Mặc dù các hồ sơ đã được ban hành từ 2005, chỉ một phần các mục tiêu trong kế hoạch được thực hiện. Trong số 231 dự án được thực hiện trong Chiến lược phát triển giao thông vận tải ở Slovakia từ năm 2014 (giai đoạn I đến năm 2020, giai đoạn II đến năm 2030), đa số là đường bộ, đến nay chỉ 38 dự án được thực hiện, chiếm chưa đến 17%. Các dự án hướng tới vận tải đường sắt sinh thái hơn cũng đang bị chậm tiến độ. Việc thực hiện chiến lược chỉ mới được cải thiện trong những năm gần đây khi áp dụng phương pháp ưu tiên vận tải đường bộ và đường sắt.
Báo cáo cho biết vấn đề khó khăn chính trong phát triển giao thông là thiếu vốn và cách thức quản lý các dự án yếu kém. Các hoạt động giao thông trọng điểm quốc gia phần lớn được tài trợ bởi các quỹ châu Âu thời hạn đến năm 2023. Liên minh châu Âu không có kế hoạch hỗ trợ phát triển cơ sở hạ tầng đường bộ trong giai đoạn mới. Trong quá trình kiểm toán tập trung vào giai đoạn 2014 - 2021, SAO đã phát hiện còn thiếu 47 tỷ Euro để hoàn thành các dự án chưa thực hiện.
Chủ tịch SAO cho biết, việc thành lập một quỹ có mục đích tài trợ bền vững cho các dự án giao thông chiến lược là cách duy nhất hướng tới việc thực hiện các nghĩa vụ mà Slovakia phải thực hiện đối với công dân và cộng đồng châu Âu. Nếu không có một quỹ có thể tạo ra tiền từ một số nguồn công, việc phát triển và hiện đại hóa cơ sở hạ tầng đường sắt hoặc đường bộ sẽ chỉ nằm trên giấy và khoản nợ đầu tư sẽ sớm lên tới hơn 50 tỷ Euro.
Tổng số dự án trong giai đoạn 2014-2023 được xác định là 133, trong khi đến nay mới có 24 dự án được triển khai. Trong số gần 1.500km đường mới được quy hoạch, chỉ có 213km được xây dựng. Xu hướng hỗ trợ vận tải đường sắt sinh thái của châu Âu trong 10 năm qua vẫn chưa được triển khai ở Slovakia, một trong những phân khúc chính của giao thông công cộng đang trì trệ đáng kể và khoản nợ hiện đại hóa đã tăng lên mức gần 23 tỷ Euro.
Cơ sở hạ tầng đường thủy ở Slovakia có hiện trạng yếu kém. Các tuyến đường thủy với chiều dài khoảng 260 km, tuy nhiên, không thể sử dụng quanh năm và có khả năng điều hướng thấp. Nhiều cảng có điều kiện không đạt yêu cầu, việc hiện đại hóa hoặc bảo trì bị hạn chế. Nguồn lực từ ngân sách nhà nước để phát triển cơ sở hạ tầng là rất thấp và theo quy định, nguồn lực đó cũng chỉ dành cho việc sửa chữa khẩn cấp.
Chìa khóa để thực hiện các mục tiêu chiến lược của cơ sở hạ tầng giao thông là đảm bảo nguồn tài chính, hiện chủ yếu phụ thuộc vào việc sử dụng các quỹ của EU. Theo báo cáo kiểm toán, rủi ro này ảnh hưởng nghiêm trọng đến việc thực hiện các mục tiêu được mô hình hóa đến năm 2030. Trong 15 năm qua, các dự án cơ sở hạ tầng giao thông cơ bản được xử lý hoàn toàn từ các nguồn tài trợ của châu Âu, không mang tính hệ thống và không bền vững trong dài hạn. SAO chỉ ra rằng, hệ thống đơn nguồn tài trợ cho các dự án giao thông là không bền vững. Vì thế, cần thiết phải có một thay đổi cơ bản và cách thức thực hiện các dự án chiến lược là tài trợ theo hình thức bảo đảm đa nguồn tài trợ./.
