Bày tỏ lạc quan trước những thành tựu kinh tế- xã hội đất nước song các đại biểu Quốc hội cũng bày tỏ băn khoăn, lo lắng về một số vấn đề bất cập nổi cộm.
Quyết liệt thoái vốn theo lộ trình
Phát biểu tại phiên thảo luận tổ, đại biểu Quốc hội Hoàng Văn Hùng (Thái Nguyên) bày tỏ đồng tình, phấn khởi trước sự tăng trưởng kinh tế, các chỉ tiêu đặt ra đều đạt và vượt mục tiêu đề ra. “Thu ngân sách vượt, 3 năm liên tục xuất siêu. Đó là những con số chứng minh cho thấy điều hành kinh tế- xã hội rất tốt”- đại biểu Hùng nói.
Tuy nhiên, đại biểu Hùng còn băn khoăn về thực trạng triển khai thoái vốn tại các DN, dự án. Đề cập đến 12 dự án thua lỗ của Bộ Công Thương, đại biểu Hùng cho rằng, trong số có 3 dự án đầu tư dở dang, có dự án của Công ty Gang thép Thái Nguyên. Qua tiếp xúc cử tri cho thấy, công nhân lao động của Công ty rất tâm tư. “Chính phủ chỉ đạo thoái vốn, Bộ Công Thương chỉ đạo thoái vốn nhưng đến nay Tổng Công ty Thép vẫn chưa tổ chức thực hiện được. Tình trạng này kéo dài triền miên từ năm 2013 đến nay công nhân lao động phải gồng mình lên trả lãi suất ngân hàng”- đại biểu Hùng nêu thực tế.
Theo đại biểu, nếu Chính phủ không điều hành, Bộ Công Thương không chỉ đạo quyết liệt thì rõ ràng các công ty trong tình trạng đầu tư dở dang này đang “sống dở, chết dở”. Trong khi DN đang làm ăn có lãi thì họ lại phải gánh trên vai một dự án dở dang kéo dài rất lâu.
Vì vậy công nhân lao động mong muốn Quốc hội, Chính phủ quyết liệt thoái vốn tại các dự án dở dang này để các nhà đầu tư tiếp tục vào đầu tư. Theo tính toán, giai đoạn 2 nhà đầu tư chỉ cần đầu tư 2.000 tỷ nữa là có thể hoàn chỉnh dây chuyền sản xuất và đóng thuế cho tỉnh, giải quyết thêm khoảng 3000 lao động cũng như giải quyết công ăn việc làm cho lao động các DN xung quanh. “Chính phủ cần cương quyết chỉ đạo thoái vốn theo đúng lộ trình để chính DN, nhà đầu tư và người lao động quyết định lấy sự phát triển của DN”- đại biểu Hùng kiến nghị.
 |
| Các đại biểu thảo luận tại tổ chiều 23/10- Ảnh: N. Hồng |
Đại biểu Quốc hội Hoàng Văn Cường (TP. Hà Nội) đánh giá, các chỉ tiêu kinh tế- xã hội đạt được nêu trong báo cáo của Chính phủ rất khả quan. “Các tiềm năng về kinh tế 3 năm qua tăng đều, các chỉ số kinh tế vĩ mô tương đối tốt, từ đó có thể đưa ra dự báo những mục tiêu đến năm 2020 sẽ không khó khăn để đạt được”- đại biểu bày tỏ lạc quan.
Tuy nhiên, theo đại biểu, cần nhìn lại nhiều vấn đề, đặc biệt là mô hình tăng trưởng. Chúng ta nhìn thấy tốc độ tăng năng suất lao động thấp hơn so với tốc độ tăng GDP. Nguyên nhân chính là hoạt động kinh tế đang nằm ở khu vực sản xuất có giá trị thấp, phần lớn kinh tế phụ thuộc vào công nghiệp chế tạo chế biến, nằm ở khu vực gia công có giá trị gia tăng thấp. “Nếu cứ dừng lại ở những lĩnh vực có giá trị gia tăng thấp thế này thì khó để năng suất lao động tăng hơn. Chính vì vậy, nhiệm vụ trọng tâm thời gian tới là phải nghĩ tới cơ cấu nền kinh tế làm sao thay đổi thu hút đầu tư ở những lĩnh vực có giá trị gia tăng nhiều hơn” - đại biểu kiến nghị.
