Theo dõi thực hiện kiến nghị kiểm toán: Không để gián đoạn sau sắp xếp bộ máy

Bắt buộc phải rà soát, xử lý kết luận, kiến nghị kiểm toán

Theo ông Hoàng Văn Lương - Vụ trưởng Vụ Tổng hợp (KTNN), Bộ Tài chính đã ban hành Công văn số 4205/BTC-NSNN ngày 02/4/2025 hướng dẫn nguyên tắc xử lý tài chính, ngân sách nhà nước (NSNN) khi tổ chức lại đơn vị hành chính các cấp và xây dựng mô hình tổ chức chính quyền địa phương hai cấp. Công văn nêu rõ: “Từng cơ quan, đơn vị ở địa phương, trước khi sắp xếp tổ chức bộ máy, theo chức năng, nhiệm vụ phải rà soát, xử lý dứt điểm các kết luận, kiến nghị của cơ quan thanh tra, kiểm toán chưa thực hiện liên quan đến xử lý tài chính, xử lý khác. Khi thực hiện bàn giao nguồn tài chính, NSNN giữa các cơ quan, đơn vị phải lập biên bản bàn giao, tiếp nhận giữa các bên, kể cả các kết luận, kiến nghị của cơ quan thanh tra, kiểm toán chưa thực hiện”.

Mặc dù hướng dẫn của Bộ Tài chính đã rất rõ ràng, song việc sắp xếp, tinh gọn bộ máy tất yếu sẽ tác động đến việc theo dõi, đôn đốc, kiểm tra thực hiện kết luận, kiến nghị kiểm toán. Thực tế cho thấy, có thể xảy ra tình huống thay đổi đơn vị chịu trách nhiệm theo dõi; thay đổi đầu mối thực hiện kiến nghị; một số kiến nghị không còn phù hợp; hoặc thay đổi chủ thể chịu trách nhiệm tiếp tục thực hiện các kiến nghị còn tồn đọng. Nghiêm trọng hơn, có trường hợp không còn chủ thể để thực hiện.

Để bảo đảm công tác theo dõi thực hiện kiến nghị kiểm toán không bị gián đoạn, Vụ Tổng hợp đã tham mưu lãnh đạo KTNN ban hành Công văn số 1062/KTNN-TH ngày 25/8/2025. Văn bản này quy định rõ trách nhiệm, thời gian và phạm vi của từng đơn vị trực thuộc KTNN trong việc theo dõi, xử lý các loại kiến nghị: Kiến nghị tài chính; kiến nghị về cơ chế, chính sách, văn bản quản lý; kiến nghị kiểm điểm trách nhiệm tập thể, cá nhân; và kiến nghị chấn chỉnh, rút kinh nghiệm.

Về phía Vụ Pháp chế, cần nghiên cứu tham mưu cho Tổng Kiểm toán nhà nước cơ chế xử lý chung các trường hợp bất khả kháng không thể thực hiện được các kết luận, kiến nghị kiểm toán theo quy định.

Theo Công văn 1062, đối với trường hợp thay đổi đầu mối đơn vị được kiểm toán, căn cứ việc sắp xếp, tinh gọn tổ chức bộ máy của KTNN và việc phân công lại địa bàn, các KTNN chuyên ngành và KTNN khu vực phải bàn giao hồ sơ, đồng thời tổ chức theo dõi, đôn đốc, kiểm tra việc thực hiện kiến nghị theo đúng quy định.

Trong công tác theo dõi, đối với kiến nghị tài chính liên quan đến tăng thu, giảm chi, các đơn vị tiếp tục theo dõi trên Phần mềm theo dõi thực hiện kiến nghị kiểm toán. Với những kiến nghị khác không còn khả thi (chẳng hạn trích lập quỹ cải cách tiền lương, quỹ dự trữ tài chính, quỹ phát triển đất; kiến nghị điều chỉnh số liệu quyết toán từ niên độ 2023 trở về trước…), các đơn vị phải theo dõi riêng, không tổng hợp trên phần mềm, nhưng vẫn có trách nhiệm rà soát, tổng hợp lại. Với những kiến nghị còn khả thi, việc theo dõi tiếp tục được thực hiện trên phần mềm và các đơn vị phải phối hợp chặt chẽ với Bộ, ngành, địa phương, đơn vị được kiểm toán để xác định rõ chủ thể chịu trách nhiệm thực hiện sau sáp nhập, hợp nhất.

