Đáp ứng nhu cầucủa thực tiễn
Kiểm toán BCQTDAHT là một trong các hoạt động dịch vụ quan trọng của các DN kiểm toán. Theo báo cáo tổng kết 25 năm kiểm toán độc lập, loại dịch vụ này có doanh thu xếp vị trí thứ 3 sau doanh thu của dịch vụ kiểm toán Báo cáo tài chính và dịch vụ tư vấn thuế, kế toán. Tuy nhiên, đây cũng là loại hình dịch vụ kiểm toán đặc thù của Việt Nam, từ khi hình thành đến nay chưa hề có chuẩn mực và các tài liệu hướng dẫn cách thức thực hiện, ngoại trừ các quy định của Chuẩn mực kiểm toán (CMKiT) Việt Nam số 1000 do Bộ Tài chính ban hành (được ban hành lần đầu năm 2005 và ban hành lại vào năm 2015). Trong khi đó, kiểm toán độc lập ở Việt Nam được hình thành từ năm 1991, đến nay đã có hơn 150 DN kiểm toán hoạt động, cung cấp dịch vụ kiểm toán và nhiều dịch vụ tài chính khác cho cộng đồng các DN, tổ chức, trong đó có dịch vụ kiểm toán BCQTDAHT.
Những năm vừa qua, để thực hiện hoạt động kiểm toán BCQTDAHT theo Hệ thống chuẩn mực kiểm toán do Bộ Tài chính ban hành, mỗi DN kiểm toán đều phải tự xây dựng cho mình một bộ hồ sơ kiểm toán. Thực tế đó đã dẫn đến quy mô và chất lượng hồ sơ kiểm toán BCQTDAHT của các DN kiểm toán hiện nay chưa thống nhất với nhau. Thậm chí, cách hiểu của các cơ quan thẩm tra phê duyệt quyết toán BCQTDAHT từ các Bộ, ngành và UBND các tỉnh, thành phố đối với quy trình thực hiện và kết quả công việc của kiểm toán độc lập về BCQTDAHT cũng khác nhau.
Thấy rõ thực trạng này, với vai trò và trách nhiệm là một hội nghề nghiệp chuyên ngành, để sớm chuẩn hóa loại hình dịch vụ kiểm toán BCQTDAHT giúp các kiểm toán viên và DN kiểm toán nâng cao chất lượng hoạt động nghề nghiệp, trong chương trình hoạt động chuyên môn năm 2016, VACPA đã tập trung nghiên cứu, xây dựng “Hồ sơ kiểm toán mẫu áp dụng cho kiểm toán BCQTDAHT” để hướng dẫn thực hiện CMKiT số 1000 - “Kiểm toán BCQTDAHT” ban hành theo Thông tư số 67/2015/TT-BTC ngày 8/5/2015 của Bộ Tài chính.
Góp phần nâng cao chất lượng kiểm toán BCQTDAHT
Ông Phạm Sỹ Danh - Chủ tịch VACPA - cho biết, để xây dựng Hồ sơ kiểm toán mẫu BCQTDAHT, VACPA đã thu thập Hồ sơ kiểm toán BCQTDAHT từ các DN kiểm toán có kinh nghiệm, thành lập Tổ xây dựng Hồ sơ kiểm toán mẫu BCQTDAHT, tổ chức nhiều buổi thảo luận; xin ý kiến Bộ Tài chính, lấy ý kiến trực tiếp từ các DN kiểm toán... nhằm đảm bảo Chương trình kiểm toán mẫu đáp ứng được các yêu cầu của CMKiT, các quy định pháp lý có liên quan, đồng thời phù hợp thực tế hoạt động kiểm toán BCQTDAHT tại Việt Nam. Đến ngày 15/11/2016, VACPA đã hoàn thành và đã công bố “Hồ sơ kiểm toán mẫu áp dụng cho kiểm toán BCQTDAHT” theo Quyết định số 314-2016/QĐ-VACPA, có hiệu lực áp dụng từ ngày 01/01/2017.
Theo VACPA , Hồ sơ kiểm toán mẫu BCQTDAHT được xây dựng nhằm hướng dẫn thực hiện CMKiT số 1000 và các CMKiT có liên quan, từ đó góp phần đảm bảo, nâng cao chất lượng dịch vụ kiểm toán BCQTDAHT và tăng cường sự tuân thủ các yêu cầu của CMKiT. Tuy nhiên, Hồ sơ kiểm toán mẫu BCQTDAHT không nhằm thay thế CMKiT số 1000 và các CMKiT có liên quan mà chỉ được xem là tài liệu phục vụ việc đào tạo, cập nhật kiến thức hướng dẫn để hỗ trợ thực hiện nhất quán các CMKiT khi kiểm toán BCQTDAHT. Do đó, DN kiểm toán và kiểm toán viên phải sử dụng xét đoán chuyên môn trong từng hoàn cảnh cụ thể của hợp đồng dịch vụ để xem xét thực hiện các sửa đổi, bổ sung cần thiết. Đồng thời, Hồ sơ kiểm toán mẫu này sẽ là công cụ để hỗ trợ việc kiểm tra, giám sát chất lượng dịch vụ của cơ quan quản lý nhà nước và VACPA.
Cùng với việc hình thành dịch vụ kiểm toán độc lập tại Việt Nam từ năm 1991 và nhu cầu quản lý hoạt động đầu tư xây dựng cơ bản của Nhà nước và DN, dịch vụ kiểm toán BCQTDAHT là nhu cầu tất yếu khách quan. Thông qua kiểm toán BCQTDAHT, các DN kiểm toán giúp các đơn vị, chủ đầu tư, ban quản lý dự án xác định giá trị vốn đầu tư đúng đắn, loại bỏ các chi phí không hợp lý, hợp lệ, tiết kiệm chi phí đầu tư xây dựng cơ bản, góp phần làm lành mạnh hóa tài chính trong quản lý đầu tư xây dựng cơ bản.
Như vậy, việc ban hành Chương trình kiểm toán mẫu này sẽ giúp DN kiểm toán có được những hướng dẫn quan trọng, phù hợp trong quá trình cung cấp dịch vụ kiểm toán BCQTDAHT, từ đó góp phần đảm bảo, nâng cao chất lượng dịch vụ kiểm toán BCQTDAHT và tăng cường sự tuân thủ các yêu cầu của CMKiT, tăng thêm độ tin cậy của người sử dụng đối với BCQTDAHT và là một trong những cơ sở để người có thẩm quyền phê duyệt quyết toán xem xét phê duyệt BCQTDAHT sau khi kiểm toán viên đưa ra các ý kiến có liên quan đến các khía cạnh trọng yếu.
THANH XUYÊN
Theo Tuần Báo ra ngày 14-9-2017
