Chiều 25/6, Quốc hội thảo luận tại Hội trường về giải pháp tiếp tục triển khai công tác quy hoạch gắn với sắp xếp các đơn vị hành chính trong thời gian chưa ban hành Luật Quy hoạch sửa đổi.
Thảo luận tại Phiên họp về nội dung này, đại biểu Nguyễn Trúc Sơn (Đoàn đại biểu Quốc hội tỉnh Bến Tre) tán thành với đề xuất của Chính phủ. Theo đại biểu, trong bối cảnh đang sáp nhập, hợp nhất các tỉnh, thành thì nhu cầu điều chỉnh quy hoạch là hết sức cần thiết và rất khẩn trương.
Đại biểu đề nghị, nếu chưa sửa Luật Quy hoạch thì cho phép các địa phương, đặc biệt là các tỉnh, thành hợp nhất, sáp nhập được phép điều chỉnh kế hoạch thực hiện quy hoạch. Bởi vì, rất nhiều tỉnh, thành khi hợp nhất có các dự án, đặc biệt là dự án giao thông kết nối thì gặp vướng mắc. Bên cạnh đó, những dự án xây dựng, sửa chữa trụ sở, hay xây dựng các cơ sở để phục vụ cho chính quyền 2 cấp, không có trong quy hoạch thì đương nhiên chúng ta không được phép làm và cũng sẽ vướng ở địa phương.
“Trong nghị quyết của Quốc hội cũng như trong hướng dẫn của Chính phủ cần ưu tiên cho các địa phương hợp nhất, sáp nhập giải quyết các vấn đề trên bằng cách áp dụng Nghị quyết của Quốc hội về tháo gỡ vướng mắc, khó khăn về các cơ chế pháp lý và ủy quyền cho Chính phủ ban hành các nghị quyết để điều chỉnh, sửa đổi các luật hoặc các nghị quyết có liên quan của Quốc hội ban hành” - đại biểu Nguyễn Trúc Sơn đề xuất.
Giải trình tại Phiên họp về một số nội dung đại biểu quan tâm, Bộ trưởng Bộ Tài chính Nguyễn Văn Thắng cho biết, Chính phủ đã có báo cáo về các nội dung liên quan đến quy hoạch, trong đó đề xuất ba nhóm giải pháp trọng tâm nhằm bảo đảm tính liên tục và không để “khoảng trống” pháp lý cản trở quá trình triển khai quy hoạch ở các địa phương gắn với sắp xếp đơn vị hành chính.
Giải pháp thứ nhất là quy định hiệu lực các quy hoạch thời kỳ 2021-2030 đã được quyết định hoặc phê duyệt, bao gồm quy hoạch cấp quốc gia, cấp vùng, cấp tỉnh, Chính phủ đề xuất tiếp tục thực hiện cho đến khi có quy hoạch thay thế hoặc điều chỉnh theo quy định của pháp luật về quy hoạch.
Giải pháp thứ hai là, các địa phương có sáp nhập đơn vị hành chính được phép căn cứ vào quy hoạch tỉnh đã được phê duyệt để phê duyệt chủ trương đầu tư, phê duyệt đầu tư chương trình, dự án đã có trong quy hoạch tỉnh hoặc phù hợp với các quy hoạch tỉnh tương ứng. Đồng thời, các địa phương được phép sử dụng kết hợp tên địa danh, vị trí, phạm vi địa lý trước và sau khi sáp nhập trong hồ sơ duyệt dự án cho đến khi có quy định mới.
“Những vấn đề phát sinh khi thực hiện sáp nhập làm thay đổi địa giới hành chính nhưng quy hoạch cũ vẫn còn hiệu lực đã được Chính phủ lường trước và đưa vào Dự thảo Nghị quyết trình Quốc hội, để việc triển khai không bị vướng và không có khoảng trống” – Bộ trưởng nói.
Chính phủ cũng đề xuất các Bộ, địa phương được phép sử dụng kinh phí chi thường xuyên, vốn đầu tư công và các nguồn vốn hợp pháp khác để thực hiện công tác chuẩn bị, nghiên cứu lập và điều chỉnh quy hoạch cho đến khi có quy định mới. Điều này cho phép các địa phương chủ động sử dụng mọi nguồn lực có thể để thực hiện các vấn đề liên quan đến quy hoạch, thay vì trước đây chỉ được sử dụng vốn đầu tư công.
Giải pháp thứ ba là ban hành quy định chuyển tiếp với các quy hoạch đang thực hiện. Theo đó, các quy hoạch đang trong quá trình thực hiện điều chỉnh theo quy trình hiện hành, nếu đã tổ chức thẩm định nhưng chưa được phê duyệt thì sẽ tiếp tục thực hiện phê duyệt theo quy định của Luật Quy hoạch. Các quy hoạch đang thực hiện điều chỉnh theo Điều 54 Luật Quy hoạch sẽ tiếp tục thực hiện theo trình tự, thủ tục đó, bao gồm cho phép tiếp tục việc lập, thẩm định, phê duyệt, điều chỉnh theo trình tự, thủ tục rút gọn.
Đối với các quy hoạch đã được cấp có thẩm quyền cho phép đang trong quá trình điều chỉnh và Chủ tịch UBND cấp tỉnh sau sáp nhập phê duyệt điều chỉnh quy hoạch tỉnh tương ứng thì báo cáo Thủ tướng Chính phủ về kết quả thực hiện.
Bên cạnh đó, không xem xét và điều chỉnh quy hoạch theo trình tự, thủ tục rút gọn đối với các quy hoạch có văn bản đề xuất điều chỉnh sau thời điểm Nghị quyết Kỳ họp thứ 9, Quốc hội khóa XV có hiệu lực, trừ các trường hợp có ý kiến kết luận bằng văn bản của Bộ Chính trị, Ban Bí thư, lãnh đạo chủ chốt, Nghị quyết của Quốc hội, của Ủy ban Thường vụ Quốc hội hoặc Nghị quyết của Chính phủ, Quyết định của Thủ tướng Chính phủ.
Ngoài ra, việc lập, thẩm định, phê duyệt, điều chỉnh quy hoạch có tính chất kỹ thuật chuyên ngành tiếp tục thực hiện theo pháp luật chuyên ngành có liên quan cho đến khi có quy định mới.
Bộ trưởng Nguyễn Văn Thắng cũng thông tin, Bộ Chính trị đã có chỉ đạo về việc sửa đổi tổng thể Luật Quy hoạch trong kỳ họp Quốc hội tháng 10/2025. Tại Kỳ họp, Chính phủ dự kiến trình đồng thời ba luật có liên quan chặt chẽ với nhau là Luật Quy hoạch, Luật Đất đai và Luật Khoáng sản.
Dự kiến trước ngày 30/6, Bộ Tài chính sẽ trình kế hoạch sửa đổi tổng thể Luật Quy hoạch và báo cáo cơ quan có thẩm quyền trước ngày 15/7, để báo cáo Trung ương trong kỳ họp tháng 7, nhằm chuẩn bị đầy đủ các điều kiện trình Quốc hội sửa toàn diện Luật Quy hoạch vào tháng 10/2025.
Nội dung này sẽ được hoàn thiện đưa vào Nghị quyết của Kỳ họp thứ 9, trình Quốc hội xem xét, biểu quyết thông qua theo chương trình Kỳ họp.