Tập trung tháo gỡ khó khăn, vướng mắc

Công văn cũng quy định cụ thể cách thức theo dõi đối với từng nhóm kiến nghị khác nhau. Với kiến nghị liên quan đến cơ chế, chính sách, nếu chủ thể kiến nghị là Bộ, cơ quan Trung ương (sau sáp nhập) thì các đơn vị tiếp tục theo dõi trên phần mềm, đồng thời rà soát tính khả thi và tiến độ thực hiện. Nếu chủ thể kiến nghị là tỉnh hoặc huyện (sau khi thực hiện mô hình chính quyền hai cấp), các đơn vị không theo dõi trên phần mềm nhưng vẫn phải rà soát, tổng hợp để báo cáo.

Vụ Tổng hợp sẽ bám sát tiến độ theo thời hạn quy định để đôn đốc các đơn vị gửi báo cáo tổng hợp kết quả rà soát đối với từng nhóm kiến nghị, trên cơ sở đó tổng hợp chung toàn Ngành báo cáo Tổng Kiểm toán nhà nước xem xét, quyết định theo thẩm quyền hoặc xử lý theo cơ chế xử lý chung đối với các trường hợp bất khả kháng không thể thực hiện được các kết luận, kiến nghị kiểm toán khi Chính phủ có hướng dẫn cơ chế xử lý.

Vụ trưởng Vụ Tổng hợp (KTNN) Hoàng Văn Lương

Đối với kiến nghị văn bản quản lý (chẳng hạn sửa đổi, hủy bỏ hoặc ban hành mới các quy chế chi tiêu nội bộ, quản lý tài chính của Bộ, ngành, địa phương), các đơn vị cũng không theo dõi trên phần mềm, nhưng vẫn phải tổng hợp đầy đủ.

Với kiến nghị kiểm điểm tập thể, cá nhân, các đơn vị có trách nhiệm theo dõi trên phần mềm, đồng thời rà soát kết quả thực hiện, xác định rõ chủ thể chịu trách nhiệm sau sáp nhập, hợp nhất. Bên cạnh đó, cần đánh giá tính khả thi, nguyên nhân chưa thực hiện và trách nhiệm cụ thể, từ đó đề xuất phương án xử lý phù hợp.

Đối với kiến nghị chấn chỉnh, rút kinh nghiệm hoặc liên quan đến công tác quản lý tại Bộ, ngành Trung ương, các tỉnh sáp nhập, các huyện, xã sau khi thực hiện chính quyền hai cấp và các đơn vị dự toán trực thuộc, các đơn vị không theo dõi trên phần mềm nhưng vẫn phải rà soát, tổng hợp để bảo đảm không bỏ sót thông tin.

Công văn yêu cầu các đơn vị gửi kết quả rà soát, tổng hợp về Vụ Tổng hợp để báo cáo Tổng Kiểm toán nhà nước. Với vai trò đầu mối, Vụ Tổng hợp chủ trì phối hợp với các đơn vị tham mưu, xử lý vướng mắc trong quá trình theo dõi, tổng hợp và giải quyết các kiến nghị từ đơn vị được kiểm toán. Tất cả nhằm mục tiêu cao nhất: Tổ chức theo dõi việc thực hiện kết luận, kiến nghị kiểm toán của toàn Ngành một cách khả thi, hiệu quả.

Ông Hoàng Văn Lương cho biết, ngay sau khi Công văn 1062 được ban hành, Vụ Tổng hợp đã quán triệt tới toàn thể công chức trong đơn vị, đặc biệt nhấn mạnh trách nhiệm của Vụ trong việc phối hợp cùng các phòng, ban liên quan. Nhờ vậy, việc tham mưu cho lãnh đạo KTNN trong xử lý vướng mắc, theo dõi và tổng hợp kết quả thực hiện kiến nghị kiểm toán được triển khai khẩn trương, đồng bộ, kịp thời, góp phần nâng cao hiệu quả công tác của toàn Ngành./.