Hội nghị đã nghe Trưởng Ban Công tác đại biểu Nguyễn Thị Thanh trình bày Báo cáo của Ủy ban Thường vụ Quốc hội (UBTVQH) về tổng kết tình hình tổ chức và hoạt động của HĐND cấp tỉnh năm 2022, phương hướng nhiệm vụ và trọng tâm công tác năm 2023; nghe Thường trực HĐND 18 tỉnh, thành phố đại diện cho các vùng miền phát biểu với những ý kiến rất tâm huyết, trách nhiệm.
Trên cơ sở đó, Chủ tịch Quốc hội đánh giá, năm 2022, trong thành tựu chung của đất nước có vai trò rất quan trọng của các cơ quan dân cử. Hoạt động HĐND ở tất cả các cấp đã có sự đổi mới như “một làn gió mới”, trách nhiệm thiết thực và hiệu quả hơn.
Theo Chủ tịch Quốc hội, đổi mới chính là thể hiện ý Đảng lòng dân. Năm nay, khẳng định đó ngày càng được thể hiện rõ nét. Nhiều bài học quý, nhiều cách làm hay, số lượng tỉnh, thành có điểm nhấn trong hoạt động HĐND ngày càng nâng lên. Tinh thần bám sát cuộc sống, thiết thực và trách nhiệm hơn. Nhiều đại biểu cũng nhấn mạnh, đổi mới HĐND vì sự nghiệp chung, không phân biệt trong cơ quan hệ thống chính trị, đều vì mục tiêu chung của sự phát triển.
Năm qua, lần đầu tiên Bộ Chính trị ban hành 6 Nghị quyết về phát triển kinh tế - xã hội, bảo đảm quốc phòng, an ninh 6 Vùng của đất nước đến năm 2030, tầm nhìn đến năm 2045 và ban hành một số nghị quyết về cơ chế chính sách đặc thù phát triển một số địa phương. HĐND các tỉnh, thành phố đã kịp thời quán triệt và khẩn trương thể chế hóa các nghị quyết nêu trên gắn chặt với việc thể chế hóa, cụ thể hóa các nghị quyết của Quốc hội đối với mô hình tổ chức chính quyền và cơ chế chính sách đặc thù cho một số tỉnh, thành phố.
Bên cạnh đó, Chủ tịch Quốc hội Vương Đình Huệ cũng chỉ rõ những hạn chế như: hoạt động chất vấn chưa xứng tầm, giải trình còn chưa nhiều, việc giải quyết kiến nghị của cử tri hiệu quả chưa cao, chưa đồng đều, một số đại biểu HĐND chưa thực hiện tốt việc tiếp công dân. Những tồn tại này cần được khắc phục một cách tổng thể và đồng bộ với chất lượng, hiệu lực và hiệu quả mới, đại diện xứng đáng cho ý chí, nguyện vọng và quyền làm chủ của nhân dân tại địa phương; xây dựng và tổ chức chương trình giám sát năm 2023 phù hợp, chặt chẽ và hiệu quả, có các giải pháp thực hiện Nghị quyết số 594/NQ-UBTVQH15, phấn đấu tạo chuyển biến rõ rệt và nâng cao chất lượng, hiệu lực, hiệu quả hoạt động giám sát của HĐND.
Nhấn mạnh các nhiệm vụ trong năm 2023, Chủ tịch Quốc hội Vương Đình Huệ đề nghị Đảng đoàn HĐND cần lãnh đạo, chỉ đạo việc tiến hành đánh giá giữa nhiệm kỳ, rà soát toàn diện các lĩnh vực, nhiệm vụ, đề án chưa triển khai hoặc chưa hoàn thành để tìm giải pháp thúc đẩy, khẩn trương thực hiện. Đồng thời thực thi đồng bộ các chủ trương mới của Đảng, Nhà nước, nhất là các Nghị quyết của Bộ Chính trị về phát triển kinh tế - xã hội các Vùng.
Chủ tịch Quốc hội chỉ đạo Thường trực HĐND các cấp cần chủ động tham mưu cấp ủy đẩy mạnh công tác tuyên truyền, nâng cao nhận thức cho cán bộ, đảng viên về vai trò, vị trí của HĐND trong hệ thống chính trị; thông tin, tuyên truyền kịp thời, toàn diện cả chiều rộng và chiều sâu về hoạt động của HĐND đến cử tri và nhân dân.
