Theo Quy chế, CTV là cá nhân hoặc tổ chức trong và ngoài nước, hiện không thuộc biên chế hoặc hợp đồng lao động với KTNN, có đủ tiêu chuẩn, điều kiện được KTNN sử dụng trong một số công việc dưới hình thức hợp đồng dịch vụ thực hiện nhiệm vụ. CTV là cá nhân gồm: các chuyên gia, nhà khoa học, nhà quản lý trong và ngoài nước, là những người được đào tạo chuyên sâu, có kinh nghiệm thực tiễn, có kỹ năng cao. CTV là tổ chức gồm: các cơ quan, đơn vị, các DN, các cơ sở nghiên cứu khoa học, đào tạo trong và ngoài nước có tư cách pháp nhân, năng lực, kinh nghiệm chuyên sâu phù hợp với yêu cầu của hoạt động kiểm toán.
Căn cứ vào nhu cầu sử dụng CTV hoặc căn cứ vào tình hình thực tế trong quá trình kiểm toán, thủ trưởng đơn vị trực thuộc KTNN xác định nhu cầu sử dụng CTV, lập kế hoạch, dự toán kinh phí và đề xuất nội dung công việc cần sử dụng CTV trình Tổng Kiểm toán Nhà nước.
KTNN sử dụng CTV thực hiện các nhiệm vụ: tư vấn chuyên môn (trong công tác chuẩn bị kiểm toán, trong quá trình thực hiện kiểm toán, lập Báo cáo kiểm toán, trong việc xây dựng chuẩn mực kiểm toán, quy trình kiểm toán, xây dựng tài liệu hướng dẫn chuyên môn và phương pháp kiểm toán, trong quá trình kiểm tra thực hiện kết luận, kiến nghị kiểm toán và trả lời khiếu nại của đơn vị được kiểm toán); tham gia công tác kiểm toán (nghiên cứu tài liệu, hồ sơ kỹ thuật, chuyên môn trợ giúp cho công tác kiểm toán…); giám định chuyên môn (thẩm định chất lượng công trình xây dựng, máy móc, thiết bị, giá cả…) và các nhiệm vụ khác do Tổng Kiểm toán Nhà nước quyết định.
Tiêu chuẩn đối với CTV là cá nhân gồm: có phẩm chất đạo đức tốt, có ý thức trách nhiệm, trung trực, khách quan, chưa vi phạm pháp luật và không có tiền án, tiền sự; có trình độ, kỹ năng chuyên môn cao thuộc các chuyên ngành phù hợp với công việc KTNN yêu cầu; có kinh nghiệm làm việc, nghiên cứu, quản lý tối thiểu 5 năm liên tục trong lĩnh vực chuyên môn liên quan; có bằng cấp, chứng chỉ hoặc giấy phép hành nghề liên quan đến yêu cầu, nội dung công việc mà KTNN yêu cầu theo quy định của pháp luật.
Đối với CTV là tổ chức cần phải đáp ứng các tiêu chuẩn: được thành lập theo quy định của pháp luật, có tư cách pháp nhân, có đăng ký kinh doanh theo quy định của pháp luật đối với các dịch vụ KTNN yêu cầu; có đủ năng lực chuyên môn; có kinh nghiệm hành nghề tối thiểu 3 năm trong lĩnh vực chuyên môn mà KTNN yêu cầu; không sở hữu vốn hoặc có các lợi ích liên quan đến đơn vị được kiểm toán.
KTNN có quyền và trách nhiệm kiểm tra, giám sát việc thực hiện hợp đồng dịch vụ; CTV có nghĩa vụ chấp hành sự kiểm tra, giám sát việc thực hiện hợp đồng và chất lượng công việc theo yêu cầu của KTNN. CTV được quyền độc lập về chuyên môn, nghiệp vụ khi thực hiện các dịch vụ đã được ghi trong hợp đồng thực hiện nhiệm vụ; đề nghị KTNN yêu cầu các đơn vị được kiểm toán cung cấp đầy đủ, kịp thời thông tin, tài liệu cần thiết và giải trình các vấn đề liên quan đến nhiệm vụ được giao.
Đồng thời, phải thực hiện các nghĩa vụ: khai báo kịp thời với KTNN nếu thuộc các trường hợp làm ảnh hưởng đến tính độc lập, khách quan trong thực hiện nhiệm vụ theo quy định tại Quy chế; chấp hành nghiêm chỉnh các quy định của Luật KTNN và các quy định pháp luật liên quan; chịu trách nhiệm trước KTNN và trước pháp luật về kết quả thực hiện nhiệm vụ được giao theo hợp đồng đã ký. Khi tham gia Đoàn kiểm toán, CTV phải chấp hành và hoàn thành nhiệm vụ theo sự phân công của Trưởng đoàn hoặc Tổ trưởng Tổ kiểm toán; chịu trách nhiệm bảo mật tài liệu, số liệu và các thông tin do đơn vị được kiểm toán hoặc KTNN cung cấp…
Hằng năm, căn cứ vào nhu cầu sử dụng CTV, KTNN lập dự toán kinh phí sử dụng CTV. Kinh phí sử dụng CTV được bố trí trong dự toán NSNN hằng năm của KTNN hoặc dự toán bổ sung trong trường hợp phát sinh đột xuất theo quy định của Luật NSNN. Văn phòng KTNN có trách nhiệm tổng hợp dự toán từ các đơn vị, lập dự toán kinh phí sử dụng CTV chung toàn ngành, trình các cấp có thẩm quyền quyết định; chủ trì, phối hợp với các đơn vị liên quan tổ chức thẩm định tiêu chuẩn, điều kiện đối với CTV trình Tổng Kiểm toán Nhà nước.
DIỆU HUYỀN