Nhấn mạnh thành tựu phát triển kinh tế- xã hội đạt được do nhiều nguyên nhân, đại biểu Cường cho rằng, trong đó có một nguyên nhân lớn là tạo lập môi trường kinh doanh. Chính phủ đã cương quyết cắt giảm điều kiện kinh doanh. Tuy nhiên, những thay đổi mới dừng lại ở Trung ương, còn nhiều vấn đề khi triển khai xuống địa phương, các cơ sở, bộ phận tiếp xúc trực tiếp với người dân. Do đó, theo đại biểu, thời gian tới cần tăng cường hơn nữa việc xem xét trách nhiệm của cơ quan thực thi chính sách ở cấp dưới, cấp cơ sở.
Đề cập tới việc tiết kiệm trong chi thường xuyên, đại biểu Cường cho rằng, kết quả đạt được là đáng mừng nhưng chi thường xuyên vẫn rất lớn, tiết kiệm trong chi thường xuyên chưa đáng kể, hiệu quả chi thường xuyên chưa đáp ứng mục tiêu đặt ra. Đại biểu cho rằng, nếu cứ tiếp tục duy trì phân bổ như hiện nay thì không bao giờ giảm được mức chi thường xuyên xuống để đảm bảo chi đúng, chi đủ, chi hiệu quả.
Theo đại biểu: “Thời gian tới cần tính phân bổ lại theo chỉ tiêu đầu ra chứ không phải theo nhu cầu như hiện nay. Việc này không đơn giản nhưng nếu không hành động ngay hôm nay thì chắc chắn kế hoạch ngân sách tài chính 2021- 2025 không được thực hiện tốt. Để thay đổi được cách lập kế hoạch ngân sách giai đoạn 2021- 2025 thì ngay từ năm 2019 phải tính kế hoạch phân bổ ngân sách theo chỉ tiêu đầu ra”.
Đại biểu Quốc hội Nguyễn Thanh Hiền (Nghệ An) cũng đề nghị Chính phủ cần quan tâm đến vấn đề chất lượng và tính bền vững của tăng trưởng; đồng thời chú trọng khắc phục tình trạng giải ngân chậm, đội vốn, chất lượng đầu tư công kém; tình trạng DN giải thể, phá sản tăng; tình trạng nợ đọng, thất thu thuế lớn…
Cùng đề cập đến lĩnh vực đầu tư công trung hạn, đại biểu Quốc hội Vũ Thị Lưu Mai (TP. Hà Nội) cho rằng, 3 năm kinh tế xã hội đạt nhiều kết quả tích cực nhưng cũng đủ để chúng ta nhìn nhận được những tồn tại, vướng mắc đặt ra. Điển hình như tính tập trung của việc phân bổ nguồn lực; hiệu quả của nguồn lực ngân sách.
Theo đại biểu Mai, nguồn vốn cho đầu tư phát triển là vốn đi vay, nhưng khi phân bổ, chúng ta chú trọng nhiều hơn ở cách chia tiền mà chưa giám sát được dự án, kiểm soát được tính hiệu quả. Trong khi đó, chất lượng công trình dự án hiện nay cũng đang là vấn đề nổi cộm, gần đây nhất là cao tốc Đà Nẵng - Quảng Ngãi. “Tiền đi vay thì thế hệ sau phải trả, nên phải sử dụng một cách hết sức thận trọng”- Đại biểu Vũ Thị Lưu Mai bày tỏ quan điểm.
N. HỒNG
