Khắc phục tình trạng chênh lệch giá thuốc
Theo BHXH Việt Nam, thời gian qua, ngành BHXH đã phối hợp chặt chẽ với Bộ Y tế và các Bộ, ngành liên quan trong xây dựng Thông tư số 11/2016/TT-BYT ngày 26/5/2016 hướng dẫn việc đấu thầu thuốc trong các cơ sở y tế (Thông tư đã quy định chi tiết các hình thức, phương thức triển khai đấu thầu thuốc); Thông tư số 09/2016/TT-BYT ngày 05/5/2016 quy định danh mục thuốc đấu thầu, danh mục thuốc đấu thầu tập trung, danh mục thuốc được áp dụng hình thức đàm phán giá. Theo đó, quy định rõ các thuốc được đấu thầu tập trung cấp quốc gia, đấu thầu tập trung tại địa phương.
Đồng thời, BHXH Việt Nam tích cực tham gia vào xây dựng danh mục thuốc tân dược, thuốc y học cổ truyền được Quỹ BHYT chi trả. Danh mục bao gồm các thuốc cần thiết cho việc điều trị, quy định tỷ lệ được Quỹ BHYT chi trả đối với một số loại thuốc có chi phí lớn.
Việc hoàn thiện chính sách pháp luật về đấu thầu thuốc đã giúp cho công tác đấu thầu, mua sắm, sử dụng thuốc được thực hiện theo các quy định thống nhất, góp phần quan trọng vào việc lựa chọn, mua sắm được các thuốc chữa bệnh có chất lượng và giá phù hợp, khắc phục tình trạng chênh lệch bất hợp lý về giá thuốc giữa các địa phương đúng theo tinh thần của Nghị quyết 68/2013/QH13 của Quốc hội.
Cùng với đó, BHXH Việt Nam cũng tham gia tích cực, hiệu quả vào quá trình đấu thầu thuốc. Tính đến cuối năm 2018, BHXH Việt Nam đã cử trên 600 cán bộ của cơ quan BHXH đủ điều kiện tham gia vào 350 hội đồng đấu thầu thuốc tại các Sở Y tế, cơ sở y tế trong cả nước. Quá trình tham gia, cơ quan BHXH đã cung cấp đầy đủ các dữ liệu về giá thuốc, nhu cầu sử dụng thuốc tại các cơ sở khám, chữa bệnh. Vì vậy, việc xây dựng nhu cầu, giá kế hoạch sát với thực tế, phù hợp với nhu cầu điều trị và khả năng chi trả của Quỹ BHYT.
BHXH Việt Nam còn thực hiện công khai giá thuốc trúng thầu trung bình hằng năm trên Cổng thông tin điện tử của BHXH Việt Nam để các địa phương có thêm nguồn thông tin tham khảo xây dựng kế hoạch lựa chọn nhà thầu hợp lý hơn, đồng thời, làm căn cứ để các địa phương thương thảo giảm giá sau khi có kết quả đấu thầu.
 |
| Việc giảm giá thuốc trúng thầu giúp tiết kiệm chi phí cho Quỹ BHYT, đảm bảo quyền lợi của người bệnh |
Với các giải pháp này, giá của nhiều mặt hàng thuốc đã giảm đáng kể. So sánh tại cùng Hội đồng đấu thầu thuốc, cùng mặt hàng thuốc thành phẩm có cùng thông tin, trúng thầu năm 2017-2018, thì có 5.771 mặt hàng bằng giá; 4.244 mặt hàng giảm giá, tổng giá trị thuốc trúng thầu giảm so với năm trước số tiền là 238 tỷ đồng; có 2.218 mặt hàng tăng giá, tổng giá trị thuốc trúng thầu tăng so với năm trước là 141 tỷ đồng.
Đồng thời, BHXH đã tiến hành phân tích, phát hiện đề xuất với Bộ Y tế xử lý đối với các thuốc có hàm lượng, dạng đóng gói, dạng bào chế không cạnh tranh, giá cao bất hợp lý để hướng dẫn các địa phương không đưa vào kế hoạch đấu thầu năm 2018-2019. Bộ Y tế đã có văn bản yêu cầu các địa phương không đưa các thuốc nêu trên vào kế hoạch đấu thầu, với giải pháp này, đã tiết kiệm được hàng trăm tỷ đồng cho Quỹ BHYT.
