Sáng 10/10, Hội đồng khoa học KTNN tổ chức nghiệm thu Đề tài nghiên cứu khoa học cấp Bộ: “Hoàn thiện các quy định về thực hiện kiểm toán và lập BCKT đối với từng đối tượng kiểm toán” do TS. Nguyễn Quán Hải - Phó Kiểm toán trưởng KTNN khu vực X - làm Chủ nhiệm.
Phó Tổng Kiểm toán nhà nước Doãn Anh Thơ làm Chủ tịch Hội đồng nghiệm thu. Cùng tham dự cuộc họp có các thành viên Hội đồng và Ban đề tài.
Theo Ban đề tài, hiện nay, KTNN đang triển khai kiểm toán nhiều lĩnh vực quan trọng, trong đó tập trung vào các nhóm đối tượng kiểm toán chính như: Báo cáo quyết toán ngân sách nhà nước; báo cáo tổng hợp thu chi ngân sách Bộ, cơ quan trung ương, báo cáo tổng hợp thu chi ngân sách địa phương; báo cáo tài chính doanh nghiệp nhà nước, các tổ chức tài chính - ngân hàng; báo cáo quyết toán dự án đầu tư hoàn thành, báo cáo tình hình thực hiện dự án đầu tư; báo cáo quyết toán chương trình mục tiêu quốc gia; báo cáo tổng hợp chuyên đề kiểm toán...
Cùng với đó, Luật KTNN sửa đổi, bổ sung năm 2019 đã mở rộng quyền khiếu nại của tổ chức, cá nhân có liên quan đối với các đánh giá, xác nhận, kết luận và kiến nghị kiểm toán. Điều này đòi hỏi hoạt động kiểm toán và lập BCKT cần thực hiện trên cơ sở pháp lý chặt chẽ, đảm bảo tính khách quan, minh bạch và khả thi.
Thực tiễn nền kinh tế - xã hội luôn biến động không ngừng, quy định Nhà nước có nhiều thay đổi, trong khi đó, các quy định và hướng dẫn hiện hành về thực hiện kiểm toán và lập BCKT đối với từng đối tượng đã bộc lộ một số hạn chế, thiếu tính đồng bộ. Nhiều khái niệm, phương thức và tiêu chí trong thực hiện kiểm toán và lập BCKT vẫn chưa được làm rõ, thiếu quy định cụ thể cách thức lập BCKT theo từng đối tượng.
Trong bối cảnh yêu cầu đổi mới phương pháp quản lý tài chính công, tài sản công, tăng cường tính công khai, minh bạch và hiệu lực quản lý, việc hoàn thiện các quy định của KTNN trong thực hiện kiểm toán và lập BCKT là yêu cầu cấp thiết. Qua đó, khẳng định vai trò KTNN là công cụ hữu hiệu của Đảng và Nhà nước trong kiểm tra, giám sát tài chính công, tài sản công, phòng chống tham nhũng, tiêu cực và thực hành tiết kiệm, chống lãng phí.
Từ thực tiễn nên trên, Ban đề tài đã nghiên cứu các quy định của Luật KTNN và các Luật có liên quan; rà soát, đánh giá để tìm ra các bất cập, thiếu đồng bộ và những khoảng trống pháp lý giữa Luật KTNN, các quy định của KTNN và các văn bản pháp luật liên quan.
Đồng thời, hệ thống hóa, rà soát các quy định, hướng dẫn của KTNN để thực hiện kiểm toán và lập BCKT đối với từng đối tượng kiểm toán; đánh giá các quy định chưa phù hợp trong khung pháp lý hiện hành của KTNN và đề xuất giải pháp hoàn thiện các quy định về thực hiện kiểm toán và lập BCKT đối với từng đối tượng kiểm toán.
Ghi nhận các kết quả nghiên cứu của Ban đề tài, Hội đồng khoa học đánh giá: Đề tài đã đáp ứng mục tiêu, nhiệm vụ nghiên cứu đặt ra, có kết cấu hợp lý, nội dung phong phú, vận dụng được nhiều phương pháp nghiên cứu phù hợp. Đề tài nghiên cứu có lập luận chặt chẽ, khoa học; kết quả nghiên cứu có giá trị tham khảo hữu ích trong hoạt động thực tiễn của KTNN hiện nay.
Để hoàn thiện Đề tài, các thành viên Hội đồng khoa học khuyến nghị nhóm tác giả: Biên soạn, làm rõ các yếu tố tác động chung, yếu tố tác động riêng cho từng đối tượng kiểm toán để dễ tiếp cận, trong đó cần nhấn mạnh các tác động khi thay đổi mô hình chính quyền 2 cấp, tinh gọn bộ máy, chuyển đổi số, sử dụng trí tuệ nhân tạo; bổ sung đánh giá mối quan hệ biện chứng giữa thực hiện kiểm toán và lập BCKT để có định hướng đưa ra các giải pháp cho phù hợp với tính tổng thể của Đề tài.
Ban đề tài nghiên cứu, đưa ra các đánh giá hạn chế về quy trình và các hướng dẫn kiểm toán với từng đối tượng trong quá trình thực hiện kiểm toán và lập BCKT để có căn cứ hoàn thiện tại Chương III; bổ sung nội dung tham khảo kinh nghiệm về thực hiện kiểm toán và lập BCKT của một số quốc gia, làm cơ sở nghiên cứu áp dụng tại KTNN Việt Nam.
Về giải pháp, đối với việc chuẩn hóa hệ thống hồ sơ mẫu biểu để phù hợp với đặc thù từng loại hình kiểm toán, đối tượng kiểm toán, Ban đề tài nên có đề xuất bổ sung quy định cụ thể các chỉ tiêu cần có đối với kiểm toán báo cáo quyết toán, báo cáo tổng hợp chương trình mực tiêu quốc gia; BCKT báo cáo quyết toán dự án đầu tư... Nghiên cứu đề xuất lộ trình và trật tự ưu tiên đối với các giải pháp đổi mới hoạt động đào tạo, bồi dưỡng tương ứng với từng mục tiêu Chiến lược phát triển KTNN đến năm 2030.
Kết luận cuộc họp, Phó Tổng Kiểm toán nhà nước Doãn Anh Thơ đề nghị Ban đề tài tiếp thu tối đa ý kiến của Hội đồng nghiệm thu. Trong đó, lưu ý đến nội dung đưa ra kiến nghị, giải pháp phù hợp để KTNN có cơ sở, tài liệu phục vụ việc nghiên cứu, sửa đổi, bổ sung hoàn thiện Luật KTNN trong thời gian tới. Việc lập, trình bày BCKT cần có sự thay đổi, nghiên cứu học hỏi kinh nghiệm các cơ quan kiểm toán trên thế giới để gia tăng tính minh bạch, rõ ràng, dễ tiếp cận, gắn sát với từng đối tượng được kiểm toán.
Hội đồng nghiệm thu đánh giá đề tài xếp loại Xuất sắc./.
