Tiếp tục giảm độ tuổi hưởng trợ cấp hưu trí
Bộ trưởng Đào Ngọc Dung khẳng định, việc sửa đổi Luật BHXH có sơ sở chính trị vững chắc. Đó là Nghị quyết số 28-NQ/TW về cải cách chính sách BHXH. Gần đây, Hội nghị lần thứ 8 Ban Chấp hành Trung ương Đảng khóa XIII tiếp tục bàn một số vấn đề về chính sách xã hội.
Do đó, những vấn đề Ban soan thảo đưa ra, Chính phủ trình Quốc hội nhằm góp phần thể chế hóa theo nguyên tắc phấn đấu, tiến tới BHXH đa tầng, BHXH toàn dân; khắc phục cơ bản những vướng mắc khó khăn hiện nay.
Giải trình một số quy định cụ thể trong Dự thảo Luật, Bộ trưởng Đào Ngọc Dung cho biết, đối với quy định về trợ cấp hưu trí xã hội, Chính phủ, cơ quan soạn thảo đã bám sát tinh thần Nghị quyết số 28-NQ/TW để thảo luận, cân nhắc và trình Quốc hội.
Bộ trưởng nhấn mạnh, đây là tầng đầu tiên trong hệ thống BHXH đa tầng. Trợ cấp hưu trí xã hội do ngân sách nhà nước đảm bảo cho người lao động ở các độ tuổi là người cao tuổi, không có lương hưu, không có BHXH hàng tháng.
"Trước mắt kỳ này Chính phủ đề xuất với Quốc hội giảm độ tuổi hưởng trợ cấp hưu trí từ 80 xuống 75 và với phương án sẽ tiếp tục giảm dần, tiến tới tiệm cận tuổi nghỉ hưu. Việc điều chỉnh này sẽ tùy theo tình hình phát triển kinh tế - xã hội và khả năng ngân sách của Nhà nước” - Bộ trưởng nhấn mạnh và cho biết, việc điều chỉnh thời điểm nào, mức nào sẽ do Quốc hội và Ủy ban Thường vụ Quốc hội xem xét, quyết định. Đồng thời để linh hoạt quy định mức hỗ trợ kinh phí cho trợ cấp hưu trí xã hội, Dự thảo Luật sẽ giao cho Chính phủ quy định mức này.
Đảm bảo quyền được hưởng BHXH một lần của người lao động
Liên quan đến quy định về vấn đề BHXH một lần, Bộ trưởng Đào Ngọc Dung, đây là vấn đề lớn, quan trọng, nhạy cảm, vừa có tính chất chính trị - xã hội nhưng cũng có tính chất chuyên môn rất cao. Do đó, Ban soạn thảo và Chính phủ sẽ tiếp tục cân nhắc thấu đáo, nghiên cứu, lấy thêm ý kiến của các đối tượng thụ hưởng, của người sử dụng lao động.
Bộ trưởng nêu rõ, việc đưa ra phương án BHXH một lần cần hướng tới hai mục tiêu cơ bản. Thứ nhất, đáp ứng được nhu cầu chính đáng của người tham gia BHXH vẫn có quyền được rút BHXH. Thứ hai, “giữ chân” người lao động trong hệ thống, đảm bảo an sinh xã hội và chăm lo cho người dân khi về già có lương hưu, đảm bảo cuộc sống.
“Khó có thể đưa ra một phương án tối ưu, phương án chỉ có ưu điểm”. Nhấn mạnh điều này, Bộ trưởng Bộ Lao động - Thương binh và Xã hội cho biết, qua thảo luận của Quốc hội hôm nay và ý kiến của người lao động, việc điều chỉnh hưởng BHXH sẽ tiếp tục theo hướng người lao động có quyền trong vấn đề này nhưng không phân biệt người đóng trước hay đóng sau, sau khi Luật có hiệu lực.
Trước ý kiến của một số đại biểu về mức cho rút BHXH một lần khác nhau, Bộ trưởng thông tin, Ban soạn thảo đưa ra phương án 2, tức là 50 - 50. Đây là thời gian đóng chứ không phải mức đóng. Phần 50% để lại là để lại cho người lao động và được ghi nhận trong sổ BHXH để người lao động tiếp tục được hưởng các quyền lợi BHXH. Khi người lao động quay trở lại tham gia thì được cộng hưởng tiếp thời gian đóng. Còn nếu không tham gia thì khi đến tuổi nghỉ hưu, người lao động sẽ hưởng trợ cấp hàng tháng.
Theo Bộ trưởng, phương án này vẫn đảm bảo được quyền của người tham gia là được hưởng BHXH một lần và công bằng trước, sau khi Luật có hiệu lực; đồng thời, phù hợp với khuyến nghị của các tổ chức quốc tế, khắc phục được những vướng mắc hiện nay; giữ chân được người lao động ở lại hệ thống BHXH.
Mức đóng BHXH của Việt Nam là phù hợp
Giải trình về tỷ lệ đóng BHXH, Bộ trưởng cho biết, vừa qua 13 hiệp hội có đề xuất giảm mức đóng và các đại biểu Quốc hội cũng đề cập. Theo Bộ trưởng, mức đóng BHXH của các quốc gia rất khác nhau, phù hợp với bối cảnh, điều kiện phát triển kinh tế - xã hội của mỗi quốc gia.
Với mức đóng hiện nay của nước ta là 27,5% tiền lương tháng và làm căn cứ đóng BHXH, Bộ trưởng khẳng định, về cơ bản mức này tương thích với các quốc gia trong khu vực. Ví dụ, Trung Quốc hiện nay là 33%, Nhật Bản là gần 30%, Malaysia là 26,7%, Bồ Đào Nha là nước rất tiên tiến về BHXH là 35%.
Một số quốc gia có thể thấp hơn như Malaysia 26,7%, thấp hơn Việt Nam 0,8%, tuy nhiên họ lại quy định người sử dụng lao động phải chịu trách nhiệm lo cho người lao động khi gặp rủi ro, tai nạn hoặc chế độ ốm đau, thai sản thì người sử dụng lao động phải trực tiếp chi trả cho người lao động. Quy định này rất nhiều bất cập, vì vậy, các quốc gia đang đi theo hướng là phải chuyển trở lại cho BHXH. "Mức đóng BHXH hiện nay của Việt Nam là tương đối phù hợp" - Bộ trưởng Đào Ngọc Dung khẳng định.
