Cách đây 75 năm, lời kêu gọi của Bác đã lan tỏa tinh thần thi đua diệt giặc đói, giặc dốt, giặc ngoại xâm. Ngày nay, hoàn cảnh đất nước đã khác nhiều, “Lời kêu gọi thi đua ái quốc” vẫn còn nguyên giá trị. Xin ông có thể làm rõ thêm những giá trị này?
Dù đã 75 năm trôi qua nhưng "Lời kêu gọi thi đua ái quốc" của Chủ tịch Hồ Chí Minh vẫn mang giá trị và ý nghĩa quan trọng trong cuộc sống ngày nay. Lời kêu gọi của Bác nhấn mạnh tinh thần ái quốc, tình yêu đất nước và tinh thần đoàn kết của toàn dân. Tinh thần này vẫn rất quan trọng trong việc xây dựng và bảo vệ đất nước, đoàn kết trong xã hội và tạo ra một môi trường hòa bình, ổn định và phát triển.
Chúng ta đã trải qua rất nhiều khó khăn, thử thách, gần nhất là dịch bệnh Covid-19 và nhận ra chân lý rằng, bằng sức mạnh của tinh thần yêu nước, chúng ta đã vượt qua mọi khó khăn, chiến thắng mọi kẻ thù. Đó là một bài học vô giá từ "Lời kêu gọi thi đua ái quốc".
Tiếp theo đó, những thông điệp trong "Lời kêu gọi thi đua ái quốc" đã thực sự khuyến khích toàn dân thi đua vì lợi ích chung của cả xã hội. Tinh thần thi đua và phấn đấu để vượt qua khó khăn, nâng cao trình độ, phát triển kinh tế - xã hội vẫn là một thông điệp quan trọng trong cuộc sống hiện đại. Nó khuyến khích sự cống hiến và khao khát vươn lên, không ngừng học hỏi và phát triển bản thân.
Bên cạnh đó, "Lời kêu gọi thi đua ái quốc" cũng nhấn mạnh ý thức xã hội và trách nhiệm cá nhân trong việc xây dựng một xã hội công bằng, phát triển. Trách nhiệm của mỗi người đối với gia đình, cộng đồng và đất nước vẫn còn tồn tại và cần được thực hiện. Điều này hoàn toàn phù hợp với khát vọng xây dựng đất nước phồn vinh và hạnh phúc mà Nghị quyết Đại hội Đảng lần thứ XIII đã đề ra.
Các phong trào thi đua xây dựng nông thôn mới, chung tay vì người nghèo… do Chính phủ phát động là những chương trình đang nhận được sự chung tay, hưởng ứng của toàn xã hội. Ông có đánh giá ra sao về các phong trào này?
Các phong trào thi đua do Chính phủ phát động như xây dựng nông thôn mới, cả nước chung tay vì người nghèo đã có những thành công và ảnh hưởng tích cực trong đời sống xã hội.
Qua việc thực hiện chương trình xây dựng nông thôn mới đã góp phần xây dựng hạ tầng, phát triển văn hóa, kinh tế - xã hội, đảm bảo an sinh xã hội, nhiều vùng nông thôn đã có sự chuyển biến đáng kể. Việc cải thiện nông thôn đã tạo ra những cơ sở vững chắc cho sự phát triển bền vững và cải thiện chất lượng cuộc sống của người dân nông thôn, để chúng ta thực hiện đúng chủ trương của Đảng, Nhà nước đối với vấn đề "tam nông" trong quá trình phát triển đất nước.
Phong trào "Cả nước chung tay vì người nghèo" đã tạo ra một sự tập trung và động viên mạnh mẽ trong việc giúp đỡ những người nghèo và các vùng miền khó khăn. Chính phủ đã triển khai nhiều chương trình và chính sách như chính sách bảo hiểm y tế, chính sách giáo dục, hỗ trợ xây dựng nhà ở cho người nghèo và các chương trình giảm nghèo, nhờ đó đã đóng góp đáng kể vào việc giảm đói giảm nghèo ở Việt Nam. Tỷ lệ người nghèo đã giảm một cách đáng kể trong những năm qua, và nhiều hộ gia đình nghèo đã có điều kiện sống tốt hơn, có nguồn thu nhập ổn định và có điều kiện được hưởng các dịch vụ xã hội cơ bản. Việc hỗ trợ kinh doanh, đào tạo nghề và phát triển nông nghiệp đã tạo ra việc làm và thu nhập cho người dân, đồng thời thúc đẩy sự phát triển kinh tế của khu vực khó khăn. Đặc biệt, phong trào đã thúc đẩy ý thức cộng đồng và sự đoàn kết trong xã hội chung tay gây quỹ và hỗ trợ người nghèo để "không ai bị bỏ lại phía sau".
