Đảm bảo thông suốt, nâng cao hiệu lực thực hiện kiến nghị kiểm toán

Thưa ông, việc sắp xếp, sáp nhập các đơn vị hành chính và triển khai mô hình chính quyền địa phương hai cấp có ảnh hưởng như thế nào đến công tác theo dõi kết quả thực hiện kết luận, kiến nghị kiểm toán của đơn vị?

Công tác thực hiện kiến nghị kiểm toán đối với các dự án đầu tư có một số đặc thù riêng: Quá trình kéo dài nhiều năm; phạm vi ảnh hưởng lớn, liên quan đến nhiều cấp, ngành, địa phương; trình tự triển khai qua nhiều khâu, nhiều bước thẩm tra, thẩm định, phê duyệt; đồng thời có sự tham gia của nhiều chủ thể như cơ quan quản lý, cơ quan thẩm định, đơn vị tư vấn, nhà thầu… Chính vì vậy, công tác theo dõi việc thực hiện kết luận, kiến nghị kiểm toán đối với các dự án đầu tư luôn tiềm ẩn nhiều khó khăn, thách thức.

Trong thời gian đầu triển khai việc sáp nhập đơn vị hành chính và thực hiện mô hình chính quyền địa phương hai cấp, công tác phối hợp giữa các đơn vị có lúc bị gián đoạn, gây khó khăn trong việc thực hiện kiến nghị cũng như công tác theo dõi kết quả thực hiện kiến nghị kiểm toán.

Trước hết, việc kiện toàn tổ chức bộ máy và nhân sự sau sáp nhập dẫn tới khó khăn trong xác định trách nhiệm, chủ thể quản lý và đầu mối theo dõi thực hiện các kiến nghị. Ví dụ: Nhiều kiến nghị thuộc cấp quận, huyện chưa xác định rõ sẽ chuyển về Ủy ban nhân dân tỉnh/thành phố hay Ủy ban nhân dân phường/xã thuộc đơn vị hành chính mới; đồng thời, việc xử lý trách nhiệm đối với các đơn vị đã thay đổi tổ chức cũng gặp lúng túng.

Thứ hai, việc xác định đầu mối chịu trách nhiệm đối với các đơn vị đã chia tách, hợp nhất hoặc giải thể chưa thống nhất. Các đơn vị mới thành lập cần thêm thời gian tiếp cận hồ sơ, rà soát nghĩa vụ kế thừa, xử lý các kiến nghị còn tồn đọng, nên có thể ảnh hưởng đến tiến độ thực hiện kiến nghị, thậm chí tiềm ẩn nguy cơ bỏ sót các kiến nghị nhiều năm trước.

Thứ ba, hệ thống thông tin, dữ liệu phục vụ công tác theo dõi chưa kịp cập nhật theo cơ cấu bộ máy mới, dẫn đến lỗi kết nối, gián đoạn quy trình cập nhật, gây khó khăn cho việc quản lý và theo dõi kết quả thực hiện kiến nghị kiểm toán.

Tuy nhiên, những khó khăn, thách thức này chỉ mang tính ngắn hạn và có thể khắc phục được khi các đơn vị sớm hoàn thiện bộ máy và phối hợp chặt chẽ với KTNN.

Đối với các kiến nghị còn tồn đọng, đơn vị đã thực hiện phân loại và xử lý như thế nào, thưa ông?

Thực hiện chỉ đạo của Lãnh đạo KTNN, KTNN chuyên ngành IV đã tiến hành rà soát, phân loại toàn bộ các kiến nghị còn tồn đọng theo nhóm nguyên nhân cụ thể.

Đối với nguyên nhân do đơn vị được kiểm toán: KTNN chuyên ngành IV đã gửi công văn đôn đốc, hướng dẫn các đơn vị thực hiện kiến nghị kịp thời, đúng nội dung. Với những trường hợp đơn vị báo cáo đã thực hiện nhưng chưa cung cấp đầy đủ hồ sơ, tài liệu chứng minh, KTNN chuyên ngành IV đã có văn bản phản hồi, nêu rõ lý do chưa ghi nhận và yêu cầu bổ sung hồ sơ, bằng chứng thực hiện theo quy định.

Đối với nguyên nhân do KTNN: Đơn vị đã trực tiếp làm việc với các bộ phận, cá nhân liên quan để xử lý dứt điểm, xác định rõ trách nhiệm của kiểm toán viên đối với từng nội dung kết luận, kiến nghị, nhất là các trường hợp cần điều chỉnh nội dung kiến nghị kiểm toán.

