởng Nguyễn Hồng Diên cho hay, Bộ sẽ tập trung rà soát các quy định của pháp luật, nhất là Luật Giao dịch điện tử (sửa đổi), Luật Bảo vệ quyền lợi người tiêu dùng (sửa đổi), phân cấp, phân quyền cho địa phương nhằm tăng cường quản lý toàn diện giao dịch giữa người mua và người bán trên mạng.
Bên cạnh đó, tăng cường hoạt động quản lý, giám sát hàng hóa trên môi trường mạng, chủ động yêu cầu các sàn giáo dục thương mại điện tử, mạng xã hội phối hợp để mà rà soát, gỡ bỏ thông tin sản phẩm, hàng hóa vi phạm pháp luật.
Ngoài ra, tăng cường chia sẻ cơ sở dữ liệu kết nối để khai thác thông tin phục vụ cho công tác quản lý nhà nước trong hoạt động thương mại điện tử./.