Thưa ông, bên cạnh bức tranh sáng trong thi đua, dư luận xã hội lâu nay vẫn lên án tình trạng “bệnh thành tích”, ông có đánh giá như thế nào về tình trạng này?
Ngày 9/6/2023, đến dự khai mạc triển lãm “Vang mãi Lời kêu gọi thi đua ái quốc”, tôi thực sự xúc động trước những hình ảnh về phong trào thi đua yêu nước qua các thời kỳ. Những phong trào phụ nữ ba đảm đang, thanh niên ba sẵn sàng,... hay rất nhiều các phong trào khác, với rất nhiều tấm gương anh hùng trong lao động và chiến đấu như Trung đội trưởng du kích Nguyễn Thị Chiên, chiến sĩ Ngô Gia Khảm, bác sĩ Phạm Ngọc Thạch,... đã là những tấm gương tiêu biểu, truyền cảm hứng cho nhân dân, tạo niềm tin đối với Đảng và sự nghiệp xây dựng đất nước xã hội chủ nghĩa. Điều đó chứng tỏ rằng, các phong trào thi đua yêu nước đã đi vào thực chất, trở thành hành động tự thân, xuất phát từ trái tim và nhiệt huyết yêu nước của mỗi người.
Tuy nhiên, giờ đây, chúng ta rất buồn khi chứng kiến nhiều hiện tượng thi đua chạy theo thành tích, cá biệt có những trường hợp đạt danh hiệu, được tặng bằng khen nhưng sau đó lại đối diện với pháp luật.
Tôi cho rằng, sở dĩ có điều này là do, tại một số trường hợp, phong trào thi đua có thể bị sai lệch khỏi mục tiêu ban đầu. Thay vì tập trung vào sự phát triển bền vững, tiến bộ và lợi ích chung, hoạt động thi đua bị biến tướng thành một cuộc chạy đua để đạt được thành tích cá nhân hoặc tập thể. Điều này dẫn đến bệnh hình thức và thiếu trung thực.
Ngoài ra, hiệu quả của phong trào thi đua phụ thuộc vào cách triển khai và quản lý. Nếu được tổ chức một cách cẩn thận và minh bạch, với các quy định rõ ràng và giám sát hợp lý, phong trào thi đua có thể thúc đẩy sự phát triển và tiến bộ.
Chủ tịch Hồ Chí Minh từng nói: Thi đua là yêu nước. Muốn yêu nước phải thi đua. Những người thi đua là những người yêu nước nhất. Vì thế, tôi thực sự mong phong trào thi đua trong toàn xã hội sẽ có sự bứt phá trong giai đoạn sắp tới. Để làm được điều đó, tôi cho rằng, chúng ta cần tập trung vào mấy vấn đề sau:
Thứ nhất, cần đặt ra mục tiêu và chỉ tiêu cụ thể, đo lường được để theo dõi và đánh giá quá trình và kết quả thi đua…
Thứ hai, để huy động sự tham gia của toàn xã hội, cần tạo ra động lực và khuyến khích các cá nhân và tổ chức tham gia vào các hoạt động thi đua. Điều này có thể được thực hiện thông qua việc tạo ra những lợi ích và khen thưởng hợp lý, tôn trọng và công nhận những đóng góp và thành tích của cá nhân và tổ chức, và tạo ra một môi trường thuận lợi để mọi người có thể thể hiện và phát triển tài năng và ý tưởng của mình.
Thứ ba, tăng cường truyền thông và giáo dục. Truyền thông và giáo dục đóng vai trò quan trọng trong việc lan tỏa ý nghĩa và giá trị của các hoạt động thi đua. Cần tạo ra các chiến dịch truyền thông sáng tạo, hấp dẫn và hiệu quả để chia sẻ thông tin về các hoạt động thi đua, tạo ra sự quan tâm và hiểu biết từ phía mọi người.
Thứ tư, để thu hút sự tham gia và lan tỏa ý nghĩa của phong trào thi đua, cần khuyến khích đổi mới và sáng tạo trong các hoạt động thi đua. Tạo điều kiện và khuyến khích sự sáng tạo, tư duy đột phá, và thử nghiệm những ý tưởng mới trong việc tổ chức các hoạt động thi đua. Sự đổi mới và sáng tạo giúp tạo ra những trải nghiệm mới, thu hút sự quan tâm và tham gia của công chúng.
Tôi tin tưởng rằng, qua một số giải pháp cơ bản này, chúng ta có thể thực hiện thi đua hiệu quả, lan tỏa ý nghĩa và sự tham gia của xã hội đối với phong trào thi đua, từ đó góp phần vào sự phát triển của đất nước trong tình hình mới.
Xin trân trọng cảm ơn ông!