Đối với nguyên nhân do bên thứ ba hoặc nguyên nhân khác: KTNN chuyên ngành IV đã chủ động gửi công văn đến cơ quan chủ quản của các đơn vị này để phối hợp đôn đốc; trường hợp cần thiết tổ chức các buổi làm việc trực tiếp nhằm tháo gỡ vướng mắc, đề xuất biện pháp xử lý cụ thể.

Đáng chú ý, nhằm gắn trách nhiệm của Đoàn kiểm toán với kết quả thực hiện kiến nghị, KTNN chuyên ngành IV đã thành lập Tổ theo dõi thực hiện kiến nghị, trong đó Trưởng Đoàn kiểm toán là Tổ trưởng; các thành viên chủ chốt của đoàn là thành viên Tổ theo dõi. Cách làm này giúp nâng cao trách nhiệm, tăng cường đôn đốc và phối hợp thường xuyên, qua đó việc phân loại và xử lý kiến nghị tồn đọng được hiệu quả, phù hợp thực tế hơn.

Từ thực tiễn đó, đơn vị đã triển khai những giải pháp gì để bảo đảm hoạt động theo dõi thực hiện kiến nghị kiểm toán không bị gián đoạn, góp phần nâng cao hiệu lực, hiệu quả kiểm toán, thưa ông?

Từ thực tế công tác, KTNN chuyên ngành IV xác định một số nhóm giải pháp trọng tâm nhằm nâng cao hiệu quả theo dõi thực hiện kết luận, kiến nghị kiểm toán.

Thứ nhất, tập trung nhân lực, trí tuệ để nâng cao chất lượng báo cáo kiểm toán và kết luận, kiến nghị kiểm toán - bảo đảm có đầy đủ căn cứ pháp lý, bằng chứng rõ ràng. Khi kết luận, kiến nghị có cơ sở vững chắc, việc thực hiện của đơn vị được kiểm toán sẽ thuận lợi và nhanh chóng hơn.

Thứ hai, tăng cường phối hợp với các Bộ, ngành, địa phương, đặc biệt là những đơn vị mới hình thành sau sáp nhập, để bảo đảm sự thông suốt trong đôn đốc và theo dõi việc thực hiện kiến nghị.

Thứ ba, cập nhật và hoàn thiện phương pháp theo dõi, đánh giá kết quả thực hiện kiến nghị cho phù hợp với mô hình chính quyền địa phương hai cấp. Cùng với đó, ứng dụng công nghệ thông tin, xây dựng hệ thống cơ sở dữ liệu tập trung về kết luận, kiến nghị kiểm toán để cả KTNN và đơn vị được kiểm toán có thể cùng theo dõi, cập nhật kết quả.

Thứ tư, thực hiện rà soát, phân loại rõ ràng các kiến nghị còn tồn đọng để có giải pháp xử lý cụ thể; khi phát sinh vướng mắc, cần kịp thời trao đổi, tổ chức làm việc trực tiếp với đơn vị được kiểm toán nhằm tháo gỡ khó khăn, thống nhất cách thực hiện. Đồng thời, tăng cường đôn đốc các đơn vị được kiểm toán thực hiện kết luận, kiến nghị đúng tiến độ, đúng quy định.

Bên cạnh sự chủ động, nỗ lực của ngành Kiểm toán, chúng tôi cho rằng cần có sự phối hợp đồng bộ của các cơ quan có liên quan, từ hệ thống cơ quan dân cử như Quốc hội, Hội đồng nhân dân các cấp, đến các Bộ quản lý ngành và cơ quan chủ quản, để tháo gỡ những vướng mắc, bất cập trong hệ thống văn bản pháp luật, văn bản quản lý. Chỉ khi những vướng mắc, bất cập về cơ chế, chính sách được tháo gỡ, việc thực hiện kiến nghị kiểm toán mới thực sự kịp thời và hiệu quả.

KTNN chuyên ngành IV cũng mong muốn các đơn vị được kiểm toán chủ động, trách nhiệm hơn trong rà soát, phối hợp với các cơ quan liên quan, nhằm sớm khắc phục tồn tại, thực hiện hiệu lực, hiệu quả các kết luận, kiến nghị kiểm toán của KTNN.

Xin trân trọng cảm ơn ông!./.