Thu vượt dự toán, quản lý chi chặt chẽ
Tiếp tục chương trình Phiên họp thứ 23, sáng nay, Ủy ban Thường vụ Quốc hội (UBTVQH) đã cho ý kiến về đánh giá bổ sung kết quả thực hiện ngân sách nhà nước (NSNN) năm 2022, tình hình triển khai thực hiện dự toán NSNN năm 2023.
Báo cáo tại Phiên họp, Thứ trưởng Bộ Tài chính Võ Thành Hưng cho biết, trong bối cảnh tình hình còn nhiều khó khăn, thách thức, nền kinh tế phục hồi tích cực sau dịch, kết quả thực hiện nhiệm vụ NSNN năm 2022 khả quan hơn so với báo cáo đã trình Quốc hội tại Kỳ họp thứ 4, hoàn thành toàn diện các mục tiêu đề ra, góp phần tích cực vào việc hoàn thành thắng lợi mục tiêu, nhiệm vụ phát triển kinh tế - xã hội, đảm bảo đời sống nhân dân.
Trong đó, thu NSNN không những bù đắp số giảm thu do thực hiện các chính sách miễn, giảm thuế hỗ trợ cho doanh nghiệp và người dân (chưa được tính trong dự toán) mà còn vượt so với dự toán, qua đó đảm bảo nguồn lực cho chương trình phục hồi, tăng chi đầu tư phát triển; thực hiện các nhiệm vụ cấp bách phát sinh. Đồng thời, tiếp tục tích lũy dành nguồn thực hiện cải cách chính sách tiền lương theo Nghị quyết số 27-NQ/TW của Trung ương.
Chi NSNN được quản lý chặt chẽ, cắt giảm các nhiệm vụ chi chưa thực sự cần thiết, chậm triển khai; triệt để tiết kiệm, giảm chi thường xuyên, tăng chi đầu tư phát triển; đảm bảo cân đối ngân sách các cấp; giảm bội chi NSNN so với dự toán và báo cáo Quốc hội…
Về tình hình phân bổ, giao dự toán NSNN năm 2023, Thứ trưởng Võ Thành Hưng nêu rõ, dự toán NSNN năm 2023 được Quốc hội quyết định với tổng số thu là 1.620,7 nghìn tỷ đồng, tổng số chi là 2.076,2 nghìn tỷ đồng; bội chi NSNN là 455,5 nghìn tỷ đồng (4,42%GDP).
Căn cứ nhiệm vụ thu, chi NSNN năm 2023 được Thủ tướng giao, các Bộ, cơ quan trung ương đã thực hiện phân bổ, giao dự toán NSNN năm 2023 cho các đơn vị sử dụng ngân sách trực thuộc. Hội đồng nhân dân các tỉnh, thành phố trực thuộc trung ương đã quyết định dự toán thu cân đối NSNN trên địa bàn là 1.851,4 nghìn tỷ đồng, tăng 3,51% (56,3 nghìn tỷ đồng) so với dự toán Thủ tướng Chính phủ giao; chi cân đối ngân sách địa phương (không bao gồm các khoản chi từ nguồn bổ sung có mục tiêu từ ngân sách trung ương) là 1.105,2 nghìn tỷ đồng, tăng 8,3% (84,8 nghìn tỷ đồng) so với dự toán Thủ tướng Chính phủ giao.
Để hoàn thành thắng lợi nhiệm vụ phát triển kinh tế - xã hội và NSNN năm 2023 đã được Quốc hội quyết định, Bộ Tài chính đã đề xuất các giải pháp, nhiệm vụ chủ yếu, trong đó tập trung thực hiện nhất quán mục tiêu ưu tiên giữ vững nền tảng kinh tế vĩ mô, kiểm soát lạm phát, bảo đảm các cân đối lớn, thúc đẩy tăng trưởng, phục hồi và phát triển bền vững các lĩnh vực kinh tế, xã hội.
