Tại cuộc làm việc, các thành viên Đoàn giám sát yêu cầu Chính phủ làm rõ hơn những nhiệm vụ để thực hiện cam kết của Việt Nam tại Hội nghị COP26 về giảm phát thải ròng bằng 0 vào năm 2050; phân tích về giá điện, tác động của việc tăng giá điện đến đời sống nhân dân, các lĩnh vực và sự phát triển kinh tế - xã hội; đảm bảo an ninh quốc phòng, an ninh năng lượng; thực hiện Quy hoạch điện VIII; lộ trình chuyển đổi năng lượng hóa thạch sang phát triển năng lượng tái tạo.
Ngoài ra, các thành viên Đoàn giám sát cũng yêu cầu Chính phủ làm rõ hơn về nguồn lực, kinh phí, hạ tầng trong phát triển năng lượng…
Giải trình, làm rõ các ý kiến của các thành viên Đoàn giám sát, Chính phủ cũng đề xuất Quốc hội, Ủy ban Thường vụ Quốc hội xem xét, chỉ đạo các cơ quan liên quan sớm rà soát, bổ sung hoàn thiện các cơ chế, chính sách pháp luật về quản lý quy hoạch, khoáng sản, đất đai, năng lượng, điện lực, sử dụng năng lượng tiết kiệm và hiệu quả… tạo hành lang pháp lý đồng bộ, thống nhất. Trên cơ sở đó nhằm phát triển đột phá và triển khai hiệu quả các chiến lược, quy hoạch, kế hoạch phát triển năng lượng, đảm bảo các mục tiêu đề ra tại các Nghị quyết của Bộ Chính trị và của Chính phủ trong lĩnh vực năng lượng, điện lực.
Bên cạnh đó là triển khai đồng bộ, hiệu quả Kế hoạch thực hiện Quy hoạch tổng thể năng lượng quốc gia, Quy hoạch điện VIII và các quy hoạch liên quan trong lĩnh vực năng lượng đã được phê duyệt.
Chính phủ cũng đề xuất với Quốc hội, Ủy ban Thường vụ Quốc hội xây dựng cơ chế rõ ràng, tạo thuận lợi, đồng thời làm rõ trách nhiệm trong việc triển khai các dự án thí điểm về chuyển đổi năng lượng nhằm tiến tới mục tiêu giảm mức phát thải ròng bằng 0 theo cam kết tại Hội nghị COP 26.
Phát biểu kết luận tại cuộc làm việc, Phó Chủ tịch Quốc hội Nguyễn Đức Hải, Trưởng Đoàn giám sát nhấn mạnh, thời gian qua, Chính phủ đã rất cố gắng, nỗ lực trong việc thực hiện các chủ trương, chính sách, pháp luật về phát triển năng lượng và tổ chức thực hiện theo quy định, góp phần phát triển năng lượng quốc gia, ổn định kinh tế vĩ mô, phát triển kinh tế - xã hội, bảo đảm quốc phòng, an ninh đất nước.
Phó Chủ tịch Quốc hội đề nghị Chính phủ tiếp thu các ý kiến của thành viên Đoàn giám sát tại cuộc làm việc, có báo cáo bổ sung gửi Đoàn giám sát trước ngày 15/8/2023.
Trong đó, lưu ý bổ sung, làm sâu sắc, rõ trách nhiệm đối với các tồn tại, hạn chế, vi phạm, khuyết điểm về phát triển năng lượng giai đoạn 2016-2021 theo chức năng, nhiệm vụ và quyền hạn và kiến nghị xử lý hoặc xử lý theo thẩm quyền, trách nhiệm các tổ chức, cá nhân liên quan. Đồng thời, kiến nghị với Đoàn giám sát các nhiệm vụ, giải pháp cần thực hiện trước mắt và lâu dài trong lĩnh vực năng lượng.
Phó Chủ tịch Quốc hội cũng nhấn mạnh, Chính phủ phải coi đây là cơ hội để nhìn nhận, đánh giá đầy đủ, khách quan, toàn diện việc thực hiện chính sách, pháp luật về phát triển năng lượng trong thời gian qua, đặc biệt là kể từ khi Bộ Chính trị ban hành Nghị quyết số 55-NQ/TW ngày 11/02/2020 về định hướng Chiến lược phát triển năng lượng quốc gia của Việt Nam đến năm 2030, tầm nhìn đến năm 2045.
Từ đó, có những giải pháp căn cơ trong trước mắt cũng như lâu dài để thể chế hóa, cụ thể hóa và triển khai kịp thời các quan điểm, chủ trương của Đảng về phát triển năng lượng. Quốc hội sẵn sàng đồng hành cùng Chính phủ trong việc thực hiện chủ trương lớn này.
Lưu ý một trong những nội dung quan trọng nhất là Đoàn giám sát báo cáo với Ủy ban Thường vụ Quốc hội ban hành Nghị quyết về chuyên đề giám sát, Phó Chủ tịch Quốc hội đề nghị Chính phủ, ngoài đề xuất những nội dung về nhiệm vụ, giải pháp, thì cần có 02 Phụ lục kèm theo Nghị quyết, gồm: Danh mục các văn bản quy phạm pháp luật cần hủy bỏ, sửa đổi, bổ sung, xây dựng mới; Danh mục các dự án năng lượng trọng điểm chậm tiến độ, có khó khăn, vướng mắc, sai phạm (nếu có), nội dung khó khăn, vướng mắc, đề xuất giải pháp tháo gỡ…
Phó Chủ tịch Quốc hội Nguyễn Đức Hải cũng đề nghị các thành viên Đoàn giám sát cần quan tâm và dành nhiều thời gian, hoàn thiện Dự thảo Báo cáo giám sát, Nghị quyết giám sát để trình Ủy ban Thường vụ Quốc hội tại phiên họp tháng 9/2023. Đoàn giám sát cần phối hợp, tham gia tích cực để nhận diện các vấn đề và đề xuất được các giải pháp khả thi đối với lĩnh vực quan trọng này.
Trước khi làm việc với Chính phủ, Đoàn giám sát đã tổ chức làm việc với 11 địa phương, Bộ Công Thương, Bộ Kế hoạch và Đầu tư, Bộ Tài chính, Ngân hàng Nhà nước Việt Nam, Ủy ban Quản lý vốn nhà nước tại doanh nghiệp, Tập đoàn Dầu khí Việt Nam, Tập đoàn Công nghiệp Than - Khoáng sản Việt Nam, Tập đoàn Điện lực Việt Nam, Kiểm toán Nhà nước, Thanh tra Chính phủ, Bộ Tài nguyên và Môi trường, Bộ Khoa học và Công nghệ, Bộ Giao thông vận tải.
