Lạm phát sẽ được kiểm soát dưới 4%?

Năm 2023, lạm phát dưới 4% là khả thi

Bộ Tài chính cho biết, chỉ số giá tiêu dùng (CPI) tháng 10/2023 chỉ tăng 0,08% so với tháng trước, tăng 3,59% so với cùng kỳ năm trước là nhân tố quan trọng khiến CPI bình quân 10 tháng năm 2023 chỉ tăng 3,2%. Đây là cơ sở để tin rằng, lạm phát năm nay có thể được kiểm soát dưới ngưỡng Quốc hội cho phép là 4,5%.

So với tháng 9, trong tháng 10/2023 vẫn có 9 nhóm hàng hóa, dịch vụ tăng giá. Mặc dù chỉ có 2 nhóm giảm giá nhưng đã làm giảm chỉ số giá tiêu dùng trong tháng này. Đó là: Nhóm giao thông giảm 1,51%, làm CPI giảm 0,15%. Nguyên nhân chủ yếu là do giá xăng giảm 4,59%, giá dầu diezel giảm 0,73%. Ngoài ra, giá thịt lợn (chiếm tỷ trọng lớn trong chi tiêu hằng ngày của người dân) giảm 1,41%, làm CPI giảm 0,05%.

Tốc độ tăng CPI bình quân năm 2024 khoảng 4-4,5% là mức lạm phát hợp lý để duy trì trạng thái chính sách tiền tệ hỗ trợ thực hiện mục tiêu tăng trưởng kinh tế năm 2024 (dự kiến khoảng 6-6,5%), đồng thời đảm bảo ổn định kinh tế vĩ mô. Chỉ tiêu này cũng thể hiện quyết tâm của Chính phủ trong việc duy trì ổn định lạm phát như các năm trước.

Bộ trưởng Bộ Kế hoạch và Đầu tư Nguyễn Chí Dũng

Theo Bộ Tài chính, mặt hàng xăng dầu chỉ chiếm 1,5% tổng tiêu dùng cuối cùng của hộ gia đình, cá nhân, nhưng đây lại là đầu vào của rất nhiều ngành sản xuất, kinh doanh, vận tải nên chiếm tỷ trọng khá lớn trong rổ hàng hóa tính CPI. Theo tính toán của Tổng cục Thống kê, khi giá xăng dầu tăng/giảm 10%, sẽ tác động làm CPI tăng/giảm 0,36%. Trong vài tuần gần đây, giá dầu thế giới liên tục giảm nhưng vẫn ở mức khoảng 80 USD/thùng.

Cùng với đó, giá xăng trong nước cũng giảm theo. Tuy nhiên, theo dự đoán của giới chuyên gia, về dài hạn, giá dầu thô sẽ vào khoảng trên dưới 100 USD/thùng, vì vậy, cũng không quá lo ngại giá xăng dầu ảnh hưởng tới CPI. Các kịch bản điều hành giá đã được cơ quan quản lý nhà nước dự báo và có phương án điều hành cụ thể. CPI sẽ trong tầm kiểm soát, phấn đấu thấp hơn mức Quốc hội giao.

Bên cạnh đó, khi giá điện được điều chỉnh tăng 4,5% từ ngày 09/11, nhiều ý kiến lo ngại sẽ ảnh hưởng tới lạm phát. Tuy nhiên, theo Tập đoàn Điện lực Việt Nam, việc tăng giá điện sẽ ảnh hưởng đến các ngành sản xuất, giá nguyên liệu đầu vào. Ước tính tăng giá điện sẽ làm tăng chỉ số CPI khoảng 0,035%.

Tạo dư địa cho năm 2024

Kiểm soát lạm phát luôn là một trong những mục tiêu tổng quát quan trọng hàng đầu trong kế hoạch phát triển kinh tế - xã hội hằng năm của nước ta. Nghị quyết về Kế hoạch Phát triển kinh tế - xã hội năm 2024 vừa được Quốc hội quyết định. Theo đó, tốc độ tăng CPI bình quân năm 2024 từ 4-4,5%.

