Tiếp tục chương trình Phiên họp thứ 33, chiều 14/5, Ủy ban Thường vụ Quốc hội (UBTVQH) cho ý kiến về Dự thảo Nghị quyết sửa đổi, bổ sung Nghị quyết số 119/2020/QH14 ngày 19/6/2020 của Quốc hội về thí điểm tổ chức mô hình chính quyền đô thị và một số cơ chế, chính sách đặc thù phát triển thành phố Đà Nẵng.
Đề xuất 30 cơ chế, chính sách đặc thù
Trình bày tóm tắt Dự thảo Nghị quyết, Bộ trưởng Bộ Kế hoạch và Đầu tư Nguyễn Chí Dũng cho biết, Dự thảo Nghị quyết của Quốc hội quy định 02 nhóm cơ chế, chính sách đặc thù với 30 cơ chế, chính sách. Trong đó, có 9 chính sách về tổ chức mô hình chính quyền đô thị tại TP. Đà Nẵng.
Về các chính sách đặc thù phát triển TP. Đà Nẵng đề xuất thực hiện thí điểm, Dự thảo Nghị quyết đề xuất 21 chính sách. Trong đó, 06 chính sách hoàn toàn tương tự các tỉnh, thành phố đã được Quốc hội cho phép thực hiện tại các Nghị quyết đặc thù; 10 chính sách tương tự có điều chỉnh, bổ sung cho phù hợp với thực tiễn của Thành phố và 05 chính sách đề xuất mới.
.jpg)
Một trong 5 chính sách đề xuất mới theo thực tế của Thành phố, đó là thí điểm thành lập Khu thương mại tự do Đà Nẵng.
Bộ trưởng Nguyễn Chí Dũng cho biết, pháp luật hiện hành của Việt Nam chưa có quy định về việc thành lập, hoạt động đối với Khu thương mại tự do, trong khi đó đây là mô hình kinh tế phổ biến và rất được chú trọng trên thế giới để thúc đẩy thương mại quốc tế và thu hút FDI, nhiều nước đã thành công với mô hình này như Trung Quốc, EU, Singapore, Hàn Quốc...
Trên cơ sở nghiên cứu một số mô hình khu thương mại tự do thành công trên thế giới và kết hợp hài hòa với các mô hình kinh tế tương đồng đã có sẵn khung cơ chế, chính sách trong hệ thống pháp luật Việt Nam, Dự thảo Nghị quyết quy định thí điểm thành lập Khu thương mại tự do Đà Nẵng gắn với Cảng biển Liên Chiểu để thực hiện thí điểm các cơ chế, chính sách nhằm mục tiêu thu hút đầu tư.
Theo đó, Khu thương mại tự do Đà Nẵng là khu chức năng, có ranh giới địa lý xác định, do Thủ tướng Chính phủ quyết định thành lập. Chủ trương đầu tư các dự án xây dựng kết cấu hạ tầng các khu chức năng được phân cấp cho UBND Thành phố. Cơ chế chính sách ưu đãi đầu tư về thuế thu nhập doanh nghiệp, miễn giảm tiền thuê đất và các ưu đãi khác tại Khu thương mại tự do Đà Nẵng được áp dụng như Khu kinh tế. Các doanh nghiệp trong Khu thương mại tự do được áp dụng chế độ ưu tiên về thủ tục hải quan.
Ban quản lý Khu công nghệ cao và Khu công nghiệp Đà Nẵng thực hiện chức năng quản lý nhà nước về Khu thương mại tự do Đà Nẵng có thẩm quyền thực hiện quản lý theo cơ chế “một cửa, tại chỗ”, trên các lĩnh vực.
Đánh giá cụ thể hơn về sự cần thiết, tính hiệu quả khi thành lập Khu thương mại tự do
Thẩm tra Dự thảo Nghị quyết, Chủ nhiệm Ủy ban Tài chính, Ngân sách của Quốc hội Lê Quang Mạnh đánh giá, việc thí điểm thành lập khu thương mại tự do là chủ trương lớn, cần thiết và cho rằng, đề xuất của Thành phố thể hiện sự quyết tâm, tinh thần đổi mới, sáng tạo, dám nghĩ, dám làm, nếu thực hiện thành công sẽ tạo tiền đề thúc đẩy phát triển kinh tế - xã hội của Thành phố và của vùng.
