Tạo xung lực mới cho tăng trưởng

Hoàn thiện cơ chế, pháp lý, hình thành không gian phát triển cho chính trị - kinh tế - văn hoá - xã hội

Sau 40 ngày làm việc liên tục, khẩn trương, nghiêm túc, với tinh thần khoa học, đổi mới, trách nhiệm cao, Kỳ họp thứ 10, Quốc hội khóa XV đã kết thúc thành công tốt đẹp, hoàn thành toàn bộ nội dung, chương trình đề ra.

Là Kỳ họp thường lệ cuối cùng của nhiệm kỳ, diễn ra ngay sau thành công rất tốt đẹp của Hội nghị lần thứ 13 Ban Chấp hành Trung ương Đảng khóa XIII để xem xét, quyết định nhiều vấn đề chiến lược, có ý nghĩa đặc biệt quan trọng đối với định hướng phát triển đất nước thời kỳ mới, tại Kỳ họp này, Quốc hội đã xem xét, thông qua 51 luật, 8 nghị quyết quy phạm pháp luật. Đây là con số lớn nhất từ trước đến nay tại một kỳ họp Quốc hội.

“Khối lượng công tác lập pháp được Quốc hội xem xét, thông qua rất tại Kỳ họp chiếm tới 30% tổng số luật, nghị quyết quy phạm pháp luật được ban hành của cả nhiệm kỳ, góp phần tháo gỡ điểm nghẽn về thể chế, tạo hành lang thông thoáng về cơ chế và pháp lý, hình thành không gian phát triển cho chính trị - kinh tế - văn hoá - xã hội” - Phó Chủ nhiệm Văn phòng Quốc hội Nguyễn Văn Hiển thông tin.

Trong đó, đáng chú ý là Quốc hội đã thông qua các luật quan trọng trong lĩnh vực khoa học, công nghệ, như: Luật Chuyển đổi số; Luật Trí tuệ nhân tạo; Luật Công nghệ cao; Luật sửa đổi, bổ sung một số điều của Luật Chuyển giao công nghệ… Điều này nhằm cụ thể hóa tinh thần của Nghị quyết số 57-NQ/TW của Bộ Chính trị về đột phá phát triển khoa học, công nghệ, đổi mới sáng tạo và chuyển đổi số quốc gia; tạo hệ thống pháp luật đồng bộ để định hướng và quản lý sự phát triển của các lĩnh vực công nghệ mới, làm nền tảng để khoa học, công nghệ, đổi mới sáng tạo và chuyển đổi số thực sự trở thành động lực chủ yếu của tăng trưởng kinh tế - xã hội trong giai đoạn tiếp theo.

Xác định nguồn nhân lực chất lượng cao là yếu tố then chốt để triển khai thành công các mục tiêu, nhiệm vụ phát triển kinh tế - xã hội của đất nước trong kỷ nguyên mới, Quốc hội đã thông qua các luật, nghị quyết liên quan đến giáo dục, như: Luật sửa đổi, bổ sung một số điều của Luật Giáo dục; Luật Giáo dục đại học; Luật Giáo dục nghề nghiệp; Nghị quyết của Quốc hội về một số cơ chế, chính sách đặc thù, vượt trội để thực hiện đột phá phát triển giáo dục và đào tạo.

Quốc hội cũng đã ban hành Nghị quyết quy định về một số cơ chế, chính sách tháo gỡ khó khăn, vướng mắc trong tổ chức thi hành Luật Đất đai và quyết định một số nội dung về tài chính ngân sách, mở rộng việc áp dụng một số cơ chế, chính sách đặc thù… nhằm thể chế hóa đầy đủ, kịp thời các quan điểm, chủ trương của Đảng và Nhà nước về chính sách đất đai; tháo gỡ kịp thời những “điểm nghẽn”, vấn đề mới phát sinh từ thực tiễn, góp phần thực hiện mục tiêu phát triển kinh tế - xã hội, nâng cao hiệu lực, hiệu quả quản lý, sử dụng đất, phù hợp với yêu cầu quản lý mới.

