Khắc phục tình trạng nợ bảo hiểm xã hội

Theo BHXH tỉnh, nguyên nhân chính là do là ý thức chấp hành pháp luật về BHXH, BHYT của chủ sử dụng lao động chưa tốt, dẫn đến tình trạng chậm đóng BHXH, BHYT cho người lao động kéo dài.

Bên cạnh đó, nhiều DN gặp khó khăn trong sản xuất, kinh doanh, làm ăn thua lỗ hoặc không ký được hợp đồng tiêu thụ sản phẩm, hoạt động cầm chừng, việc làm và thu nhập của người lao động không ổn định dẫn đến không có khả năng đóng BHXH, BHYT, BHTN đúng hạn. Một số DN không còn hoạt động nhưng không khai báo, không thực hiện thủ tục giải thể, phá sản với cơ quan quản lý nhà nước; đơn vị thay đổi địa chỉ nhưng không thông báo..., vẫn để số nợ đọng và số tiền phát sinh do chậm nộp, không có khả năng tài chính để đóng.

Việc các DN chậm đóng BHXH ảnh hưởng trực tiếp đến quyền lợi của người lao động do không được chi trả kịp thời các chế độ BHXH như: trợ cấp thất nghiệp, ốm đau, thai sản… Ngoài ra, khi DN chậm đóng BHYT từ 30 ngày trở lên, thẻ BHYT của người lao động hết giá trị sử dụng. Điều này sẽ gây khó khăn cho người lao động khi đi khám chữa bệnh và hưởng các quyền lợi về BHYT.

Để hỗ trợ người lao động kịp thời giải quyết chế độ BHXH, BHTN trong trường hợp đơn vị chưa đóng đủ BHXH, BHXH tỉnh Bà Rịa - Vũng Tàu đã thực hiện xác nhận sổ BHXH của người lao động đến thời điểm đã đóng. Khi DN khắc phục tình trạng chậm đóng sẽ được xác nhận bổ sung trên sổ BHXH để bảo đảm quyền lợi cho người lao động.

Năm 2023, BHXH tỉnh đã ban hành 41 quyết định xử phạt vi phạm hành chính; tham mưu UBND tỉnh ban hành 1 quyết định xử phạt vi phạm hành chính với tổng số tiền phạt hơn 530 triệu đồng đối với các trường hợp vi phạm về trốn đóng BHXH. Trường hợp các đơn vị đã xử phạt vi phạm hành chính về hành vi trốn đóng BHXH nhưng vẫn tiếp tục có dấu hiệu vi phạm theo Điều 216 Bộ luật Hình sự, cơ quan BHXH sẽ lập và chuyển hồ sơ đề nghị cơ quan Công an điều tra, khởi tố theo quy định.

Năm 2023, BHXH tỉnh thực hiện thanh tra, kiểm tra tại 234 đơn vị sử dụng lao động. Qua thanh tra, kiểm tra phát hiện 154 đơn vị vi phạm về đóng BHXH, BHYT, BHTN với tổng số tiền chậm đóng BHXH, BHYT, BHTN là 15,57 tỷ đồng. Sau thanh tra, các đơn vị đã khắc phục số tiền 14,65 tỷ đồng (đạt 94,09%); truy thu đối với người lao động đóng BHXH, BHTN, BHYT chưa đủ thời gian từ 6 tháng với số tiền là 1,05 tỷ đồng; thu hồi về quỹ BHXH số tiền giải quyết chế độ BHXH cho người lao động sai quy định 20,69 triệu đồng.

Song song với việc áp dụng chế tài xử phạt hành chính, thậm chí chuyển hồ sơ đề nghị khởi tố đối với những đơn vị chây ì, để hạn chế tình trạng này, BHXH tỉnh sẽ tiếp tục chủ động phối hợp các sở, ban ngành liên quan, báo cáo, tham mưu UBND tỉnh, Ban chỉ đạo thực hiện chính sách BHXH, BHYT tỉnh có biện pháp xử lý đối với những đơn vị chậm đóng BHXH, BHYT, BHTN kéo dài.

Đồng thời, BHXH tỉnh tổ chức thanh tra, kiểm tra theo kế hoạch, thanh tra đột xuất đối với các DN, đơn vị sử dụng lao động để thu hồi tiền chậm đóng, trốn đóng BHXH, BHTN, BHYT; kiên quyết xử phạt vi phạm hành chính đối với các đơn vị, DN này... BHXH cũng tích cực thu thập, củng cố hồ sơ bằng chứng, cơ sở pháp lý đối với các hành vi chây ì, trốn đóng, chậm đóng BHXH, BHYT, BHTN, kịp thời lập hồ sơ đề nghị cơ quan Công an khởi tố đối với trường hợp cố tình vi phạm.

Đặc biệt, BHXH cũng công khai danh tính các đơn vị sử dụng lao động chậm đóng BHXH, BHYT số tiền lớn, thời gian chậm đóng kéo dài trên các phương tiện thông tin đại chúng… Bên cạnh đó, BHXH tỉnh phối hợp với công đoàn cơ sở, đơn vị sử dụng lao động vận động người lao động cài đặt sử dụng ứng dụng VssID-BHXH số trên nền tảng thiết bị di động để người lao động chủ động theo dõi, giám sát quá trình đóng và quyền lợi hưởng chế độ BHXH, BHTN, BHYT./.