Ngày 08/02, Ngân hàng Nhà nước Việt Nam (NHNN) đã tổ chức Hội nghị về tín dụng BĐS với sự tham gia của các DN BĐS, các ngân hàng thương mại (NHTM), các hiệp hội, đại diện lãnh đạo các bộ, ngành... Với việc tổ chức Hội nghị này, ngành ngân hàng đã thể hiện tinh thần chung tay cùng các Bộ, ngành tháo gỡ khó khăn cho DN BĐS theo chỉ đạo của Thủ tướng Chính phủ.
Tín dụng bất động sản tăng trưởng cao…
Theo số liệu của NHNN, dư nợ tín dụng BĐS đến cuối năm 2022 đạt khoảng 2,58 triệu tỷ đồng, tăng khoảng 24,27% so với cuối năm 2021. Đây là một trong những lĩnh vực tăng trưởng cao nhất và chiếm tỷ trọng lớn 21,2% tổng dư nợ đối với nền kinh tế, cao nhất trong 5 năm qua.
Trong đó, tín dụng chủ yếu tập trung vào nhu cầu tiêu dùng, tự sử dụng: Kinh doanh bất động sản tăng 11,5%, chiếm tỷ trọng 31,28%; dư nợ tín dụng tiêu dùng/tự sử dụng tăng 31,1% chiếm tỷ trọng 68,72%. Theo phân khúc, dư nợ cho nhu cầu nhà ở chiếm 62,19%, quyền sử dụng đất chiếm 20,66%, khu công nghiệp và khu chế xuất 2,67%, nhà ở nhà hội 0,71%, khác là 13,77%.
Dẫn số liệu trên, Phó Thống đốc Thường trực NHNN Đào Minh Tú khẳng định: “Như vậy, hiện nay, các tổ chức tín dụng (TCTD) vẫn cấp tín dụng cho lĩnh vực BĐS với mức tăng trưởng cao và đang có dư nợ lớn”.
Bà Hà Thu Giang - Vụ trưởng Vụ Tín dụng các ngành kinh tế (NHNN) cho biết thêm, 3 năm qua, tín dụng BĐS đều tăng: Năm 2020, tín dụng BĐS tăng 12,06%, năm 2021 tăng 13,55%, năm 2022 tăng tới 24,27%.
… nhưng doanh nghiệp vẫn gặp khó khăn khi vay vốn
Mặc dù tín dụng BĐS có mức tăng trưởng cao theo số liệu của NHNN nhưng trên thực tế, nhiều DN BĐS phản ánh, họ vẫn gặp khó khăn trong việc vay vốn từ ngân hàng.
Ông Phạm Thiếu Hoa - Chủ tịch Hội đồng quản trị Vinhomes - chia sẻ: BĐS đang chịu hệ số rủi ro cao lên tới 200% so với hoạt động kinh doanh thông thường. Lãi suất cho vay cao hơn các ngành nghề khác sẽ ảnh hưởng đến nhà đầu tư và khách hàng. Bên cạnh đó, việc hạn chế room tín dụng cho vay BĐS cũng đẩy lãi suất cho vay tăng lên.
Mặt khác, DN BĐS khó tiếp cận vốn tín dụng là do các ngân hàng yêu cầu tỷ lệ tài sản bảo đảm trên vốn vay cao hơn các khoản vay thông thường. Với các dự án có đầy đủ cơ sở pháp lý, NHNN nên xem xét duy trì tỷ lệ tài sản bảo đảm như các khoản vay thông thường trong bối cảnh thị trường đang gặp nhiều khó khăn.
Đại diện Vinhomes đề nghị NHNN và các ngân hàng làm rõ các quy định, tháo gỡ vướng mắc về mục đích vay vốn và hình thức giải ngân tại các văn bản hướng dẫn; bổ sung các cơ chế chính sách đặc thù cho các nhà đầu tư lớn, các dự án có đầy đủ pháp lý mang tính trọng điểm, tránh tình trạng cào bằng. Đồng thời có biện pháp giảm dần lãi suất để hỗ trợ khả năng tài chính cho người dân và chủ đầu tư.
Bà Đỗ Thị Phương Lan - Giám đốc Phụ trách tái cấu trúc cho Tập đoàn Novaland - phản ánh, Novaland gặp rất nhiều khó khăn đối với các khoản vay trong nước và DN vẫn đang tiếp tục làm việc với các ngân hàng để tháo gỡ khó khăn này. Trên cơ sở đó, Novaland đề nghị NHNN xem xét cho các tập đoàn BĐS được tái cấu trúc nợ, giãn nợ trong vòng 24-36 tháng.
