Tăng cường tư vấn, giới thiệu việc làm và hỗ trợ học nghề cho người lao động
Theo báo cáo của cơ quan trình Dự án Luật, giai đoạn 2015-2023, số người tham gia BHTN tăng qua các năm (bình quân tăng 6,08%/năm). Đến năm 2023, số người tham gia BHTN chiếm 31,6% lực lượng lao động lao động trong độ tuổi. Chính sách BHTN là chế độ bù đắp một phần thu nhập của người lao động khi bị mất việc làm, giúp người lao động vượt quá khó khăn về kinh tế, giải quyết được vấn đề việc làm để tạo thu nhập ổn định, từ đó góp phần giúp ổn định thị trường lao động, đảm bảo an sinh xã hội…
Ngoài hưởng trợ cấp thất nghiệp, theo quy định của Điều 42 Luật Việc làm năm 2013, chính sách BHTN còn bao gồm: hỗ trợ tư vấn, giới thiệu việc làm; hỗ trợ học nghề; hỗ trợ đào tạo, bồi dưỡng, nâng cao trình độ kỹ năng nghề để duy trì việc làm cho người lao động. Tuy nhiên, thời gian qua, do chưa có quy định về việc sử dụng kinh phí từ Quỹ BHTN cho hoạt động tư vấn, giới thiệu việc làm, nên đã ảnh hưởng đến hiệu quả của công tác tư vấn, giới thiệu việc làm.
Theo thống kê, giai đoạn từ năm 2015 đến hết tháng 3/2024, có 14.634.001 lượt người được tư vấn, giới thiệu việc làm; cả nước có 261.676 người được hỗ trợ học nghề. Về cơ bản người lao động có nhu cầu đều được hỗ trợ học nghề.
Mặt khác, chế độ hỗ trợ học nghề chủ yếu giải quyết nhu cầu học nghề cho người thất nghiệp mà chưa có hỗ trợ cho người lao động tham gia đào tạo, phát triển kỹ năng nghề hoặc nâng cao trình độ kỹ năng nghề; hỗ trợ chỉ là học phí học nghề, chưa có các hỗ trợ khác trong thời gian học nghề dẫn đến khó khăn trong việc tham gia học nghề, nhất là với những người không hưởng trợ cấp thất nghiệp mà có nhu cầu.
Từ thực trạng trên, Dự thảo Luật Việc làm (sửa đổi) đã sửa đổi, bổ sung chính sách BHTN theo hướng hỗ trợ người sử dụng lao động và người lao động duy trì việc làm, phát huy đầy đủ các chức năng của BHTN, bảo đảm BHTN thực sự là công cụ quản trị thị trường lao động.
Hướng tới mục tiêu tăng cường tư vấn, giới thiệu việc làm và hỗ trợ học nghề, khắc phục tình trạng người lao động chỉ nhận trợ cấp thất nghiệp, dự thảo Luật bổ sung quy định về kinh phí thực hiện tư vấn, giới thiệu việc làm được lấy từ Quỹ BHTN.
Việc sửa đổi chính sách này nhằm thực hiện mục tiêu có khoảng 45% lực lượng lao động trong độ tuổi tham gia BHTN (theo Nghị quyết số 28-NQ/TW); người lao động tham gia BHTN có nhu cầu đều được hỗ trợ đào tạo; được tư vấn, giới thiệu việc làm miễn phí; đẩy mạnh hỗ trợ người sử dụng lao động nhằm phòng ngừa, giảm thiểu tình trạng thất nghiệp; đẩy mạnh hỗ trợ người thất nghiệp tham gia các khóa đào tạo, bồi dưỡng, nâng cao trình độ kỹ năng nghề- Cơ quan soạn thảo cho biết.
