Thái Nguyên hiện có trên 384 nghìn người DTTS, chiếm gần 30% dân số, sinh sống chủ yếu ở 110 xã thuộc vùng đồng bào dân tộc và miền núi. Đây là những vùng còn gặp nhiều khó khăn, các công trình hạ tầng thiết yếu vừa thiếu, vừa chưa đồng bộ. Giai đoạn I từ năm 2021-2025 thực hiện Chương trình mục tiêu quốc gia phát triển kinh tế -xã hội vùng đồng bào DTTS và miền núi, tổng số vốn ngân sách Trung ương phân bổ cho Thái Nguyên là gần 172 tỷ đồng, trong đó Dự án 4 là trên 57 tỷ đồng. Đây là những hỗ trợ quan trọng thúc đẩy phát triển toàn diện đời sống đồng bào DTTS.
Trong 2 năm 2022 và 2023, toàn tỉnh Thái Nguyên đã triển khai đầu tư xây dựng 268 công trình hạ tầng ở các xã khu vực III, xã có xóm đặc biệt khó khăn, trong đó đã có 176 công trình đã hoàn thành, đưa vào sử dụng, hiện nay đang khẩn trương triển khai thi công 92 công trình.
Chương trình mục tiêu quốc gia phát triển kinh tế - xã hội vùng đồng bào DTTS và miền núi giai đoạn 2021 - 2030 với 10 dự án thành phần giúp giải quyết các vấn đề an sinh xã hội, ổn định dân cư, nâng cao chất lượng cuộc sống đồng bào, hướng đến mục tiêu từng bước chuyển đổi cơ cấu kinh tế, tổ chức sản xuất, góp phần giảm nghèo bền vững ở miền núi, vùng sâu, vùng xa. Với ý nghĩa to lớn đó, ngay từ khi triển khai, Chương trình luôn nhận được sự quan tâm của cả hệ thống chính trị và sự đồng lòng, ủng hộ của nhân dân các dân tộc trong tỉnh. Đặc biệt từ đầu năm 2023 đến nay, các chương trình, dự án, chính sách dân tộc được triển khai đã phát huy hiệu quả, bảo đảm công khai, minh bạch, đúng mục đích, đối tượng.
Nhờ đẩy mạnh đầu tư hạ tầng, hỗ trợ phát triển kinh tế, ưu tiên các vùng khó, đến nay, cơ sở hạ tầng vùng DTTS được đầu tư xây dựng, từng bước đáp ứng yêu cầu phát triển kinh tế - xã hội. Cụ thể, 100% xã có đường ô tô đến trung tâm; 99,79% xóm thuộc vùng DTTS và miền núi của tỉnh có đường ô tô đến trung tâm xã được cứng hóa; 100% xóm có điện lưới quốc gia; trên 95% hộ gia đình được sử dụng nước sinh hoạt hợp vệ sinh; 100% xã vùng DTTS và miền núi có trường học kiên cố, nhà công vụ cho giáo viên, nhà ở cho học sinh ở những nơi cần thiết; 100% xã có trạm y tế, trong đó có trên 90% xã có bác sĩ; 100% xã được phủ sóng phát thanh, truyền hình, kết nối thông tin liên lạc hiện đại; 100% xã có điện thoại cố định và di động, đáp ứng nhu cầu thông tin liên lạc của người dân.
Theo kế hoạch, những tháng cuối năm 2023, Ban Dân tộc tỉnh Thái Nguyên tiếp tục tổ chức triển khai thực hiện đồng bộ, có hiệu quả các dự án, tiểu dự án thành phần thuộc "Chương trình mục tiêu quốc gia phát triển kinh tế - xã hội vùng đồng bào DTTS và miền núi giai đoạn 2021 - 2030". Đôn đốc các sở, ngành, UBND các huyện đẩy nhanh tiến độ giải ngân các nguồn vốn được giao thực hiện Chương trình, phấn đấu giải ngân 100% kế hoạch vốn giao. Thường xuyên theo dõi, nắm bắt tình hình đời sống, kinh tế, văn hóa, xã hội vùng DTTS; phối hợp khắc phục kịp thời thiệt hại do thiên tai, biến đổi khí hậu, dịch bệnh xảy ra ở vùng DTTS; chủ động nắm bắt tình hình các địa bàn nhạy cảm về an ninh trật tự, không để xảy ra các điểm nóng, phức tạp; tổ chức các đoàn công tác kiểm tra, kết hợp nắm tình hình; chủ động phát hiện những vi phạm, kịp thời tháo gỡ khó khăn, vướng mắc, giải quyết kiến nghị của các địa phương trong quá trình triển khai thực hiện chính sách dân tộc. Triển khai kịp thời các chủ trương, chính sách mới ban hành; bảo đảm chủ trương, chính sách dân tộc của Đảng và Nhà nước đi vào cuộc sống./.