Ông Lê Công Điền - Vụ trưởng Vụ Giám sát công ty đại chúng - nêu rõ, sự chuyển biến này là do các DN khi phát hành cổ phiếu, muốn thu hút sự quan tâm của các nhà đầu tư trong và ngoài nước đều phải nỗ lực đạt được các điều kiện chào bán. Khi các DN thực hiện việc niêm yết chứng khoán hoặc đăng ký giao dịch cổ phiếu thì cơ quan quản lý cũng như thị trường có điều kiện để kiểm soát tính công khai, minh bạch, hoạt động kinh doanh cũng như chất lượng quản trị DN. Do đó, về cơ bản, các DNNY đã có ý thức hơn trong việc tuân thủ nghĩa vụ báo cáo, công bố thông tin và quản trị DN theo quy định.
Bên cạnh đó, ông Điền cho biết, trong một số năm trở lại đây, các vi phạm về minh bạch thông tin mà cụ thể là vi phạm về báo cáo và công bố thông tin đã giảm rõ rệt trong tổng số các vi phạm hành chính trên TTCK. Tỷ trọng vi phạm về minh bạch hóa thông tin trong tổng vi phạm giảm từ 86,7% năm 2013 xuống còn 60,7% năm 2016. Theo kết quả khảo sát năm 2018 của Vietstock thực hiện với 686 DNNY trên TTCK Việt Nam, có 266 DN đạt chuẩn công bố thông tin theo các tiêu chí khảo sát đề ra, chiếm 38,78%, tăng vọt so với con số 16,96% của năm 2017.
Mặc dù vậy, khi đánh giá thực trạng minh bạch thông tin DNNY trên TTCK Việt Nam, UBCKNN đã thấy rõ một số vấn đề đặt ra.
Thứ nhất, tình trạng vi phạm hành chính về công bố và minh bạch thông tin vẫn tăng cao. Theo thống kê, giai đoạn 2010-2016, UBCKNN đã ra hơn 1.000 quyết định xử phạt vi phạm hành chính trên TTCK. Trong năm 2017, cơ quan này đã ban hành 214 quyết định xử phạt đối với 80 cá nhân và 134 tổ chức. Năm 2018, có 397 trường hợp vi phạm của 129 tổ chức và 268 cá nhân, trong đó, xử phạt 9 cá nhân có hành vi thao túng, tạo cung cầu giả; buộc cải chính thông tin đối với 3 trường hợp báo cáo không chính xác hoặc công bố thông tin sai lệch, buộc từ bỏ quyền biểu quyết đối với 1 trường hợp vi phạm chào mua công khai. Số lượng vi phạm về báo cáo và công bố thông tin luôn chiếm trên 50% tổng số vi phạm bị xử phạt. Các lỗi vi phạm phổ biến trong minh bạch thông tin là công bố thông tin, báo cáo không đúng hạn, kịp thời; công bố thông tin không chính xác, đầy đủ; không công bố thông tin, báo cáo các thông tin quan trọng, bất thường, các sự kiện ít xảy ra. Những vi phạm này có ảnh hưởng lớn đến quyền và lợi ích của nhà đầu tư, nhất là các nhà đầu tư nhỏ lẻ.
Thứ hai, chất lượng báo cáo tài chính của một số DN còn hạn chế, việc công bố báo cáo tài chính còn chậm, phải xin gia hạn. Một số DNNY vẫn chưa chủ động trong việc công khai các thông tin về tình hình hoạt động, tình hình sử dụng vốn, tình hình quản trị công ty, số liệu tại báo cáo tài chính còn sai sót. Để lý giải việc chậm công bố thông tin báo cáo tài chính, nhiều DN thường đưa ra lý do khách quan như: công tác kế toán, kiểm toán cần thời gian dài; công ty con, công ty liên kết chưa phải công ty đại chúng, hoặc gặp trục trặc trong quá trình làm việc với kiểm toán...
Thứ ba, chất lượng quản trị của DNNY còn thấp so với mặt bằng chung của các nước trong khu vực. Trên thực tế, các DNNY mới chỉ dừng lại ở mức tuân thủ các quy định mà chưa thực sự chủ động hướng tới việc cải thiện chất lượng quản trị để nâng cao hiệu quả hoạt động của DN, đảm bảo quyền lợi cho các cổ đông. Tại một số DN, thủ tục về tổ chức Đại hội đồng cổ đông còn thiếu sót; cơ cấu, tư cách thành viên Hội đồng quản trị và tiêu chuẩn thành viên Ban Kiểm soát chưa đáp ứng quy định...
Thứ tư, việc sử dụng vốn thu được từ các đợt chào bán còn một số hạn chế, vi phạm chủ yếu liên quan đến giải tỏa số tiền thu được từ đợt chào bán trước khi có thông báo bằng văn bản của UBCKNN, thay đổi phương án sử dụng vốn không báo cáo, công bố thông tin theo quy định.
Theo UBCKNN, nguyên nhân của những vấn đề trên là do quy định pháp luật về công bố thông tin chưa hoàn chỉnh; ý thức tuân thủ các quy định của một số tổ chức, cá nhân tham gia thị trường còn chưa đầy đủ; chế tài xử phạt chưa đủ mạnh… Do đó, trong thời gian tới, UBCKNN sẽ tập trung giám sát, phát hiện và xử phạt nghiêm các vi phạm về thao túng, nội gián, vi phạm về nghĩa vụ báo cáo và công bố thông tin của thành viên thị trường nhằm tăng cường tính công khai, minh bạch hóa, đảm bảo quyền bình đẳng trong việc tiếp cận thông tin của nhà đầu tư. Đồng thời, cơ quan quản lý nhà nước yêu cầu DN nâng cao chất lượng quản trị DN và báo cáo tài chính, khuyến khích công bố thông tin bằng tiếng Anh đối với các DNNY, lập và công bố thông tin báo cáo tài chính theo chuẩn mực báo cáo tài chính quốc tế.
| Tính đến ngày 31/12/2018, tổng số công ty đại chúng đã đăng ký với UBCKNN là 1.926 công ty, trong đó có 754 cổ phiếu niêm yết trên hai sàn giao dịch chứng khoán và 805 cổ phiếu đăng ký giao dịch trên sàn Upcom; tổng giá trị niêm yết, đăng ký giao dịch đạt hơn 1,2 triệu tỷ đồng (tăng 26% so với cuối năm 2017); mức vốn hóa thị trường đạt 3,9 triệu tỷ đồng (tăng 10,6% so với cuối năm 2017, tương đương 77,6% GDP). Mức vốn hóa thị trường tại ngày 18/02/2019 đạt hơn 4,4 triệu tỷ đồng, tăng 8,7% so với cuối tháng trước và tăng 12,2% so với cuối năm 2018, tương đương 80,3% GDP 2018. |
QUỲNH ANH
Theo Báo Kiểm toán số 11 ra ngày 14-3-2019
.jpg "Sửa điều kiện vay vốn của Quỹ Phát triển doanh nghiệp nhỏ và vừa")