Chủ động phòng ngừa thất nghiệp, bảo đảm an sinh xã hội
Đánh giá kỹ lưỡng tác động của các đề xuất điều chỉnh này, Cơ quan soạn thảo cho rằng, việc sửa đổi chính sách BHTN hướng đến các chế độ mang tính chủ động, phòng ngừa, hạn chế thất nghiệp, góp phần giảm thất nghiệp, ổn định, phát triển thị trường lao động, bảo đảm an sinh xã hội, thúc đẩy sự phát triển kinh tế của đất nước, nâng cao chất lượng đời sống của người dân.
Đối với người sử dụng lao động, những quy định mới này sẽ góp phần nâng cao chất lượng nguồn lao động của người sử dụng lao động, góp phần nâng cao năng suất, hiệu quả công việc; kịp thời hỗ trợ người sử dụng lao động khi thay đổi cơ cấu, công nghệ hoặc vì lý do kinh tế hoặc trường hợp thực hiện cam kết chuyển đổi năng lượng, góp phần duy trì việc làm cho người lao động và duy trì sản xuất.
Đối với người lao động, việc mở rộng hỗ trợ từ Quỹ BHTN như Dự thảo Luật giúp duy trì, bảo đảm việc làm cho người lao động, phòng ngừa thất nghiệp. Ngoài ra, người lao động tham gia BHTN được hưởng các chế độ BHTN khi mất việc làm; tăng cơ hội chuyển đổi việc làm; nâng cao trình độ kỹ năng nghề, tạo cơ hội tìm kiếm việc làm mới phù hợp.
Quá trình thảo luận, hoàn thiện Dự thảo Luật, nhiều đại biểu Quốc hội đánh giáo cao việc sửa đổi, bổ sung chính sách BHTN. Đại biểu Trần Văn Tuấn (Đoàn Đại biểu Quốc hội tỉnh Bắc Giang) cho rằng, cần chú trọng và có cách tiếp cận mới trong mở rộng hơn về đối tượng người được hỗ trợ, để người lao động được bồi dưỡng, tham gia đào tạo về các kỹ năng nghề...
Thực tế cho thấy, số lượng, chất lượng lao động tác động rất lớn đến phát triển kinh tế - xã hội, là yếu tố quan trọng trong cải thiện môi trường đầu tư của quốc gia và các địa phương.
“Kỹ năng nghề là yếu tố quan trọng quyết định chất lượng lao động. Người lao động được đào tạo, có kỹ năng sẽ dễ dàng hơn trong tìm kiếm việc làm, có việc làm bền vững, ít lo lắng hơn việc bị sa thải. Vì vậy, việc hoàn thiện các quy định chính sách về phát triển kỹ năng nghề cho người lao động cần đặc biệt được quan tâm” - đại biểu Trần Văn Tuấn nói.
Nhiều chuyên gia cũng cho rằng, trong bối cảnh thị trường lao động ngày càng cạnh tranh và thay đổi nhanh chóng, vai trò của BHTN vừa hỗ trợ tạm thời, vừa thúc đẩy người lao động tái hòa nhập thị trường sẽ ngày càng rõ nét. Vì vậy, Dự thảo Luật Việc làm (sửa đổi) đang mở ra hướng tiếp cận mới: mở ra cơ hội tái cấu trúc kỹ năng, kết nối việc làm, thay vì là thời điểm người lao động tạm dừng đóng góp cho xã hội và trông chờ vào trợ cấp.
"Chính sách BHTN phải là nơi giữ nhịp cho thị trường lao động, đảm bảo mọi người lao động đều có cơ hội quay trở lại mạnh mẽ hơn, sớm hơn và phù hợp hơn" - ông Trần Tuấn Tú, Trưởng phòng BHTN, Cục Việc làm, Bộ Nội vụ ông Tú nhấn mạnh.
Dự kiến, Dự thảo Luật Việc làm (sửa đổi) sẽ được Quốc hội chính thức thông qua vào ngày mai (16/6).
.jpg "Xóa nhà tạm, nhà dột nát: Đoàn kết, đồng lòng vì mục tiêu giảm nghèo")