Tại Kỳ họp, Quốc hội cũng thông qua nhiều luật, nghị quyết có phạm vi tác động lớn nhằm kịp thời thể chế hóa các chủ trương, nghị quyết mới của Đảng về cải cách tư pháp, phòng, chống tham nhũng, lãng phí, tiêu cực; tập trung vào việc phân cấp, phân quyền, tháo gỡ điểm nghẽn thể chế, nhất là trong lĩnh vực đất đai, đầu tư, quy hoạch, xây dựng, môi trường, năng lượng; xây dựng hành lang pháp lý cho các lĩnh vực mới như trí tuệ nhân tạo, thương mại điện tử, an ninh mạng… thúc đẩy phát triển kinh tế - xã hội.

Điều hành linh hoạt, chủ động, hướng tới mục tiêu tăng trưởng hai con số

Dành nhiều thời gian xem xét, thảo luận thấu đáo các báo cáo của Chính phủ về kết quả phát triển kinh tế - xã hội năm 2025, kết quả thực hiện các kế hoạch 5 năm giai đoạn 2021-2025 về tài chính quốc gia, đầu tư công trung hạn, vay, trả nợ công, Quốc hội chỉ rõ, để bảo đảm mục tiêu tăng trưởng hai con số, việc dự kiến tăng các chỉ tiêu thu, chi, bội chi, nợ công như các báo cáo của Chính phủ trình Quốc hội là thách thức lớn trong cân đối nguồn lực, điều hành tài chính, ngân sách nhà nước trong giai đoạn tới.

Vì vậy, tại Nghị quyết Kỳ họp, Quốc hội giao Chính phủ tiếp tục nghiên cứu, có các giải pháp phù hợp, linh hoạt, chủ động kiến nghị điều chỉnh các chỉ tiêu về ngân sách nhà nước (NSNN) khi có biến động lớn để giữ vững ổn định kinh tế vĩ mô, kiểm soát lạm phát, bảo đảm các cân đối lớn của nền kinh tế; có biện pháp dự phòng rủi ro để bảo đảm an ninh, an toàn tài chính quốc gia.

Đồng thời, rà soát, tính toán lại cân đối trên cơ sở định hướng của Đảng về đổi mới mô hình phát triển với trọng tâm là xác lập mô hình tăng trưởng mới, lấy khoa học, công nghệ, đổi mới sáng tạo và chuyển đổi số làm động lực chính, nâng cao năng suất lao động và giảm sự phụ thuộc vào vốn. Xác định tỷ lệ bội chi NSNN hằng năm phù hợp với khả năng huy động vốn và giải ngân đầu tư công.

Rà soát, đánh giá kỹ khả năng vay, khả năng trả nợ; nhận diện đầy đủ các rủi ro về vay nợ, rủi ro về tỷ giá, rủi ro cân đối nguồn trả nợ lãi và gốc khi đến hạn để có các giải pháp dự phòng phù hợp, đảm bảo an toàn nợ công; phấn đấu bảo đảm nghĩa vụ trả nợ trực tiếp của Chính phủ không vượt quá ngưỡng 25% tổng thu NSNN.

Quốc hội cũng đề nghị Chính phủ tiếp tục triển khai các giải pháp hiệu quả trong huy động nguồn vốn xã hội tham gia vào thực hiện các mục tiêu chiến lược của đất nước; mở rộng quy mô huy động vốn cho nền kinh tế thông qua thị trường vốn, thị trường chứng khoán, giảm phụ thuộc vào kênh tín dụng của ngân hàng thương mại nhằm đa dạng hóa các kênh huy động vốn cho phát triển kinh tế, đồng thời, giảm áp lực huy động vốn từ ngân sách nhà nước. Song song đó, khắc phục triệt để bất cập, hạn chế về quản lý vốn đầu tư trong giai đoạn 2021-2025; bố trí vốn đầu tư tập trung, không dàn trải.

