Việt Nam đã ghi nhận hơn 20.000 ca mắc sốt xuất huyết và 5 ca tử vong
Dù chưa vào cao điểm mùa dịch, song tính đến giữa năm 2924, thế giới đã ghi nhận tới 3 triệu ca mắc sốt xuất huyết, trong đó có khoảng 1.000 ca tử vong.
Tại khu vực châu Á - Thái Bình Dương, Việt Nam nằm trong nhóm quốc gia có tỷ lệ lưu hành cao nhất. Trên bản đồ dịch tễ, Việt Nam là một vùng đỏ đậm, thể hiện mức độ lưu hành cao và đóng góp đáng kể vào tổng số ca bệnh trong khu vực.
Những năm gần đây, sốt xuất huyết tại Việt Nam diễn biến phức tạp, luôn thuộc nhóm nước có số mắc cao, phạm vi dịch lan rộng, trải khắp 3 miền. Trong đó miền Nam nhiều năm liền là tâm dịch cả nước, năm 2024 số ca sốt xuất huyết tại miền Nam chiếm 41% cả nước.
Riêng tại TP. HCM, 5 tháng đầu năm nay, số ca mắc tăng 134% so với cùng kỳ, số ca nặng chiếm 1,5%, dịch có xu hướng lan rộng cả trong mùa khô do biến đổi khí hậu, hạn mặn và tích trữ nước. Tại Tây Nguyên và miền Trung, sốt xuất huyết cũng gia tăng hơn hẳn so với trước kia. Năm nay, riêng Khánh Hòa đã ghi nhận trên 1.600 ca mắc ở 74 ổ dịch
Theo các chuyên gia, hiện nay, Việt Nam đã ghi nhận hơn 20.000 ca mắc sốt xuất huyết và 5 ca tử vong. “So với những năm trước, số ca mắc hiện tại chưa cao, nhưng không thể chủ quan, bởi mùa mưa mới bắt đầu, nếu không có biện pháp phòng chống quyết liệt, số ca bệnh sẽ tăng rất nhanh” - PGS-TS.Phạm Quang Thái, Phó Trưởng khoa Kiểm soát bệnh truyền nhiễm, Viện Vệ sinh Dịch tễ Trung ương cảnh báo.
Mặc dù tỷ lệ tử vong hiện tại thấp, nhưng số lượng bệnh nhân nhập viện gia tăng sẽ đẩy hệ thống y tế vào tình trạng quá tải. Với số lượng ca nhập viện lớn, các ca nặng và nguy kịch có thể chiếm tới 20%. Khi đó, mọi nỗ lực điều trị sẽ bị áp lực rất lớn.
Đáng chú ý, từ sau năm 2017, dịch sốt xuất huyết tại Việt Nam có xu hướng không theo chu kỳ ổn định. Mỗi năm đều có nguy cơ cao, bất kể năm trước đó có bùng phát hay không.
"Riêng 2024 có hơn 140.000 ca, chỉ giảm nhẹ so với năm đỉnh dịch. Điều này cho thấy sốt xuất huyết đang xuất hiện quanh năm, diễn biến phức tạp, không còn tuân theo quy luật cũ”.
Chủ động phòng ngừa bằng vắc xin
Tổ chức Y tế thế giới xếp sốt xuất huyết vào nhóm 10 mối đe dọa y tế toàn cầu hàng đầu, với khoảng 3,9 tỷ người sống trong vùng nguy cơ.
Theo các bác sĩ, sốt xuất huyết là bệnh truyền nhiễm cấp tính cực kỳ nguy hiểm do virus Dengue gây ra, lây truyền từ người sang người chủ yếu qua vết đốt của muỗi vằn cái Aedes Aegypti. Có 4 tuýp huyết thanh virus sốt xuất huyết gây bệnh gồm DEN-1, DEN-2, DEN-3, DEN-4. Do đó, một người có thể nhiễm sốt xuất huyết tới 4 lần với các type huyết thanh virus sốt xuất huyết khác nhau. Những lần mắc bệnh sau thường có nguy cơ nặng hơn lần trước.
Khi mắc sốt xuất huyết biến chứng nặng cần áp dụng đa phương thức điều trị chuyên sâu, kết hợp sử dụng thiết bị y tế hiện đại, thời gian nhập viện kéo dài, tiêu tốn chi phí điều trị trực tiếp dự kiến lên đến hàng trăm triệu đồng.
Không chỉ tốn kém về chi phí, bệnh nhân sốt xuất huyết nặng đối mặt với loạt di chứng dai dẳng sau vài tuần, thậm chí vài tháng, như: rụng tóc, mệt mỏi, rối loạn giấc ngủ, đau đầu kéo dài, đau khớp và trầm cảm nhẹ sau khỏi bệnh. Một nghiên cứu ở Mexico chỉ ra những di chứng dai dẳng này có thể làm tăng gánh nặng kinh tế lên đến 13% về chi phí điều trị.
Để chủ động phòng ngừa sốt xuất huyết bùng phát, các chuyên gia dịch tễ cho rằng, cần triển khai đồng bộ các giải pháp như giám sát chủ động, cảnh báo sớm, kiểm soát muỗi truyền bệnh và đẩy mạnh tiêm chủng.
Các chuyên gia nhấn mạnh, việc tạo miễn dịch chủ động bằng vắc xin là một biện pháp giúp phòng ngừa nguy cơ mắc bệnh, giảm nguy cơ nhập viện và bệnh nặng. Trong bối cảnh dịch bệnh diễn biến phức tạp, từ tháng 5/2024, Bộ Y tế Việt Nam đã chính thức phê duyệt vắc-xin phòng sốt xuất huyết Qdenga (Nhật Bản), mang lại hy vọng lớn cho công cuộc phòng, chống và kiểm soát dịch bệnh này.
Bs. Bạch Thị Chính - Giám đốc Y khoa, Hệ thống Tiêm chủng VNVC - cho biết, người dân nên tiêm ngừa vắc xin để tăng hiệu quả phòng bệnh. Vắc xin Qdenga có thể tiêm cho trẻ từ 4 tuổi trở lên và người lớn, phòng ngừa đầy đủ 4 type huyết thanh virus sốt xuất huyết. Vắc xin có hiệu quả bảo vệ hơn 80,2% nguy cơ mắc bệnh và ngăn nguy cơ nhập viện tới hơn 90,4%.
Cùng với chủ động tiêm vắc xin, bác sĩ Chính cũng khuyến cáo, trọng tâm phòng ngừa sốt xuất huyết hiện nay là biện pháp ngăn ngừa muỗi đốt, diệt trừ nơi sinh sản của muỗi. Người dân cần chú ý ngủ màn kể cả vào ban ngày, mặc quần áo dài tay, dọn dẹp nhà cửa thông thoáng, sạch sẽ. Mỗi tuần, dành 10-15 phút tổ chức phát quang bụi rậm, đổ bỏ nước thừa đọng quanh khu vực sinh sống…
Ngày 15/6 là ngày ASEAN phòng chống sốt xuất huyết. Đây là dịp để nhắc nhở cộng đồng, đừng thờ ơ, đừng chủ quan, đừng để "chuyện muỗi" trở thành chuyện chết người. Hành động từ hôm nay không chỉ bảo vệ chính bạn và gia đình mà còn góp phần bảo vệ sức khỏe cộng đồng, xây dựng một Việt Nam an toàn hơn trước dịch bệnh nguy hiểm này.
