Khó đảm bảo tính khả thi
Báo cáo tại phiên họp, Chủ nhiệm Ủy ban Pháp luật của Quốc hội Hoàng Thanh Tùng cho biết, so với Luật Nhà ở hiện hành, Dự thảo Luật do Chính phủ trình tại Kỳ họp thứ 5 đã bổ sung đối tượng “hạ sĩ quan thuộc lực lượng vũ trang nhân dân” được thuê nhà ở công vụ.
Tiếp thu ý kiến đại biểu Quốc hội và ý kiến của Chính phủ, Dự thảo Luật do UBTVQH trình Quốc hội tại phiên thảo luận Hội trường ngày 26/10/2023 đã mở rộng thêm đối tượng được thuê nhà ở công vụ. Cụ thể là, đã bổ sung “công chức, công nhân và viên chức quốc phòng, người làm công tác cơ yếu và công tác khác trong tổ chức cơ yếu hưởng lương từ ngân sách nhà nước thuộc lực lượng vũ trang nhân dân được điều động, luân chuyển, biệt phái đến công tác tại xã vùng sâu, vùng xa, vùng có điều kiện kinh tế - xã hội đặc biệt khó khăn, khu vực biên giới, hải đảo”.
Tuy nhiên, tại phiên thảo luận, có ý kiến của đại biểu Quốc hội và ý kiến của Bộ Quốc phòng đề nghị tiếp tục bổ sung một số đối tượng không giữ chức vụ nhưng được thuê nhà ở công vụ, không chỉ tại xã vùng sâu, vùng xa, vùng có điều kiện kinh tế - xã hội đặc biệt khó khăn, khu vực biên giới, hải đảo mà ở tất cả các địa bàn, bao gồm: công chức, công nhân, viên chức quốc phòng, người làm công tác cơ yếu, người làm công tác khác trong tổ chức cơ yếu.
Về vấn đề này, Thường trực Ủy ban Pháp luật cho rằng, nếu tiếp tục bổ sung đối tượng như đề nghị nêu trên thì phạm vi đối tượng thuộc lực lượng vũ trang nhân dân, tổ chức cơ yếu được thuê nhà ở công vụ được mở quá rộng so với Luật Nhà ở hiện hành; trong khi điều kiện nguồn lực nhà nước cho phát triển nhà ở công vụ còn rất khó khăn sẽ khó bảo đảm tính khả thi. Vì vậy, Ủy ban Pháp luật đề nghị giữ nội dung này như Dự thảo Luật,
Mặt khác, Văn bản số 5204/BXD-QLN ngày 13/11/2023 của Bộ Xây dựng đánh giá tác động chính sách cũng chưa làm rõ được kinh phí ngân sách nhà nước cần đầu tư để xây dựng quỹ nhà ở công vụ đáp ứng việc mở rộng phạm vi đối tượng thuộc lực lượng vũ trang nhân dân và tổ chức cơ yếu được thuê nhà ở công vụ; chưa lý giải thuyết phục về tính đặc thù của đối tượng thuê nhà ở công vụ được đề nghị bổ sung so với cán bộ, công chức, viên chức trong hệ thống chính trị dẫn đến phải có chính sách riêng.
Cũng theo Thường trực Ủy ban Pháp luật, việc bổ sung đối tượng thuộc lực lượng vũ trang nhân dân, tổ chức cơ yếu được thuê nhà ở công vụ theo đề nghị trên sẽ ảnh hưởng lớn đến sự cân đối, đồng bộ về chính sách nhà ở công vụ đối với các nhóm đối tượng khác trong hệ thống chính trị. Vì theo quy định tại khoản 1 Điều 45 của Dự thảo Luật thì cán bộ, công chức phải giữ chức vụ nhất định, như ở trung ương phải là Phó Thủ trưởng cơ quan thuộc Chính phủ và tương đương trở lên; ở địa phương phải là Phó Chủ tịch UBND cấp huyện, Phó Giám đốc Sở và tương đương trở lên mới thuộc đối tượng được thuê nhà ở công vụ.
