WB: Cân nhắc kéo dài chương trình hỗ trợ kinh tế đến năm 2024

Sản xuất công nghiệp và thương mại hàng hóa tiếp tục cải thiện

Trong Báo cáo cập nhật kinh tế vĩ mô tháng 10/2023, WB cho biết: Tháng 10/2023, chỉ số sản xuất công nghiệp (IIP) đạt tốc độ tăng trưởng là 2,89% so với tháng trước và 5,83% so với cùng kỳ năm trước, so với các mức tăng trưởng tương ứng là 0,03 phần trăm (so với tháng trước) và 5,51% (so cùng kỳ) trong tháng 9.

Mặc dù dữ liệu IIP cho thấy sự suy giảm trong sản xuất công nghiệp đã thoát đáy nhưng triển vọng phục hồi mạnh mẽ vẫn chưa chắc chắn. PMI của Việt Nam vẫn ở trong vùng suy giảm trong tháng 10 (49,6), so với mức 49,7 trong tháng 9.

Xuất khẩu và nhập khẩu hàng hóa của tháng 10 tiếp tục phục hồi nhằm đáp ứng nhu cầu bên ngoài, tương ứng tăng 1,6% (so với tháng trước), 6,01% (so cùng kỳ), 1,05% (so với tháng trước) và 6,28% (so cùng kỳ).

Xuất khẩu tăng trong tháng 10 là do các sản phẩm chính như điện tử (tăng 17,1% so với cùng kỳ), máy móc (tăng 16,7% so với cùng kỳ). Tăng trưởng nhập khẩu có liên quan chặt chẽ với sự phục hồi của xuất khẩu, do nguyên liệu đầu vào nhập khẩu để sản xuất hàng xuất khẩu chiếm 94% tổng lượng nhập khẩu.

Mặc dù có cải thiện hằng tháng liên tục từ tháng 5, xuất khẩu và nhập khẩu lũy kế trong 10 tháng vẫn còn thấp hơn so với cùng kỳ, tương ứng giảm -6,9% (so cùng kỳ) và - 12,4% (so cùng kỳ), so với mức giảm -8,3% (so cùng kỳ) và -14,2% (so cùng kỳ) được ghi nhận trong 9 tháng đầu năm.

Bán lẻ tiếp tục chững lại, FDI vẫn ổn định

Về phía cầu, mức tăng trưởng của doanh số bán lẻ tháng 10 năm 2023 (đại diện cho tiêu dùng nội địa) ghi nhận mức - 0,01% (so với tháng trước), trong khi mức tăng trong tháng 9 đạt 0,55% (so với tháng trước). Sau khi chạm đáy ở mức 5% (so với cùng kỳ) vào tháng 7, tăng trưởng doanh số bán lẻ đã ổn định ở mức khoảng 7% (so với cùng kỳ) trong tháng 8, tháng 9 và tháng 10, thấp hơn nhiều so với tốc độ tăng trưởng trước đại dịch là khoảng 13% (so với cùng kỳ).

Chiếm gần 80% tổng doanh số bán lẻ, doanh số bán hàng hóa tháng 10 giảm 1,54% (so với tháng trước) so với mức tăng 0,88% (so với tháng trước) trong tháng 9.

Trong khi đó, doanh số bán dịch vụ của tháng 10 giảm 2,74% (so với tháng trước), so với mức tăng nhẹ +0,62% (so với tháng trước) trong tháng 9, do doanh số bán dịch vụ du lịch giảm 11,3%. (so với tháng trước) và dịch vụ khách sạn tăng 3,42% (so với tháng trước).

Tốc độ tăng trưởng của lượng khách quốc tế tiếp tục ở mức vừa phải trong tháng 10 sau khi kỳ nghỉ hè kết thúc, giảm từ 3,7% (so cùng kỳ) trong tháng 9 xuống còn 3,2% (so cùng kỳ) trong tháng 10.

Cam kết FDI lũy kế 10 tháng đầu năm 2023 đạt 25,7 tỷ USD, cao hơn 14,7% so với cùng kỳ năm 2022, bất chấp những bất ổn toàn cầu, chủ yếu nhờ niềm tin của các nhà đầu tư nước ngoài vào sự ổn định và cởi mở của Việt Nam. Vốn FDI thực hiện lũy kế đạt 18 tỷ USD, tăng 3,2% so với một năm trước. Sản xuất công nghiệp tiếp tục là lĩnh vực thu hút FDI chính vào Việt Nam.

Tín dụng tăng chậm, thu ngân sách giảm

Chỉ số giá tiêu dùng (CPI) đứng ở mức 3,6% (so cùng kỳ) trong tháng 10 năm 2023, so với 3,7% (so cùng kỳ) trong tháng 9, thấp hơn nhiều so với mục tiêu chính sách đặt ra cho năm 2023 (4,5%).

Trong khi đó, lạm phát cơ bản tiếp tục giảm tốc, đạt 3,4% (so cùng kỳ) vào tháng 10/2023, so với 3,8% (so cùng kỳ) trong tháng 9.

Tăng trưởng tín dụng trong tháng 10 chỉ đạt 9,3% so với cùng kỳ, so với mức 9,9% trong tháng 9. Con số này thấp hơn nhiều so với mục tiêu tăng trưởng tín dụng mà Ngân hàng Nhà nước đặt ra (14%) và mức trước đại dịch (12-15%). Sự suy yếu kéo dài của khu vực đầu tư tư nhân và niềm tin của nhà đầu tư tiếp tục là động lực chính khiến tín dụng tăng trưởng chậm.

Thu ngân sách 10 tháng đầu năm 2023 giảm 4,5% so với cùng kỳ năm 2022, do hoạt động kinh tế trong và ngoài nước chậm lại. Theo Bộ Tài chính, lũy kế 10 tháng thu từ nguồn trong nước (phần lớn là VAT) giảm 5,9% (so cùng kỳ) trong khi thu từ thuế xuất nhập khẩu giảm 21,9% vào tháng 10/2023.

Mặt khác, chi tiêu công tăng 11,4% (so cùng kỳ) trong tháng 10, phản ánh nỗ lực của Chính phủ nhằm hỗ trợ nền kinh tế đang trong trạng thái suy giảm. Giải ngân đầu tư công trong 10 tháng đầu năm tăng 35% (so cùng kỳ), tuy nhiên, con số này chỉ chiếm 55,3% mức phân bổ ngân sách vốn hằng năm đã được Quốc hội phê duyệt cho năm 2023.

Chính phủ tiếp tục hỗ trợ nền kinh tế thông qua việc thúc đẩy giải ngân đầu tư công, tăng 35% so cùng kỳ trong 10 tháng đầu năm. Tuy nhiên, những thách thức trong quá trình thực hiện vẫn tiếp tục ảnh hưởng đến việc triển khai ngân sách đầu tư.

Do tốc độ phục hồi kinh tế chậm nên WB khuyến nghị Chính phủ có thể cân nhắc kéo dài chương trình hỗ trợ kinh tế đến năm 2024 để cho phép các dự án đầu tư được triển khai đầy đủ. Việc chuẩn bị các dự án có chất lượng cao hơn (bao gồm thông qua các nghiên cứu khả thi tốt hơn và cải cách thủ tục đầu tư công) sẽ giúp đẩy nhanh quá trình thực hiện.

“Một lộ trình đầu tư mang tính chiến lược và được chuẩn bị tốt, tập trung vào cơ sở hạ tầng xanh, có khả năng phục hồi và mang tính khu vực sẽ giúp thúc đẩy phát triển kinh tế bền vững” - WB nhấn mạnh.