Trong nhiều năm qua, Lamu liên tục phải đối mặt với tình trạng ngày càng nhiều người cố tình lấn chiếm đất, sở hữu nhiều diện tích đất, trong khi đó nhiều người dân lại không có đất ở... Một trong những nguyên nhân của tình trạng này là do từ những năm 60, Chính phủ phân loại tất cả các vùng đất trong khu vực đều là đất công và chưa có kế hoạch quản lý, phân bổ phù hợp khiến chúng dễ bị chiếm đoạt. Thậm chí, một số địa phương, cán bộ đã thực hiện các kế hoạch thu hồi đất trái quy định.
Những bất công trong công tác quản lý, phân chia, sử dụng đất đai tại Lamu đã gây ra nhiều khó khăn cho quận, kìm hãm sự phát triển của địa phương. Năm 2015, Chính phủ đã thu hồi quyền sở hữu 350.000 mẫu đất, chủ yếu là các trang trại ở Lamu, sau khi xác định chúng được mua lại một cách bất thường và quyền sở hữu, quản lý được giao cho chính quyền quận.
Nhiều nhà lãnh đạo Lamu đã kêu gọi cần kiểm toán tất cả các khu đất công để xác định tính xác thực của quyền sở hữu đất và để thiết lập những khu đất phù hợp, thực hiện kế hoạch tái định cư cho những người không có đất hoặc bị thu hồi đất. Cuộc kiểm toán cũng được hy vọng sẽ vạch trần những kẻ lừa đảo, mạo danh nhằm trục lợi cá nhân từ tài sản đất của nhà nước. Cuộc kiểm toán hồ sơ đất đai cũng sẽ giúp chính quyền quận xác định những nạn nhân của tình trạng bất công về sở hữu đất đai từ trước tới nay và giúp họ được đối xử công bằng.
Ông Shakilla Abdalla - một chính trị gia - nhấn mạnh: “Quá trình kiểm toán đất đai đòi hỏi sự minh bạch tối đa để chính quyền quận xác minh những người dân thực sự không có đất, những chủ sở hữu đất nào đang giả mạo...
Trên cơ sở đó, kế hoạch tái định cư và cấp giấy chứng nhận quyền sử dụng đất mới có thể được thực hiện chính xác, công bằng. Bởi thực tế cho thấy, hầu hết những người lấn chiếm đất tại đây lại không phải là người dân địa phương; đa số những người lấn chiếm đất đai lại là những người đã sở hữu nhà cửa và đất đai ở những nơi khác”.
Lãnh đạo quận Lamu cam kết sẽ sớm thực hiện cuộc kiểm toán để làm rõ sự thật về tình hình quản lý, sử dụng đất đai, đặc biệt trong quá trình tái định cư sẽ ưu tiên những người dân bản địa, nạn nhân của chiến tranh và hàng nghìn người dân của quận phải di cư trong thời chiến./.
