Đây là nội dung được trao đổi, thảo luận tại Diễn đàn Kịch bản kinh tế Việt Nam 2023 với chủ đề “Tối ưu nguồn lực, vượt qua thách thức” do Tạp chí Kinh tế Việt Nam và Bộ Ngoại giao phối hợp tổ chức ngày 11/01.
Chia sẻ tại Diễn đàn, ông Nguyễn Đức Hiển - Phó Trưởng Ban Kinh tế Trung ương cho rằng, năm 2023, nền kinh tế Việt Nam đối mặt với những cơ hội, thách thức đan xen, nhưng khó khăn, thách thức sẽ nhiều hơn.
Dẫn dự báo của nhiều tổ chức quốc tế, ông Hiển cho biết, tăng trưởng toàn cầu sẽ chậm lại từ 2,2% - 2,5%, nhiều khu vực, quốc gia có nguy cơ rơi vào suy thoái.
Về ảnh hưởng của suy thoái kinh tế toàn cầu đối với Việt Nam, ông Hiển cho biết, trong 10 thị trường chiếm hơn 71% kim ngạch xuất khẩu của Việt Nam thì có 7 thị trường (gồm Hoa Kỳ, Hàn Quốc, Nhật Bản, Hà Lan, Đức, Anh và Hồng Kông) được dự báo sẽ suy thoái kinh tế ở mức độ nhẹ trong ngắn hạn. Vì vậy, một số ngành xuất khẩu chủ lực của Việt Nam như dệt may, da giày, đồ gỗ… sẽ tiếp tục bị ảnh hưởng.
Tương tự, ở chiều nhập khẩu, trong 10 thị trường chiếm hơn 80% kim ngạch nhập khẩu của Việt Nam thì có 6 thị trường (gồm Nhật Bản, Hàn Quốc, Hoa Kỳ, Malaysia, Đài Loan, Indonesia) cũng được dự báo kinh tế sẽ tăng trưởng chậm lại trong năm 2023. Điều này có thể khiến kim ngạch nhập khẩu hàng hóa của Việt Nam từ các thị trường trên suy giảm.
Đối với vấn đề thu hút đầu tư nước ngoài, trong 10 nhà đầu tư lớn nhất vào Việt Nam (chiếm khoảng 93% tổng vốn đầu tư nước ngoài vào Việt Nam), ngoài Thái Lan có dự báo tương đối tích cực trong năm 2023 thì các đối tác còn lại như Singapore, Hàn Quốc, Nhật Bản, Đài Loan, Hồng Kông, Hoa Kỳ… đều được dự báo có dấu hiệu rơi vào suy thoái với những mức độ khác nhau. Điều này có thể làm giảm dòng vốn đầu tư nước ngoài vào Việt Nam trong thời gian tới.
“Những con số trên cho thấy dự báo năm 2023 sẽ là một năm đầy khó khăn đối với nền kinh tế Việt Nam. Vì vậy, mục tiêu tăng trưởng 6,5% trong năm 2023 là thách thức rất lớn, nếu không có sự điều hành linh hoạt chắc chắn sẽ khó có thể thực hiện được” - ông Hiển nhấn mạnh.
Đồng quan điểm trên, ông Nguyễn Minh Vũ - Thứ trưởng Thường trực Bộ Ngoại giao cũng nhấn mạnh, năm 2023, môi trường quốc tế và khu vực dự báo tiếp tục có những diễn biến phức tạp, nhiều biến động, rủi ro, tác động tiêu cực đến nền kinh tế Việt Nam. Trong đó, yếu tố bất lợi nhất là kinh tế thế giới đang mất dần động lực tăng trưởng, đứng trước nguy cơ suy thoái, các lĩnh vực như xuất khẩu, đầu tư, tiêu dùng toàn cầu dự báo sẽ tiếp tục suy giảm mạnh…
Bên cạnh những yếu tố bất lợi, ông Nguyễn Minh Cường - Chuyên gia kinh tế trưởng Ngân hàng châu Á (ADB) tại Việt Nam cho rằng, trong năm 2023 có một số cơ hội mà Việt Nam cần tận dụng tốt để thúc đẩy khôi phục nền kinh tế.
Cụ thể, Trung Quốc đã mở cửa trở lại nền kinh tế sau hơn 3 năm kiên trì thực hiện chính sách “Zero Covid”. Việc Trung Quốc mở cửa nền kinh tế có tác động rất tích cực đến việc xuất khẩu nhiều mặt hàng chủ lực của Việt Nam, bởi đây là một trong những thị trường xuất khẩu lớn nhất của Việt Nam. Tuy nhiên, dự báo phải từ quý II/2023, việc mở cửa của Trung Quốc mới tác động rõ nét đến kinh tế thế giới, trong đó có Việt Nam.
Yếu tố thuận lợi nữa là tiềm năng của thị trường Hiệp hội các quốc gia Đông Nam Á (ASEAN) khá tốt. Theo ông Cường, trong khi các khu vực lớn trên thế giới dự báo sẽ bị suy thoái trong năm 2023 thì khu vực ASEAN được nhận định vẫn duy trì tốc độ tăng trưởng tương đối khả quan. “ASEAN là một thị trường xuất khẩu lớn của Việt Nam. Do đó, những dự báo tích cực về tăng trưởng của khu vực này sẽ là cơ hội tốt mà Việt Nam cần tận dụng để đẩy mạnh xuất khẩu trong năm 2023” - ông Cường nhấn mạnh.
Trong bối cảnh năm 2023 được dự báo có những cơ hội, thách thức đan xen, các chuyên gia cho rằng, vấn đề đặt ra đối với Việt Nam là cần có cách tiếp cận tổng thể, phân tích, dự báo sát tình hình, chủ động đưa ra các kịch bản ứng phó, để có thể tiếp tục duy trì ổn định kinh tế vĩ mô và phục hồi nền kinh tế một cách mạnh mẽ hơn./.