HĐND phải giữ vai trò quan trọng trong đổi mới quản trị ở địa phương theo hướng hiện đại, hiệu lực, hiệu quả, tập trung quản lý phát triển; bảo đảm thượng tôn Hiến pháp và pháp luật, nâng cao tính minh bạch, trách nhiệm giải trình và sự tham gia của người dân; góp phần xây dựng nền hành chính phục vụ nhân dân, dân chủ, pháp quyền, chuyên nghiệp, hiện đại, khoa học, trong sạch, công khai, minh bạch, nêu cao tinh thần phục vụ nhân dân và tạo môi trường thuận lợi cho doanh nghiệp sản xuất kinh doanh.
Chủ tịch Quốc hội cũng đề nghị, HĐND các tỉnh, thành phố lựa chọn và thực thi các nhiệm vụ trọng tâm, làm chuyển biến mạnh mẽ; nghiên cứu và ban hành các nghị quyết về tổ chức thực hiện và giám sát việc thực hiện các nghị quyết của Quốc hội, Chính phủ về phát triển kinh tế - xã hội, tài chính - ngân sách, đầu tư công, các chương trình mục tiêu quốc gia, nhất là đẩy mạnh tiến độ hoàn thành các nội dung của Nghị quyết số 43 của Quốc hội về chính sách tài khóa, tiền tệ hỗ trợ Chương trình phục hồi và phát triển kinh tế - xã hội.
Theo Chủ tịch Quốc hội, năm 2023, Quốc hội và HĐND sẽ tiến hành lấy phiếu tín nhiệm đối với những người do Quốc hội, HĐND bầu hoặc phê chuẩn. Bộ Chính trị cũng vừa ban hành Quy định số 96-QĐ/TW ngày 02/02/2023 về việc lấy phiếu tín nhiệm đối với các chức danh, chức vụ lãnh đạo, quản lý trong hệ thống chính trị. Đây là lần lấy phiếu tín nhiệm duy nhất trong nhiệm kỳ, góp phần đánh giá cán bộ về uy tín và kết quả thực hiện chức trách, nhiệm vụ được giao; giúp cán bộ “tự soi”, “tự sửa”, tiếp tục phấn đấu, rèn luyện trong công tác; là cơ sở quan trọng để cấp ủy, tổ chức đảng đào tạo, bồi dưỡng, bố trí, sử dụng cán bộ; nâng cao hiệu quả công tác lãnh đạo, quản lý, giám sát cán bộ.
Chủ tịch Quốc hội đề nghị HĐND tổ chức thực hiện tốt Quy định số 96, các văn bản của Quốc hội, UBTVQH với nhận thức việc lấy phiếu tín nhiệm là công tác trọng tâm của nhiệm vụ trọng tâm, từ đó, xây dựng kế hoạch và các giải pháp khả thi, cụ thể để tiến hành nghiêm túc, tránh hình thức.
Chủ tịch Quốc hội cũng đề nghị cần nâng cao hơn nữa vai trò, trách nhiệm, năng lực, uy tín của đại biểu HĐND các cấp vì đây là công việc quyết định thành bại. Căn cứ kết quả của Hội nghị, UBTVQH giao Ban Công tác đại biểu tiếp thu, hoàn thiện văn bản để báo cáo Ban Bí thư, Thường trực Ban Bí thư và các tỉnh, thành phố, cơ quan hữu quan; đồng thời, tổng hợp đầy đủ ý kiến, kiến nghị, đề xuất của HĐND các tỉnh, thành phố, báo cáo UBTVQH xem xét giải quyết theo quy định của pháp luật.
Chủ tịch Quốc hội tin tưởng, HĐND các tỉnh, thành phố tiếp tục phấn đấu để trở thành những cơ quan đại biểu thực sự gần dân, công khai, minh bạch, dân chủ và là những cơ quan quyền lực nhà nước thực sự pháp quyền, chuyên nghiệp, hiện đại, hiệu lực, hiệu quả./.