Theo đó, qua kiểm tra hồ sơ thanh tra, kiểm tra hoạt động khai thác khoáng sản của Sở Tài nguyên và Môi trường (TNMT) tỉnh Quảng Ngãi, KTNN nêu rõ, khi xử phạt vi phạm hành chính, Sở TNMT chưa thực hiện xử phạt đầy đủ các hành vi vi phạm của doanh nghiệp theo quy định tại điểm d khoản 1 Điều 3 Luật Xử lý vi phạm hành chính 2012 và khoản 2 Điều 1 Luật Xử lý vi phạm hành chính sửa đổi năm 2020.
Cụ thể, kết luận thanh tra tại Công ty Cổ phần Đầu tư và Xây dựng Thiên Phúc đã xác định hành vi vi phạm do thu hồi khoáng sản vượt khối lượng được UBND tỉnh cho phép nhưng không đăng ký với cơ quan có thẩm quyền trước khi thu hồi và không giám sát môi trường xung quanh, không báo cáo quản lý chất thải nguy hại theo quy định. Tuy nhiên, Sở TNMT chỉ thực hiện xử phạt vi phạm hành chính trong bảo vệ môi trường tại Quyết định số 150/QĐ-XPHC ngày 26/9/2017.
Hay trong kết luận thanh tra tại Công ty TNHH Lộc Thịnh, Sở TNMT xác định hành vi vi phạm về cắm mốc khép góc khu vực khai thác đúng quy cách nhưng thiếu mốc và khai thác vượt ngoài ranh giới khu vực được cấp phép với diện tích vượt dưới 10%.
Tuy nhiên, Sở TNMT chỉ thực hiện xử phạt vi phạm hành chính đối với hành vi cắm mốc khép góc khu vực khai thác đúng quy cách nhưng thiếu mốc tại Quyết định số 108/QĐ-XPVPHC ngày 19/7/2018 mà không xử lý vi phạm đối với hành vi khai thác vượt ngoài ranh giới được cấp phép.
Bên cạnh đó, qua công tác thanh tra, kiểm tra, Sở TNMT đã ban hành quyết định xử phạt đối với 05 doanh nghiệp (năm 2017 là 01 doanh nghiệp; năm 2018 và 2019, mỗi năm 02 doanh nghiệp) có hành vi khai thác vượt quá phạm vi ranh giới độ sâu được phép khai thác nhưng không áp dụng hình thức phạt bổ sung quy định tại khoản 7 Điều 36 Nghị định số 33/2017/NĐ-CP và khoản 10 Điều 37 Nghị định số 36/2020/NĐ-CP.
Đáng chú ý, Sở TNMT tỉnh Quảng Ngãi đã xử phạt chưa đồng nhất giữa các doanh nghiệp được thanh tra đối với cùng một hành vi vi phạm. Cụ thể, Sở TNMT đã không thực hiện xử phạt đối với hành vi không lập bản đồ, mặt cắt khu vực khai thác theo điểm b khoản 4 Điều 39 Nghị định số 33/2017/NĐ-CP đối với Công ty TNHH Ánh Thông nhưng lại thực hiện xử phạt Công ty TNHH MTV Xây dựng và Thương mại Quang Đất Việt, Công ty CP Sản xuất thương mại và Dịch vụ Đại Nguyên với sai phạm tương tự.
Ngoài ra, các đoàn thanh tra của Sở TNMT đã phát hiện doanh nghiệp có vi phạm pháp luật về khoáng sản, nhưng không lập biên bản vi phạm hành chính và tham mưu xử lý vi phạm hành chính trong lĩnh vực môi trường theo quy định tại Nghị định số 155/2016/NĐ-CP, vi phạm trong lĩnh vực khoáng sản theo quy định tại Nghị định số 33/2017/NĐ-CP và Nghị định số 36/2020/NĐ-CP.
Về công tác thanh tra, kiểm tra của Cục Thuế tỉnh Quảng Ngãi, KTNN chỉ rõ, có đoàn thanh tra đã xác định thuế suất đối với tài nguyên cát (7%) không phù hợp với Biểu thuế suất ban hành kèm theo Nghị quyết số 1084/2015/UBTVQH13 ngày 10/12/2015 (quy định 15%); đoàn thanh tra cũng đã xác định thiếu số tiền thuế 64,3 triệu đồng của Công ty TNHH MTV Đầu tư xây dựng và Kinh doanh dịch vụ Quảng Ngãi).
Nhiều thiếu sót khác cũng được KTNN phát hiện như cơ quan thuế không thuyết minh được căn cứ xác định lại giá tính thuế để truy thu của Công ty Quản lý và Sửa chữa đường bộ Quảng Ngãi; không phát hiện để truy thu về thuế tài nguyên và phí bảo vệ môi trường đối với sản lượng tài nguyên thu mua của cá nhân khai thác nhỏ lẻ (theo quy định tại Điểm 2c Điều 3 Luật số 45/2009/QH12) của Công ty TNHH Lý Tuấn.
Công tác thanh tra, kiểm tra của Cục Thuế còn xác định thiếu thuế tài nguyên và phí bảo vệ môi trường số tiền 480 triệu đồng (25.038m3); không phát hiện để truy thu đối với sản lượng tài nguyên khai thiếu (khai chưa đầy đủ sản lượng đã khai thác) và khai giá tính thuế không đúng theo quy định đối với Công ty Xây dựng và Thương mại Lê Nguyên. Có doanh nghiệp (Công ty CP Đầu tư Xây dựng Dịch vụ Đông Phương) đã được thanh tra năm 2021 nhưng chưa tổng hợp vào báo cáo kết quả thanh tra làm ảnh hưởng đến kết quả đối chiếu…
Do đó, trong kết luận kiểm toán, KTNN kiến nghị UBND tỉnh Quảng Ngãi chỉ đạo Sở TNMT và Cục Thuế của tỉnh rà soát, khắc phục các tồn tại, hạn chế được phát hiện qua kiểm toán nhằm chấn chỉnh kịp thời những bất cập trong công tác quản lý nhà nước về tài nguyên khoáng sản theo đúng quy định./.