Trao đổi thêm về vấn đề này tại Họp báo về kết quả Kỳ họp thứ 10, đại biểu Quốc hội hoạt động chuyên trách tại Ủy ban Kinh tế và Tài chính Phạm Thị Hồng Yến - cho rằng, mục tiêu tăng trưởng hai con số thể hiện khát vọng bứt phá và quyết tâm rất cao của cả hệ thống chính trị trong giai đoạn phát triển mới của đất nước.

Để hiện thực hóa mục tiêu này, Ủy ban Kinh tế và Tài chính nhận thấy, năm 2025, nền kinh tế Việt Nam vẫn đứng trước nhiều thách thức lớn, đòi hỏi sự điều hành chính sách phải hết sức chủ động, linh hoạt, đồng bộ. Vì vậy, Ủy ban Kinh tế và Tài chính đề xuất hệ thống giải pháp đồng bộ và quyết liệt nhằm tạo ra xung lực mới cho tăng trưởng và củng cố nền tảng ổn định vĩ mô.

Trong đó, giải pháp hàng đầu là tiếp tục ưu tiên cho thúc đẩy tăng trưởng gắn với giữ vững ổn định kinh tế vĩ mô, kiểm soát lạm phát, bảo đảm các cân đối lớn của nền kinh tế và đảm bảo nợ công, bội chi NSNN trong giới hạn quy định.

“Trong điều kiện dư địa chính sách tài khóa và tiền tệ hiện nay không còn nhiều, việc phối hợp hai chính sách này cần được thực hiện hết sức chặt chẽ, linh hoạt và hài hòa. Chính sách tài khóa có vai trò chủ lực thông qua giải ngân đầu tư công quyết liệt, mở rộng đầu tư hạ tầng chiến lược đồng bộ, hiện đại, tập trung vào các dự án có tính kết nối để có tính lan tỏa cao, ở vùng, quốc gia và quốc tế” - bà Phạm Thị Hồng Yến cho hay.

Giải pháp trọng tâm khác là đột phá thực chất về thể chế và tạo lập được môi trường đầu tư kinh doanh thuận lợi, an toàn, lành mạnh; tập trung tháo gỡ triệt để các điểm nghẽn trong pháp luật về đất đai, đầu tư, quy hoạch, xây dựng, môi trường, nông nghiệp, thủ tục hành chính... Tại Kỳ họp thứ 10, nhiều luật được Quốc hội thông qua chính là để giải quyết, tháo gỡ những điểm nghẽn này.

Thể chế minh bạch, ổn định và nhất quán là điều kiện tiên quyết để huy động và phân bổ hiệu quả các nguồn lực phục vụ cho tăng trưởng; lấy kết quả thực chất trong tổ chức thực hiện để làm thước đo hiệu quả và thành công của các quyết sách” - bà Yến nhấn mạnh.

Đại biểu Quốc hội Phạm Thị Hồng Yến

Bà Phạm Thị Hồng Yến cũng nêu giải pháp về việc cần tập trung để nâng cao năng lực tự chủ chiến lược và xác lập mô hình tăng trưởng mới, lấy khoa học, công nghệ, đổi mới sáng tạo, chuyển đổi làm động lực chính. Đây chính là yếu tố mang tính quyết định đối với việc tăng trưởng nhanh và bền vững.

Cùng với đó, tập trung phát triển mạnh khu vực kinh tế tư nhân, khơi thông các nguồn lực, đa dạng hóa công cụ huy động trung và dài hạn; thu hút hiệu quả vốn trong nước và quốc tế…

Với nhiều dấu ấn thiết thực, đậm nét, các đại biểu Quốc hội và cử tri, nhân dân cả nước mong muốn, Chính phủ, các Bộ, ngành và địa phương khẩn trương cụ thể hóa các luật, nghị quyết Quốc hội vào đời sống, mở ra bước khởi đầu mới cho thời kỳ phát triển mới.