Năm 2015 hầu hết các địa phương trong cả nước đều thu đạt và vượt dự toán thu NSNN được giao.Ảnh: TK
Hoàn thành vượt mức dự toán thu NSNN
Theo báo cáo của Bộ Tài chính, đến ngày 28/12/2015, thu cân đối NSNN gần 957 nghìn tỷ đồng, đạt 105% dự toán, bằng 103,1% số ước thu cả năm đã báo cáo Quốc hội (QH); trong đó: thu nội địa đạt 110,9% dự toán, thu dầu thô đạt 73,1% dự toán, thu cân đối từ hoạt động xuất nhập khẩu đạt 98,2% dự toán. Hầu hết các địa phương đều thu đạt và vượt dự toán được giao.
Trong chương trình “Dân hỏi - Bộ trưởng trả lời” ngày 10/01, Bộ trưởng Bộ Tài chính Đinh Tiến Dũng cho biết thêm: Kết thúc năm 2015, tổng thu ngân sách đã vượt so với dự toán QH giao đầu năm gần 8%. Đặc biệt, Chính phủ không phải sử dụng 10.000 tỷ đồng đã báo cáo với QH thu từ cổ phần hóa DNNN để bù hụt thu ngân sách T.Ư do giá dầu giảm.
Một trong những yếu tố góp phần giúp thu ngân sách vượt dự toán là do các khoản thu thuế đều tăng lên như: thuế thu nhập DN, thuế giá trị gia tăng (VAT). Đơn cử, đối với thuế thu nhập DN, nếu như mấy năm trước số DN nộp thuế chỉ chiếm khoảng hơn 30% thì hiện nay đã tăng lên khoảng 42%. Mặt khác, sự phục hồi của các DN giúp tỷ trọng nguồn thu nội địa trong cơ cấu nguồn thu ngân sách năm 2015 tăng lên đáng kể. Theo thống kê của Bộ Tài chính, thu nội địa đóng góp gần 92% vào tổng thu NSNN.
Đặt trong bối cảnh tình hình kinh tế thế giới năm qua có nhiều diễn biến phức tạp, tăng trưởng kinh tế của một cường quốc thấp, giá dầu thô liên tục sụt giảm nhưng nguồn thu vẫn được đảm bảo, thậm chí còn vượt dự toán, các chuyên gia kinh tế cho rằng đây là kết quả đáng khích lệ, thể hiện sự nỗ lực vượt khó trong quản lý, điều hành NSNN của ngành Tài chính.
Thực hiện đồng bộ nhiều giải pháp
Để giải bài toán chống thất thu NSNN, năm 2015 Bộ Tài chính đã thực hiện đồng bộ nhiều giải pháp. Trong bối cảnh giá dầu thế giới giảm sâu và khó dự báo, làm giảm thu ngân sách T.Ư, Bộ Tài chính đã phối hợp chặt chẽ với các Bộ, ngành có liên quan và tranh thủ sự vào cuộc của cả hệ thống chính trị, sự ủng hộ của cộng đồng DN và nhân dân để theo dõi chặt chẽ diễn biến tình hình kinh tế và giá dầu thô, thực hiện điều chỉnh thuế nhập khẩu ưu đãi đối với các mặt hàng xăng, dầu nhập khẩu ở mức phù hợp; giảm chi phí, thúc dẩy tăng trưởng sản xuất kinh doanh và tăng trưởng kinh tế, tăng nguồn thu cho NSNN.
Đáng lưu ý, tại thời điểm tháng 9/2015, trên cơ sở đánh giá sơ bộ của 63 tỉnh, thành phố trực thuộc T.Ư và các Tập đoàn, Tổng công ty lớn, Bộ Tài chính đã báo cáo Chính phủ để trình QH đánh giá thu NSNN năm 2015 vượt khoảng 16,4 nghìn tỷ đồng; ngân sách T.Ư hụt khoảng 31,3 nghìn tỷ đồng, trong khi ngân sách địa phương tăng khoảng 47,7 nghìn tỷ đồng. Mặc dù vậy, Chính phủ chỉ xin QH cho sử dụng tối đa khoảng 10.000 tỷ đồng tiền bán cổ phần Nhà nước tại DN để bù giảm thu ngân sách T.Ư; số còn lại sẽ phấn đấu để tăng thu thêm trong điều hành. Để thực hiện được nhiệm vụ nặng nề này, Bộ Tài chính đã chỉ đạo cơ quan Thuế, Hải quan tăng cường công tác thanh tra, kiểm tra thuế tại các DN, phối hợp chặt chẽ với các lực lượng chức năng chống chuyển giá, chống gian lận thương mại và buôn lậu qua biên giới, điều tra, khởi tố đối với các tổ chức, cá nhân có hành vi vi phạm pháp luật về thuế. Cùng với đó, Bộ đã chỉ đạo đẩy mạnh thực hiện các biện pháp xử lý nợ đọng thuế nội địa, thuế xuất nhập khẩu; công khai số nợ thuế của từng địa phương, DN; đôn đốc thu đủ, kịp thời số tiền truy thu, tiền phạt, tiền nợ thuế vào NSNN và các khoản thu theo kết luận, kiến nghị của cơ quan KTNN, Thanh tra Chính phủ và các cơ quan bảo vệ pháp luật khác. Nhờ vậy, kết quả thu NSNN đã đạt vượt dự toán.
Theo lý giải của Bộ trưởng Bộ Tài chính Đinh Tiến Dũng, để tăng thu ngân sách, Bộ đã chỉ đạo quyết liệt việc nghiên cứu ban hành các chính sách, triển khai các luật đã được QH thông qua và có hiệu lực trong năm 2015, điển hình như: biểu thuế tài nguyên, thuế bảo vệ môi trường, thuế tiêu thụ đặc biệt... Điều này góp phần điều chỉnh chính sách thu, tăng thu nội địa, giảm thu từ xuất nhập khẩu và dầu thô.
Ngay đầu năm nay, giá dầu thô thế giới xuống thấp, đồng thời việc cắt giảm lộ trình thuế quan năm 2016 theo các cam kết quốc tế dự báo sẽ giảm thu NSNN khoảng 10.000 tỷ đồng. Do đó, cùng với việc tiếp tục duy trì các giải pháp như đã thực hiện trong năm 2015, Bộ Tài chính đã đúc rút những kinh nghiệm trong điều hành chính sách về giá, đặc biệt là xây dựng các kịch bản cụ thể về giá dầu thô để làm cơ sở điều hành dự toán NSNN. Mới đây, Bộ này đã ban hành Thông tư 206/2015/TT-BTC về tổ chức thực hiện dự toán NSNN năm 2016, trong đó quy định rõ việc phân bổ và giao dự toán thu ngân sách phải dựa trên nhiều cơ sở nhằm đảm bảo thu ngân sách sẽ tiếp tục gặt hái được những thành quả trong năm 2016.
NGỌC MAI