Phó Chủ tịch Tập đoàn Hưng Thịnh kiêm Tổng Giám đốc Hưng Thịnh Land - ông Lê Trọng Khương - cũng đề xuất NHNN cho phép cơ cấu lại nhóm nợ, gia hạn nợ, nới room cho vay để DN có nguồn vốn kinh doanh và đầu tư. Đồng thời, các NHTM nghiên cứu giảm lãi suất cho vay để hỗ trợ DN.
Đại diện SunGoup đề xuất nên có cơ chế chính sách riêng cho BĐS du lịch, coi như ngành sản xuất kinh doanh, tức là nằm trong lĩnh vực ưu tiên chứ không phải lĩnh vực hạn chế, kiểm soát chặt chẽ.
Ngân hàng sẵn sàng dành vốn cho các dự án đủ điều kiện
Trước các phản ánh, kiến nghị của DN, lãnh đạo NHNN đã làm rõ một số vấn đề. Liên quan đến room tín dụng cho lĩnh vực BĐS, Phó Thống đốc NHNN Đào Minh Tú khẳng định không có quy định room riêng cho lĩnh vực ngành nghề, chỉ có room chung hay hạn mức tín dụng đặt ra để phù hợp kiểm soát lạm phát.
Cũng theo ông Tú, sẽ không có chuyện thiếu room tín dụng vào thời điểm đầu năm, bởi tình trạng này thường rơi vào cuối năm. Do đó, ở thời điểm này, không thể nói là không vay được do room không có.
Phó Thống đốc Đào Minh Tú cho biết thêm: NHNN chưa có văn bản, phát ngôn nào về việc siết chặt tín dụng BĐS. Đó chỉ là chỉ đạo kiểm soát chặt chẽ tín dụng đối với một số phân khúc rủi ro để đảm bảo an toàn hệ thống.
Tại Hội nghị, Thống đốc NHNN Nguyễn Thị Hồng cũng thêm một lần nữa khẳng định NHNN không có văn bản về siết hoặc thắt chặt tín dụng BĐS. Việc cấp tín dụng cho DN và người dân trong lĩnh vực BĐS hoàn toàn thuộc thẩm quyền của các TCTD, chỉ có điều cấp tín dụng làm sao vẫn đảm bảo an toàn hoạt động của chính TCTD và không ảnh hưởng tới an toàn hệ thống.
Trước kiến nghị của DN về việc không nên coi tín dụng BĐS có mức độ rủi ro cao hơn, Thống đốc Nguyễn Thị Hồng cho rằng, cần phân biệt việc NHNN kiểm soát rủi ro đối với lĩnh vực BĐS là kiểm soát rủi ro về kỳ hạn (tín dụng BĐS thường có thời hạn dài, số tiền lớn, trong khi huy động tiền gửi của hệ thống ngân hàng chủ yếu là ngắn hạn, nếu không kiểm soát tốt, ngân hàng sẽ gặp khó khăn chi trả khi người dân đến rút tiền). Các quy định liên quan đến hệ số rủi ro, tỷ lệ sử dụng vốn ngắn hạn cho vay trung dài hạn đều nhằm kiểm soát rủi ro đối với thanh khoản và khả năng chi trả của hệ thống.
Theo Thống đốc, việc cơ cấu lại thời hạn trả nợ và giữ nguyên nhóm nợ cần cân nhắc thận trọng từ góc độ an toàn hệ thống và kiểm soát nợ xấu.
Để tháo gỡ khó khăn, vướng mắc cho DN BĐS khi tiếp cận vốn tín dụng, Thống đốc yêu cầu các TCTD nỗ lực tối đa tiết giảm chi phí hoạt động để có dư địa phấn đấu giảm lãi suất cho vay đối với nền kinh tế, trong đó có người mua nhà và các dự án BĐS đã hoàn thiện thủ tục pháp lý, có khả năng trả nợ.
Ngành ngân hàng tập trung nguồn vốn tín dụng vào các dự án, phương án vay vốn khả thi, đảm bảo tính pháp lý, các dự án có khả năng hoàn thành, sớm đi vào sử dụng, có khả năng tiêu thụ tốt, có khả năng trả nợ vay đầy đủ và đúng hạn, đáp ứng nhu cầu thực về nhà ở.
Tiếp tục dành vốn tín dụng cho các dự án BĐS đủ điều kiện pháp lý, có khả năng tiêu thụ sản phẩm và đảm bảo kế hoạch trả nợ; nhất là các dự án nhà ở xã hội, nhà ở công nhân, dự án nhà ở thương mại giá rẻ có hiệu quả cao…/.
