Sớm ban hành khuôn khổ pháp lý về condotel

Thị trường condotel là kết quả của 3 thị trường quan trọng gồm thị trường bất động sản (BĐS), thị trường tài chính và thị trường du lịch. Thông qua condotel, chủ đầu tư dự án BĐS có thêm một lĩnh vực kinh doanh mới với những sản phẩm BĐS “lai ghép” giữa căn hộ và phòng khách sạn, vừa phù hợp với sự phát triển của du lịch, đặc biệt là địa bàn ven biển, vừa phát huy kinh nghiệm đã tích lũy được sau nhiều năm về kinh doanh phát triển, quản lý căn hộ chung cư của nhiều chủ đầu tư BĐS trong bối cảnh một số phân khúc thị trường BĐS có dấu hiệu bão hòa và mật độ tập trung quá lớn tại các đô thị truyền thống.

Nhà đầu tư condotel bị thu hút bởi một sản phẩm BĐS mới có khả năng sinh lời không chỉ trên thị trường sơ cấp mà còn được trực tiếp tham gia thị trường cho thuê và cho thuê lại condotel đầy hứa hẹn thông qua cam kết của chủ đầu tư và triển vọng phát triển mạnh mẽ của thị trường du lịch Việt Nam, đồng thời còn có những điều kiện bổ sung thỏa mãn nhu cầu du lịch của chính nhà đầu tư. Sức hấp dẫn của phân khúc condotel tăng lên gấp bội khi có sự hỗ trợ tích cực của các định chế tài chính, nhất là tín dụng từ nhiều ngân hàng thương mại (NHTM) lớn có uy tín. Đến lượt mình, người sử dụng sản phẩm condotel có thêm lựa chọn lưu trú cho các chuyến du lịch của mình với giá cả hợp lý, tiện ích khác biệt so với lưu trú tại khách sạn, nhà nghỉ... truyền thống, phù hợp với nhu cầu đa dạng của khách du lịch trong và ngoài nước. Nói cách khác, condotel là một trong những sản phẩm tiêu biểu nhất của mô hình kinh tế chia sẻ khi tối ưu hóa sử dụng nguồn lực và thỏa mãn nhu cầu của cả chủ đầu tư, nhà đầu tư và người sử dụng.

Do condotel là sản phẩm “lai ghép” giữa căn hộ và phòng khách sạn với đặc trưng của mô hình kinh tế chia sẻ nên nhiều quy định có liên quan thiếu rõ ràng, đặc biệt là liên quan đến quản lý nhà nước đối với dự án condotel như là đối với dự án chung cư hay dự án khách sạn và đặc biệt là quyền, nghĩa vụ của các bên tham gia gắn với quy trình giao đất, cho thuê đất, cấp quyền sử dụng đất, quyền khai thác, phân chia lợi ích, quyền cư trú... Theo đó, cơ quan quản lý nhà nước đã lúng túng trong ban hành các văn bản quy phạm pháp luật để thị trường condotel có thể phát triển đúng hướng, hợp pháp theo cả chiều rộng và chiều sâu, đóng góp tích cực vào sự phát triển của thị trường BĐS, thị trường du lịch nói riêng và nền kinh tế nói chung. Rõ ràng, sự chậm trễ trong ban hành khung pháp lý cho condotel chứng tỏ bộ máy quản lý còn chậm phản ứng với những yêu cầu mới của cuộc sống và sự phát triển kinh tế - xã hội, nhất là đối với những vấn đề mới có tính liên ngành, liên lĩnh vực.

Khuôn khổ pháp lý cho condotel nói riêng, cho các sản phẩm BĐS lai ghép khác nói chung cần sớm được ban hành, tránh tình trạng đùn đẩy, thậm chí né tránh như hiện nay vì đó là đòi hỏi của cuộc sống. Với thực trạng hệ thống văn bản pháp lý và quản lý nhà nước như hiện nay thì có rất nhiều việc phải làm và làm ngay, nhưng quan trọng và cấp bách nhất là xác định rõ trách nhiệm của cơ quan quản lý nhà nước về BĐS.

Đồng thời, đã đến lúc chúng ta cần từ bỏ phương thức quản lý nhà nước về BĐS theo mục đích sử dụng như hiện nay sang quản lý theo tính chất của BĐS, chẳng hạn, quản lý một căn nhà theo vị trí, diện tích, giá trị, chất lượng, sở hữu thay vì quản lý theo phân biệt nhà để ở, nhà bỏ trống, nhà cho thuê, làm văn phòng, làm kho… vì sẽ có vô vàn mục đích sử dụng mà cơ quan quản lý không thể theo kịp và quản lý nổi. Theo đó, khung pháp lý về condotel phải chỉ rõ quyền và trách nhiệm của chủ đầu tư, nhà đầu tư và người sử dụng trong suốt quá trình hình thành, tồn tại, khai thác đến xóa bỏ một sản phẩm condotel đồng thời có cơ chế minh bạch, khả thi và hiệu quả xử lý xung đột lợi ích giữa các bên liên quan đến condotel, nhằm đảm bảo quyền và lợi ích hợp pháp của họ trên cơ sở quy định của pháp luật, đặc biệt liên quan đến các quyền cơ bản như: quyền sở hữu (sở hữu chung, riêng), quyền sử dụng, quyền cho thuê, cho thuê lại và quyền thuê. Có như vậy, thị trường condotel mới có điều kiện và cơ sở để phát triển một cách bền vững, theo đó, các bên liên quan đều yên tâm và mạnh dạn tham gia thị trường condotel một cách hợp pháp.