Phát triển bền vững vùng đồng bào dân tộc thiểu số trên địa bàn tỉnh Bình Định

Từng bước nâng cao đời sống vật chất và tinh thần cho đồng bào dân tộc thiểu số

Chương trình mục tiêu quốc gia phát triển kinh tế - xã hội vùng đồng bào dân tộc thiểu số và miền núi giai đoạn 2021-2030, giai đoạn I từ năm 2021-2025 gồm 10 dự án, 14 tiểu dự án và 36 nội dung thành phần, địa bàn triển khai rộng khắp vùng đồng bào dân tộc thiểu số và miền núi của tỉnh Bình Định.

Theo báo cáo của UBND tỉnh Bình Định, đến nay, các địa phương đã giải ngân hơn 691/1.020 tỷ đồng, đạt tỷ lệ 67,8% so với kế hoạch phân bổ và 85% so với kế hoạch thực hiện. Hiện nay, các sở, ban, ngành, địa phương thụ hưởng Chương trình đang khẩn trương đẩy nhanh tiến độ thực hiện các dự án, tiểu dự án, nội dung thành phần nhằm đảm bảo tỷ lệ giải ngân, hoàn thành các chỉ tiêu, mục tiêu theo kế hoạch đề ra.

Các nguồn lực và chính sách của Chương trình tập trung đầu tư phát triển hạ tầng thiết yếu phục vụ dân sinh như: Đường giao thông, công trình thủy lợi phục vụ sản xuất, cơ sở y tế, trường học, nhà ở, thiết chế văn hóa..., nhất là tại các địa bàn đặc biệt khó khăn.

Hoạt động đào tạo nghề, hỗ trợ tạo việc làm được triển khai đồng bộ, góp phần giải quyết việc làm ổn định cho lực lượng lao động địa phương. Các dự án đầu tư phát triển sản xuất và sinh kế cũng đã góp phần nâng cao thu nhập, cải thiện đời sống người dân.

Công tác bảo tồn và phát huy bản sắc văn hóa dân tộc được quan tâm đúng mức. Việc lồng ghép thực hiện các chính sách dân tộc và các Chương trình mục tiêu quốc gia giai đoạn 2021-2025 đã giúp các địa phương đạt được nhiều kết quả tích cực trong xóa đói, giảm nghèo, đào tạo nghề, chăm sóc sức khỏe, giáo dục - đào tạo, từng bước nâng cao đời sống vật chất và tinh thần cho đồng bào dân tộc thiểu số...

Qua 5 năm triển khai, Chương trình đã góp phần quan trọng vào việc thực hiện kế hoạch phát triển kinh tế - xã hội của tỉnh, đặc biệt là tại vùng đồng bào dân tộc thiểu số và miền núi.

Cụ thể: Tỷ lệ hộ nghèo trong đồng bào dân tộc thiểu số mỗi năm giảm từ 3-4%; 100% xã có đường ô tô được nhựa hóa, bê tông hóa đến trung tâm xã; 95% đường ở thôn được bê tông hóa, cứng hóa; 100% số trường, lớp học và trạm y tế được xây dựng kiên cố; 99% hộ dân được sử dụng điện lưới quốc gia và các nguồn điện khác phù hợp; 96% đồng bào dân tộc thiểu số được sử dụng nước sinh hoạt hợp vệ sinh.

Đặc biệt, 100% tỷ lệ học sinh học mẫu giáo 5 tuổi đến trường; học sinh trong độ tuổi: Học sinh tiểu học đạt 99,7%, học sinh trung học cơ sở đạt 95%, học sinh trung học phổ thông đạt trên 60%.

Bên cạnh đó, 100% xã đã đạt tiêu chí quốc gia về y tế trong giai đoạn 2020-2025 và tiếp tục nâng cao chất lượng công tác bảo vệ, chăm sóc sức khỏe nhân dân; 100% đồng bào dân tộc thiểu số được tham gia bảo hiểm y tế; 100% thôn (làng) có nhà sinh hoạt cộng đồng; 100% số hộ dân tộc thiểu số nghèo được hỗ trợ xoá nhà tạm, nhà dột nát...

Xây dựng Chương trình giai đoạn 2026-2030 đúng trọng tâm, thiết thực và bền vững

Trong thời gian tới, Phó Chủ tịch Thường trực UBND tỉnh Bình Định Nguyễn Tuấn Thanh đề nghị Sở Dân tộc và Tôn giáo chủ trì, phối hợp chặt chẽ với Sở Tài chính và UBND các huyện khẩn trương rà soát, thống kê đầy đủ toàn bộ danh mục dự án, tiểu dự án, nhiệm vụ của Chương trình do cấp huyện hiện đang quản lý. Trên cơ sở đó, xây dựng phương án phân cấp, ủy quyền phù hợp cho các cơ quan chuyên môn cấp tỉnh hoặc UBND cấp xã tiếp tục tổ chức thực hiện; đảm bảo khi chuyển sang mô hình chính quyền địa phương hai cấp từ ngày 01/7/2025, các hoạt động triển khai Chương trình vẫn được thực hiện thông suốt, không gián đoạn, không để tồn đọng trách nhiệm giữa các cấp.

Đến hết ngày 31/12/2025, phải đảm bảo giải ngân 100% vốn và hoàn thành toàn diện các mục tiêu Chương trình. Các cơ quan, đơn vị, địa phương cần chủ động rà soát tiến độ từng công trình, tiểu dự án, hạng mục cụ thể; kiên quyết không để xảy ra tình trạng chuyển nguồn, kéo dài, chậm trễ ảnh hưởng đến hiệu quả sử dụng vốn đầu tư công; ưu tiên bố trí nguồn lực, nhân sự xử lý các hồ sơ phức tạp, giải quyết dứt điểm những dự án có nguy cơ không hoàn thành.

Bên cạnh đó, các sở, ngành, địa phương tham mưu UBND tỉnh xây dựng Chương trình giai đoạn 2026-2030, bám sát đặc điểm địa bàn mới sau khi sáp nhập tỉnh, đảm bảo không dàn trải, mà phải đúng trọng tâm, thiết thực và bền vững. Khuyến khích lồng ghép các nguồn lực từ ngân sách tỉnh, nguồn xã hội hoá, các chương trình khác.

Phó Chủ tịch Thường trực Nguyễn Tuấn Thanh cũng yêu cầu ứng dụng mạnh mẽ khoa học - công nghệ trong phát triển sản xuất và bảo vệ môi trường; phát huy vai trò cộng đồng và gìn giữ bản sắc văn hóa dân tộc bằng các giải pháp như: Tăng cường sự tham gia của người dân ngay từ khâu lập kế hoạch, lựa chọn mô hình, giám sát triển khai, đánh giá hiệu quả; thực hiện các mô hình phát triển kinh tế gắn với bản sắc văn hoá địa phương…/.