Đối với cán bộ, công chức, viên chức thuộc các cơ quan, đơn vị sự nghiệp công lập của Đảng, Nhà nước, tổ chức chính trị - xã hội không giữ chức vụ, chỉ được thuê nhà ở công vụ khi được điều động, luân chuyển, biệt phái đến công tác tại xã vùng sâu, vùng xa, vùng có điều kiện kinh tế - xã hội đặc biệt khó khăn, khu vực biên giới, hải đảo.
Việc bố trí nhà ở công vụ nên tùy theo quỹ đất
Phát biểu ý kiến tại phiên họp, Phó Chủ tịch Quốc hội Trần Quang Phương cho rằng, cần nhìn dài hạn hơn và đề nghị mở rộng việc bố trí nhà công vụ cho cán bộ, công chức nói chung, chứ không riêng lực lượng vũ trang.
Chính phủ cần có tính toán cụ thể, điều quan trọng là phải đảm bảo chính sách được thực hiện xuyên suốt, giúp cán bộ, công chức, đặc biệt trong ngành an ninh, quốc phòng, cơ yếu yên tâm công tác, qua đó thu hút nhân tài vào cơ quan nhà nước, đáp ứng nhu cầu thực tế.
Trong khi đó, Phó Chủ tịch Quốc hội Nguyễn Khắc Định cho rằng, việc tiếp cận nhà ở công vụ đối với cán bộ công tác còn hạn chế, khó đáp ứng được yêu cầu thực tế. Dự thảo Luật hiện đang có hướng giải quyết cho vấn đề này, tuy nhiên nếu mở rộng hết các đối tượng được sử dụng thì không có đủ nguồn nhà ở công vụ cho các lực lượng.
Phó Chủ tịch Quốc hội đề nghị, cơ quan soạn thảo nghiên cứu bổ sung nội dung: Bố trí tùy theo quỹ nhà ở công vụ của lực lượng vũ trang hoặc của địa phương; với số cán bộ điều động, luân chuyển, giao Bộ trưởng và Chủ tịch tỉnh xem xét cân nhắc bố trí thêm cho các trường hợp khác.
Chủ nhiệm Ủy ban Pháp luật Hoàng Thanh Tùng khẳng định, với tư cách là cơ quan tiếp thu, chỉnh lý Dự thảo Luật, Ủy ban Pháp luật mong muốn có những chính sách hỗ trợ, tạo điều kiện tốt nhất về nhà ở cho các đối tượng cán bộ, công chức, viên chức trong bộ máy nhà nước, bao gồm cả lực lượng vũ trang khi luân chuyển, điều động, thực hiện nhiệm vụ.
Tuy nhiên, Chủ nhiệm Hoàng Thanh Tùng cho rằng, một trong những yêu cầu khi xây dựng pháp luật là phải đảm bảo tính khả thi, phù hợp với điều kiện phát triển kinh tế - xã hội, từng giai đoạn phải có chính sách phù hợp.
Luật Nhà ở hiện hành đã quy định đối tượng được hưởng chế độ thuê nhà ở công vụ. Dự thảo Luật Nhà ở lần này cũng mở rộng thêm đối tượng là hạ sĩ quan. Đồng thời cơ quan thẩm tra cũng đã tiếp thu, đề xuất thêm để tương ứng với chính sách của cán bộ, công chức, viên chức khi đi công tác vùng sâu vùng xa, cố gắng nghiên cứu để đáp ứng được mức tốt nhất trong phạm vi ngân sách có thể đáp ứng.
Ông Hoàng Thanh Tùng đề nghị UBTVQH cho phép cơ quan thẩm tra tiếp tục nghiên cứu, tiếp thu để có phương án vừa có đối tượng cụ thể áp dụng, vừa có điều khoản linh hoạt để phù hợp với thực tiễn./.
