Ngoại giao kinh tế

Cụ thể, Việt Nam đã chủ động mở rộng quan hệ với các nước trên thế giới, tăng cường hợp tác song phương và đa phương, tích cực tham gia các diễn đàn quốc tế, góp phần nâng cao vị thế và uy tín của Việt Nam trên trường quốc tế. Bên cạnh đó, nền ngoại giao Việt Nam cũng mang đậm bản sắc dân tộc, thể hiện ở sự mềm dẻo, linh hoạt, “Dĩ bất biến, ứng vạn biến”.

Điều đáng nói nhất là ngoại giao đã thúc đẩy kinh tế phát triển. Ngoại giao đã thúc đẩy phát triển kinh tế Việt Nam theo nhiều cách.

Trước hết, ngoại giao đã góp phần mở rộng thị trường xuất khẩu. Ngoại giao đã góp phần mở rộng thị trường xuất khẩu cho các doanh nghiệp Việt Nam, giúp tăng kim ngạch xuất khẩu và thu ngoại tệ cho đất nước. Trong năm 2023, kim ngạch xuất khẩu của Việt Nam đạt 375,8 tỷ USD, tăng 16,9% so với năm 2022.

Thứ hai, ngoại giao đã góp phần thu hút FDI vào Việt Nam, giúp tăng nguồn vốn đầu tư cho phát triển kinh tế - xã hội. Trong năm 2023, tổng vốn FDI đăng ký vào Việt Nam đạt 31,15 tỷ USD, tăng 11% so với năm 2022.

Thứ ba, ngoại giao đã hỗ trợ các địa phương phát triển kinh tế, xây dựng cơ sở hạ tầng, thu hút đầu tư, tạo việc làm cho người dân. Trong năm 2023, các địa phương đã ký kết các thỏa thuận hợp tác với các đối tác nước ngoài về đầu tư xây dựng cơ sở hạ tầng với tổng giá trị hơn 100 tỷ USD.

Thứ tư, ngoại giao đã góp phần giảm thiểu rủi ro kinh tế, tạo môi trường an toàn, ổn định cho phát triển kinh tế - xã hội. Việt Nam đã tích cực tham gia các hoạt động ngoại giao để giải quyết các tranh chấp quốc tế. Việc giải quyết các tranh chấp này đã góp phần tạo môi trường an ninh, ổn định cho phát triển kinh tế - xã hội của Việt Nam. Việt Nam cũng đã ký kết được nhiều hiệp định thương mại tự do (FTA) với các nước trên thế giới, trong đó có các FTA với các thị trường lớn, tiềm năng như: Hoa Kỳ, EU, Trung Quốc, Nhật Bản... Các FTA này đã giúp Việt Nam mở rộng thị trường xuất khẩu, thu hút đầu tư, giảm thiểu rủi ro kinh tế.

Ngoại giao kinh tế là một bộ phận của ngoại giao quốc gia, là hoạt động của Nhà nước nhằm thực hiện các mục tiêu kinh tế của đất nước trên trường quốc tế thông qua các biện pháp ngoại giao. Theo Từ điển Bách khoa toàn thư Việt Nam, ngoại giao kinh tế là “hoạt động của Nhà nước nhằm tạo lập, duy trì và phát triển các quan hệ kinh tế, thương mại, đầu tư, tài chính, khoa học - kỹ thuật, văn hóa, du lịch... giữa nước mình với các nước khác, nhằm thực hiện các mục tiêu kinh tế của đất nước”.

Ngoại giao kinh tế bao gồm nhiều hoạt động đa dạng, phong phú, có thể được phân chia thành các cấu thành cơ bản sau:

1. Hoạt động ngoại giao chính trị - kinh tế. Đây là hoạt động nhằm tạo lập, duy trì và phát triển quan hệ chính trị - kinh tế giữa nước ta với các nước khác, bao gồm: Mở rộng quan hệ ngoại giao với các nước; tăng cường hợp tác chính trị, kinh tế với các nước; thúc đẩy đàm phán, ký kết các hiệp định, thỏa thuận kinh tế, thương mại, đầu tư...

2. Hoạt động ngoại giao thương mại. Đây là hoạt động nhằm thúc đẩy phát triển thương mại giữa nước ta với các nước khác, bao gồm: Mở rộng thị trường xuất khẩu cho hàng hóa, dịch vụ của Việt Nam; bảo vệ quyền lợi thương mại của doanh nghiệp Việt Nam ở nước ngoài; thúc đẩy đàm phán, ký kết các FTA.

3. Hoạt động ngoại giao đầu tư. Đây là hoạt động nhằm thu hút đầu tư trực tiếp nước ngoài (FDI) vào Việt Nam, bao gồm: Tạo lập môi trường đầu tư thuận lợi cho các nhà đầu tư nước ngoài; tổ chức các hoạt động xúc tiến đầu tư; bảo vệ quyền lợi của nhà đầu tư nước ngoài ở Việt Nam.

4. Hoạt động ngoại giao tài chính. Đây là hoạt động nhằm thu hút vốn đầu tư nước ngoài cho phát triển kinh tế - xã hội của Việt Nam, bao gồm: Tìm kiếm các nguồn vốn vay nước ngoài ưu đãi; bảo vệ quyền lợi của các chủ nợ nước ngoài ở Việt Nam.

5. Hoạt động ngoại giao khoa học - kỹ thuật. Đây là hoạt động nhằm hợp tác khoa học - kỹ thuật với các nước khác, bao gồm: Tìm kiếm các đối tác hợp tác khoa học - kỹ thuật; tổ chức các hoạt động trao đổi, hợp tác khoa học - kỹ thuật.

6. Hoạt động ngoại giao văn hóa, du lịch. Đây là hoạt động nhằm quảng bá văn hóa, du lịch của Việt Nam ra thế giới, bao gồm: Tổ chức các hoạt động văn hóa, nghệ thuật, thể thao; mở rộng thị trường du lịch cho Việt Nam.

Ngoại giao kinh tế là một bộ phận quan trọng của ngoại giao quốc gia, có vai trò quan trọng trong thúc đẩy phát triển kinh tế - xã hội của đất nước. Trong thời gian tới, ngoại giao kinh tế tiếp tục được coi là một trong những yếu tố quan trọng để Việt Nam tiếp tục phát triển kinh tế - xã hội, hội nhập sâu rộng với thế giới.

Tuy nhiên, trong bối cảnh thế giới đang có nhiều biến đổi nhanh chóng, ngoại giao kinh tế của Việt Nam đang phải đối mặt với nhiều thách thức không nhỏ. Đó là cạnh tranh quốc tế; là tác động của các cuộc khủng hoảng kinh tế, chính trị, xã hội trên thế giới; là sự thay đổi của các xu hướng kinh tế thế giới… Nền ngoại giao Việt Nam cần chủ động, linh hoạt và sáng tạo hơn nữa để tranh thủ các cơ hội, vượt qua thách thức, bảo vệ lợi ích quốc gia, dân tộc.

Với sự nỗ lực của cả hệ thống chính trị, cộng đồng doanh nghiệp và các tầng lớp nhân dân, nền ngoại giao Việt Nam chắc chắn sẽ tiếp tục đóng góp nhiều hơn nữa cho sự nghiệp phát triển kinh tế của đất nước./.