Giảm giá thuốc qua thí điểm đấu thầu thuốc tập trung
Đặc biệt, thực hiện chỉ đạo của Chính phủ, BHXH Việt Nam đã triển khai đấu thầu tập trung thuốc thuộc lĩnh vực BHYT do BHXH Việt Nam thực hiện (không trùng với danh mục thuốc do Bộ Y tế thực hiện).
Kết quả, thí điểm lần 1, mua sắm thuốc sử dụng cho năm 2018, có kết quả từ ngày 01/01/2018 với tổng giá trị trúng thầu của 5 hoạt chất là 946,8 tỷ đồng giảm 11,0% so với giá kế hoạch (tương ứng với giá trị giảm là 117 tỷ đồng), giảm 21,1% so với giá trúng thầu bình quân năm 2017 (tương ứng với giá trị giảm là 252,92 tỷ đồng).
Thí điểm lần 2, đấu thầu mua sắm thuốc sử dụng cho năm 2019-2020, có kết quả từ ngày 01/01/2019 gồm 26 thuốc (14 hoạt chất). Tổng giá trị các mặt hàng đã lựa chọn được là 10.079,72 tỷ đồng, giảm 22,4% so với giá trị trúng thầu bình quân năm 2018 tại các địa phương (tương ứng 2.903,95 tỷ đồng), trong đó biệt dược gốc giảm 13,1%, thuốc generic giảm 37,9% (tương ứng 2.296 tỷ đồng).
Đồng thời, BHXH Việt Nam tăng cường kiểm tra việc đấu thầu, quản lý thanh toán thuốc trong khám, chữa bệnh BHYT; kịp thời chấn chỉnh việc mua sắm, sử dụng thuốc không đúng quy định đồng thời thu hồi về Quỹ BHYT hàng chục tỷ đồng.
Để giảm giá thuốc trong các năm tiếp theo, BHXH đề xuất Chính phủ quy định lộ trình và mức giảm giá đối với thuốc biệt dược gốc như nhiều quốc gia đã thực hiện; quy định việc sử dụng giá thuốc trúng thầu trung bình do BHXH Việt Nam công khai theo quy định, theo đó giá thuốc trúng thầu trung bình là căn cứ trong xây dựng kế hoạch lựa chọn nhà thầu và là cơ sở để thương thảo giảm giá trong trường hợp giá thuốc trúng thầu cao bất hợp lý.
BHXH Việt Nam cũng đề nghị Chính phủ chỉ đạo cho phép các Bộ, Ngành hướng dẫn thực hiện cơ chế đặt hàng với nhà sản xuất thuốc đã trúng thầu cung ứng thuốc BHYT thực hiện dạng đóng gói bao bì quy cách lớn đối với các thuốc viên (nén, nang, nhộng,...) thay vì đóng vỉ. Chi phí có thể tiết kiệm được từ 30% chi phí giá thành trở lên so với đóng vỉ như hiện nay cho người bệnh và Quỹ BHYT.
BHXH Việt Nam cũng kiến nghị Bộ Y tế tiếp tục có giải pháp hiệu quả để kiểm soát và khắc phục triệt để tình trạng chênh lệch bất hợp lý giá thuốc giữa các địa phương; không cấp số đăng ký mới cho các thuốc có hàm lượng, dạng đóng gói, dạng bào chế không cạnh tranh, hiệu quả điều trị không chứng minh được sự khác biệt nhưng có mức giá cao.Trường hợp đã cấp số đăng ký, yêu cầu không xây dựng kế hoạch lựa chọn nhà thầu để mua sắm đối với các loại thuốc này.
Bộ Y tế tiếp tục mở rộng danh mục thuốc đấu thầu tập trung do Bộ Y tế thực hiện, Danh mục thuốc đàm phán giá; phối hợp với Bộ Kế hoạch Đầu tư và Bộ Tài chính tăng cường thanh tra, kiểm tra chấn chỉnh và xử lý nghiêm các trường hợp vi phạm quy định trong đấu thầu thuốc, dẫn đến giá trúng thầu thuốc cao bất hợp lý tại một số địa phương.
Bài và ảnh: Đ. KHOA