Bộ trưởng Bộ Kế hoạch và Đầu tư Nguyễn Chí Dũng khẳng định, việc kiểm soát lạm phát năm 2023 sẽ tạo dư địa cho năm 2024. Mặt khác, năm 2024, lạm phát quốc tế có dấu hiệu hạ nhiệt và dự báo chậm lại, qua đó hạn chế áp lực “lạm phát nhập khẩu” đối với chi phí sinh hoạt và sản xuất ở Việt Nam. Bên cạnh đó, niềm tin của người dân và doanh nghiệp vào sự kiên định của Chính phủ trong ổn định kinh tế vĩ mô, kiềm chế lạm phát được củng cố sau nhiều năm hoàn thành tốt mục tiêu lạm phát cũng là yếu tố thuận lợi để Việt Nam có thể kiểm soát lạm phát như chỉ tiêu đặt ra.

Tại cuộc họp Ban Chỉ đạo điều hành giá quý III/2023, các Bộ, ngành đã đánh giá CPI năm 2023 dự kiến ở mức 3,2-3,6%. Nếu không có những biến động quá bất thường thì Chính phủ sẽ đảm bảo hoàn thành chỉ tiêu kiểm soát lạm phát do Quốc hội đề ra.

Bộ trưởng Nguyễn Chí Dũng cho biết thêm, Chính phủ cũng đã lường trước các thách thức, trong đó có áp lực lớn từ việc điều chỉnh giá các mặt hàng do Nhà nước quản lý (điện, giáo dục, y tế) sau gần 4 năm trì hoãn hoặc chưa thực hiện hết trong năm 2023 và sẽ được tiếp tục điều chỉnh trong năm 2024. Do đó, tốc độ tăng CPI bình quân năm 2024 khoảng 4-4,5% là mức lạm phát hợp lý để duy trì trạng thái chính sách tiền tệ hỗ trợ thực hiện mục tiêu tăng trưởng kinh tế năm 2024 (dự kiến khoảng 6-6,5%), đồng thời đảm bảo ổn định kinh tế vĩ mô. Chỉ tiêu này cũng thể hiện quyết tâm của Chính phủ trong việc duy trì ổn định lạm phát như các năm trước.

Theo Bộ Tài chính, hiện còn dư địa cho việc điều chỉnh các loại giá dịch vụ do Nhà nước quản lý trong năm 2023, nhưng cần quyết định mức độ và thời điểm điều chỉnh hợp lý, phù hợp, tránh gây cộng hưởng lạm phát chi phí đẩy, tạo ra lạm phát kỳ vọng của nền kinh tế. Hơn nữa, Tết Nguyên đán Giáp Thìn 2024 đã cận kề, nhu cầu chi tiêu, mua sắm, đi lại của xã hội tăng mạnh, vì thế, các Bộ, ngành, địa phương cần chuẩn bị đầy đủ nguồn hàng nhằm đảm bảo đáp ứng kịp thời nhu cầu của người dân, nhất là các mặt hàng lương thực, thực phẩm, hàng hóa và dịch vụ tiêu dùng thiết yếu. Đối với các mặt hàng do Nhà nước quản lý, các dịch vụ công, Ban Chỉ đạo điều hành giá sẽ tiếp tục theo dõi, rà soát tham số đầu vào, đánh giá bối cảnh, tác động, mức độ và liều lượng điều chỉnh phù hợp để đảm bảo kiểm soát lạm phát cả năm.

Các Bộ, ngành, địa phương cần chủ động và linh hoạt trong công tác quản lý, điều hành giá, bám sát các chỉ đạo của Chính phủ, Thủ tướng Chính phủ, của Ban Chỉ đạo điều hành giá theo các lĩnh vực, phạm vi được phân công; bám sát kịch bản điều hành giá đã đề ra, điều chỉnh linh hoạt khi có những biến động bất thường; tiếp tục sử dụng linh hoạt chính sách tài khóa và chính sách tiền tệ; theo dõi sát diễn biến kinh tế và lạm phát thế giới; diễn biến giá cả, cung cầu trong nước các mặt hàng thiết yếu, chủ động trong công tác phân tích, dự báo giá thị trường để chủ động trong quản lý, điều hành giá và kiểm soát lạm phát./.