Phương pháp và cách thức tổ chức kiểm toán các dự án đầu tư theo phương thức đối tác công tư

TS. Bùi Quốc Dũng - Phó Tổng Kiểm toán nhà nước làm Chủ tịch Hội đồng nghiệm thu; cùng tham dự có các thành viên Hội đồng và Ban đề tài.

Theo ThS. Hoàng Văn Cường, đầu tư theo phương thức đối tác công - tư (PPP) nói chung và đầu tư theo hình thức xây dựng - kinh doanh - chuyển giao (BOT), xây dựng - chuyển giao (BT) nói riêng đã thể hiện được vai trò quan trọng trong việc xã hội hóa các nguồn lực để phát triển kết cấu hạ tầng giao thông, góp phần thúc đẩy tăng trưởng kinh tế, nâng cao năng lực cạnh tranh quốc gia.

Tuy nhiên, kết quả kiểm toán các dự án PPP (trước khi Luật Đầu tư theo phương thức đối tác công tư có hiệu lực từ ngày 1/01/2021) cho thấy, bên cạnh những kết quả đạt được vẫn còn nhiều vấn đề đặt ra, đặc biệt là về cơ chế, chính sách, tổ chức thực hiện, tính minh bạch và hiệu quả của dự án BOT, BT.

Sau khi Luật Đầu tư theo phương thức đối tác công tư có hiệu lực, KTNN sẽ kiểm toán việc quản lý, sử dụng tài chính công, tài sản công và các hoạt động có liên quan đến việc quản lý, sử dụng tài chính công, tài sản công tham gia vào dự án PPP theo quy định của pháp luật về KTNN. Điều đó đòi hỏi KTNN phải có sự nghiên cứu và hướng dẫn cụ thể về nội dung, phạm vi, đối tượng kiểm toán, phương pháp, cách thức tổ chức kiểm toán để vừa kiểm soát có hiệu quả việc sử dụng tài chính công, tài sản công tham gia vào dự án PPP, vừa bảo đảm cho dự án PPP vận hành theo hành lang pháp lý mới.

Đề tài “Tổ chức thực hiện kiểm toán các dự án đầu tư theo phương thức đối tác công tư của KTNN ở Việt Nam hiện nay” đã hệ thống hóa những vấn đề lý luận về thực hiện kiểm toán dự án đầu tư theo phương thức đối tác công tư của KTNN; đánh giá thực trạng kiểm toán dự án đầu tư PPP của KTNN; nghiên cứu và áp dụng kinh nghiệm quốc tế về kiểm toán dự án đầu tư theo phương thức đối tác công tư vào thực tiễn kiểm toán của Việt Nam. Từ đó, các tác giả đề xuất các giải pháp tổ chức thực hiện kiểm toán để nâng cao chất lượng kiểm toán dự án đầu tư theo phương thức đối tác công tư ở Việt Nam hiện nay.

Đề tài đã đề xuất 6 nhóm giải pháp nhằm thực hiện kiểm toán dự án đầu tư theo phương thức đối tác công tư, cụ thể: Hoàn thiện cơ sở pháp lý nhằm nâng cao địa vị pháp lý, tính độc lập và vai trò của KTNN trong kiểm toán dự án đầu tư PPP; Tổ chức thực hiện Hướng dẫn kiểm toán dự án đầu tư PPP; Kiện toàn tổ chức bộ máy và nâng cao chất lượng nguồn nhân lực kiểm toán dự án đầu tư theo phương thức đối tác công tư; Đẩy mạnh ứng dụng công nghệ thông tin trong hoạt động kiểm toán nói chung và kiểm toán dự án đầu tư theo phương thức đối tác công tư nói riêng; Tăng cường công tác kiểm soát chất lượng kiểm toán; Tăng cường hợp tác quốc về kiểm toán dự án đầu tư PPP.

Đánh giá về kết quả nghiên cứu, Hội đồng nghiệm thu cho rằng, đề tài có ý nghĩa thực tiễn, khoa học và lý luận; tổng hợp, phân tích và đánh giá thực trạng tổ chức kiểm toán các dự án PPP dựa trên cơ sở thực tiễn của KTNN. Đồng thời, định hướng và chỉ ra các giải pháp có tính khả thi về việc tổ chức kiểm toán dự án PPP.

Để hoàn thiện đề tài, Hội đồng nghiệm thu đề nghị Ban đề tài làm rõ các nội dung trong các hướng dẫn quốc tế có giá trị tham khảo để có khuyến nghị phù hợp cho việc thực hiện dự án kiểm toán dự án PPP tại Việt Nam; bổ sung kinh nghiệm về việc thành lập một đơn vị đầu mối riêng thực hiện chức năng, nhiệm vụ kiểm toán; rà soát các nội dung đánh giá thực trạng, đảm bảo tính tương thích về phạm vi thời gian nghiên cứu; tập trung giải quyết các vấn đề trong quá trình tổ chức thực hiện gắn với quy trình kiểm toán của KTNN...

Đề tài được Hội đồng nghiệm thu xếp loại Khá.