Về mức ưu đãi, thời gian miễn, giảm tiền thuê đất đối với dự án đầu tư xây dựng, kinh doanh kết cấu hạ tầng các khu chức năng thuộc Khu thương mại tự do, Thường trực Ủy ban Tài chính, Ngân sách cơ bản nhất trí với Dự thảo Nghị quyết. Tuy nhiên, cơ quan thẩm tra đề nghị bổ sung đánh giá rõ hơn tác động của chính sách đến tình hình thu ngân sách địa phương để làm căn cứ trình Quốc hội xem xét, quyết định.
Về chính sách ưu đãi thuế trong Khu thương mại tự do, cơ quan thẩm tra đề nghị đánh giá cụ thể hơn về tác động của chính sách đến thu ngân sách nhà nước, sự cần thiết, tính hiệu quả chính sách mang lại, đặc biệt khi Nghị quyết 07-NQ/TW của Bộ Chính trị có quy định yêu cầu bảo đảm tính trung lập của chính sách thuế.
Cơ quan thẩm tra cũng đề nghị cơ quan soạn thảo bổ sung, làm rõ sự cần thiết, tính hiệu quả và khả năng quản lý, kiểm soát của Nhà nước khi thực hiện chính sách này, đặc biệt trong bối cảnh hiện nay đang tạo môi trường cạnh tranh, bình đẳng giữa các doanh nghiệp; để có thêm căn cứ trình Quốc hội xem xét, quyết định.
Phát biểu ý kiến tại Phiên họp, Chủ nhiệm Ủy ban Kinh tế Vũ Hồng Thanh ủng hộ đề xuất thí điểm thành lập Khu thương mại tự do Đà Nẵng. Theo ông Thanh, Đà Nẵng có quyết tâm chính trị rất cao và cũng có lợi thế để phát triển là gắn với Cảng biển Liên Chiểu, có sân bay Đà Nẵng. Đây là những điều kiện tiên quyết, cần thiết để thành lập Khu thương mại tự do.
Tại Phiên họp, Bí thư Thành ủy Đà Nẵng Nguyễn Văn Quảng khẳng định, Thành phố có đủ các điều kiện nguồn lực và quyết tâm chính trị để thực hiện các cơ chế, chính sách đặc thù được đề xuất nếu được thông qua. “Đây sẽ là nơi thí điểm để khẳng định các chính sách mới của Nhà nước và sau này chúng ta có điều kiện nhân rộng trong thực tiễn” - ông Quảng nói.
Qua thảo luận, UBTVQH tán thành sự cần thiết, cơ bản thống nhất trình Quốc hội hồ sơ và Dự thảo Nghị quyết; đề nghị Chính phủ tiếp tục rà soát, thể chế hóa đầy đủ các chủ trương của Đảng để hoàn thiện Dự thảo Nghị quyết; đảm bảo có các cơ chế, chính sách đặc thù, vượt trội, đột phá, có tính lan tỏa; đồng thời khắc phục những hạn chế, vướng mắc khi thực hiện Nghị quyết số 119 của Quốc hội.
Cùng với đó, rà soát để đánh giá tác động đầy đủ, đặc biệt là các chính sách mới, từng chính sách phải có điều kiện thực hiện, gắn trách nhiệm của các cơ quan, đơn vị, tổ chức, cá nhân liên quan, đảm bảo hiệu quả, tiết kiệm, chống lãng phí, tiêu cực, không hợp thức hóa các sai phạm, không để xảy ra thất thoát, lãng phí; hài hòa lợi ích của Nhà nước, nhà đầu tư; đánh giá mức độ ảnh hưởng tới ngân sách của chính sách.
Về phát triển Khu thương mại tự do, UBTVQH đề nghị nghiên cứu bổ sung, tiếp thu ý kiến của Cơ quan thẩm tra để quy định rõ trong Dự thảo Nghị quyết về các khái niệm, mô hình tổ chức; chức năng, nhiệm vụ; chính sách phát triển và quản lý nhà nước; phương án phát triển Khu kinh thương mại tự do; nguồn lực thực hiện; việc đầu tư hạ tầng…