Đồng thời quyết liệt thực hiện công tác thu - chi NSNN chặt chẽ, tiết kiệm, hiệu quả; kiểm soát chặt chẽ bội chi NSNN, nợ công trong phạm vi Quốc hội cho phép; tập trung tái cơ cấu, nâng cao hiệu quả hoạt động của doanh nghiệp nhà nước, trọng tâm là các tập đoàn, tổng công ty nhà nước.
Kịp thời phân bổ, giao vốn theo đúng kế hoạch
Thẩm tra báo cáo của Chính phủ, liên quan đến nội dung này, Thường trực Ủy ban Tài chính - Ngân sách nêu rõ, theo Báo cáo của Chính phủ, tổng thu NSNN năm 2022 vượt khá cao so với dự toán (tăng 28,6%), tăng 201,4 nghìn tỷ đồng so với số đã báo cáo Quốc hội vào tháng 10/2022, trong đó 3 khoản thu chủ yếu của NSNN là thu nội địa, thu từ dầu thô và thu cân đối từ hoạt động xuất nhập khẩu đều vượt dự toán.
Tuy nhiên, qua báo cáo của Chính phủ và giám sát thực tế, Thường trực Ủy ban Tài chính - Ngân sách nhận thấy, việc thực hiện nhiệm vụ thu NSNN năm 2022 nổi lên một số vấn đề như: công tác dự báo kết quả thu NSNN năm 2022 phục vụ việc lập dự toán NSNN năm 2023 cũng như nhiều năm gần đây chưa sát thực tiễn, có sự chênh lệch rất lớn giữa số báo cáo Quốc hội tại Kỳ họp thứ 4 và số đánh giá bổ sung; nhiều khoản thu tăng rất cao, có khoản khi báo cáo Quốc hội cơ bản đạt dự toán, nhưng khi đánh giá lại, vượt dự toán khá cao.
“Tình trạng trên đã kéo dài trong nhiều năm, ảnh hưởng lớn đến việc hoạch định chính sách tài chính và xây dựng dự toán năm 2023. Do vậy, Thường trực Ủy ban Tài chính - Ngân sách đề nghị Chính phủ rút kinh nghiệm và có giải pháp khắc phục, nâng cao chất lượng xây dựng dự toán thu NSNN hằng năm” - Phó Chủ nhiệm Ủy ban Tài chính - Ngân sách Vũ Thị Lưu Mai nhấn mạnh.
Về tình hình phân bổ và giao dự toán NSNN năm 2023, Thường trực Ủy ban Tài chính - Ngân sách nhận thấy, đến hết tháng 4/2023, có 50/52 Bộ, cơ quan trung ương có báo cáo gửi Bộ Tài chính với tổng vốn đầu tư phát triển đã phân bổ chi tiết đạt 94,29%. Số vốn kế hoạch chưa phân bổ chi tiết còn lại của 25 Bộ, cơ quan trung ương là 11,09 nghìn tỷ đồng.
Về kinh phí thường xuyên, các Bộ, cơ quan trung ương chưa phân bổ là 1,1 nghìn tỷ đồng; đồng thời hiện còn 6,4 nghìn tỷ đồng dự toán chi thường xuyên của các Bộ, cơ quan trung ương Bộ Tài chính chưa thống nhất phân bổ do chưa đủ hồ sơ, thuyết minh căn cứ phân bổ.
Theo quy định, chậm nhất đến ngày 31/12/2022 phải thực hiện phân bổ và giao dự toán đến các đơn vị sử dụng ngân sách trực thuộc. Thường trực Ủy ban Tài chính - Ngân sách đề nghị Chính phủ chỉ đạo các Bộ, ngành có liên quan đôn đốc việc phân bổ, khẩn trương giao số dự toán còn lại, tăng cường rà soát, kiểm tra việc phân bổ và giao dự toán theo đúng quy định của Luật NSNN.
