Sửa luật để hoàn thiện quy định về thuế giá trị gia tăng

Số thu thuế GTGT chiếm tỷ trọng ổn định

Bộ Tài chính cho biết, sau 15 năm thực hiện, Luật Thuế GTGT đã giảm bớt thủ tục hành chính cho người nộp thuế và cơ quan thuế. Luật Thuế GTGT còn góp phần tạo sự minh bạch trong các hoạt động kinh tế, chống gian lận trong hoàn thuế. Luật Thuế GTGT đã quy định những điều kiện quan trọng để được khấu trừ thuế GTGT đầu vào, qua đó ngăn chặn các hành vi mua bán, sử dụng hóa đơn bất hợp pháp, gian lận trong khấu trừ, hoàn thuế GTGT, chống thất thu ngân sách. Mặt khác, Luật Thuế GTGT góp phần quan trọng, ổn định, đảm bảo tỷ lệ động viên hợp lý cho ngân sách nhà nước (NSNN), cơ cấu lại thu NSNN theo hướng bền vững.

Mặc dù vậy, theo Bộ Tài chính, sự biến động của kinh tế - xã hội và hội nhập quốc tế đã khiến việc thực hiện chính sách thuế GTGT bộc lộ một số hạn chế như: Số lượng nhóm hàng hóa, dịch vụ thuộc đối tượng không chịu thuế còn nhiều (26 nhóm) và không được khấu trừ thuế GTGT đầu vào làm tăng chi phí sản xuất, ảnh hưởng đến các doanh nghiệp trong chuỗi cung ứng. Việc áp dụng 3 mức thuế suất (0%, 5% và 10%) đối với các nhóm mặt hàng còn chưa phù hợp. Đối tượng chịu thuế GTGT thuế suất 5% còn nhiều (15 nhóm hàng hóa, dịch vụ) chưa phù hợp với định hướng cải cách hệ thống thuế, tiến tới áp dụng 1 mức thuế suất phổ thông…

Luật Thuế GTGT (sửa đổi) dự kiến trình Quốc hội xem xét, cho ý kiến tại Kỳ họp thứ 7 (tháng 5/2024) và thông qua tại Kỳ họp thứ 8 (tháng 10/2024).

Cùng với đó, cần nghiên cứu bổ sung quy định hoàn thuế GTGT đối với doanh nghiệp sản xuất cung ứng hàng hóa, dịch vụ chịu thuế GTGT 5% mà đầu vào chủ yếu áp dụng thuế suất 10%; nghiên cứu sửa đổi quy định về hoàn thuế đối với dự án đầu tư để xử lý bất cập phát sinh trong thực tế và tạo điều kiện cho doanh nghiệp đầu tư, đổi mới công nghệ, thông qua đó tăng năng suất lao động, tăng khả năng cạnh tranh của doanh nghiệp.

Cũng theo Bộ Tài chính, đối với doanh thu bán hàng hóa, dịch vụ không chịu thuế GTGT có mức từ 100 triệu đồng trở xuống/năm cần phải nghiên cứu điều chỉnh cho phù hợp mức biến động của giá và một số yếu tố khác cho phù hợp bối cảnh kinh tế - xã hội. Quy định về khấu trừ thuế GTGT đầu vào cần chặt chẽ hơn nữa để góp phần ngăn chặn gian lận trong khấu trừ, hoàn thuế GTGT, chống thất thu ngân sách... Do vậy, cần sửa đổi, bổ sung Luật Thuế GTGT nhằm hoàn thiện quy định về chính sách thuế GTGT để bao quát toàn bộ các nguồn thu, mở rộng cơ sở thu; bảo đảm tính minh bạch, dễ hiểu, dễ thực hiện, góp phần nâng cao năng lực và hiệu quả của hoạt động quản lý thuế trong phòng, chống trốn thuế, thất thu và nợ thuế; đảm bảo thu đúng thu đủ vào NSNN, đảm bảo ổn định nguồn thu NSNN.

Thu hẹp diện hàng hóa chịu thuế giá trị gia tăng 5%

Tại Dự thảo, Bộ Tài chính đã đề xuất thu hẹp các hàng hóa, dịch vụ thuộc đối tượng áp dụng thuế suất 5% từ 15 nhóm hàng hóa, dịch vụ xuống còn 12 nhóm hàng hóa, dịch vụ, đồng thời bỏ 2 loại hàng hóa. Cụ thể: Bỏ 3 nhóm hàng hóa (thực phẩm tươi sống, lâm sản chưa qua chế biến; đường, phụ phẩm trong sản xuất đường, bao gồm gỉ đường, bã mía, bã bùn; hoạt động văn hóa, hoạt động triển lãm, thể dục, thể thao, biểu diễn nghệ thuật, sản xuất phim, nhập khẩu, phát hành và chiếu phim) và 2 loại hàng hóa, dịch vụ (nhựa thông sơ chế; các loại thiết bị, dụng cụ chuyên dùng cho giảng dạy, nghiên cứu, thí nghiệm khoa học).

Về đối tượng áp dụng thuế suất 0%, Bộ Tài chính bổ sung quy định “công trình xây dựng, lắp đặt ở nước ngoài, trong khu phi thuế quan” là hàng hóa xuất khẩu được áp dụng thuế suất thuế GTGT 0% để luật hóa quy định đang thực hiện ổn định tại các văn bản dưới luật.

Ngoài ra, bổ sung quy định cụ thể 3 nhóm hàng hóa không được áp dụng thuế suất 0% để luật hóa các quy định đang thực hiện ổn định tại các văn bản dưới luật, gồm: Thuốc lá, rượu, bia nhập khẩu sau đó xuất khẩu; xăng, dầu mua tại nội địa bán cho xe ô tô của cơ sở kinh doanh trong khu phi thuế quan; xe ô tô bán cho tổ chức, cá nhân trong khu phi thuế quan; hàng hóa cung cấp cho cá nhân không đăng ký kinh doanh trong khu phi thuế quan.

Về đối tượng áp dụng thuế suất 5%, Dự thảo bổ sung quy định: Không áp dụng thuế suất 5% đối với các loại nước uống đóng chai, đóng bình và các loại nước giải khát khác; thuốc bảo vệ thực vật thuộc đối tượng áp dụng thuế suất 5%; “mủ cao su dạng mủ cờ rếp, mủ tờ, mủ bún, mủ cốm” thuộc đối tượng áp dụng thuế suất 5%...

Về vấn đề hoàn thuế, Dự thảo bổ sung quy định “cơ sở kinh doanh chỉ sản xuất hàng hóa, cung ứng dịch vụ chịu thuế suất thuế GTGT 5% nếu có số thuế GTGT đầu vào chưa được khấu trừ hết từ 300 triệu đồng trở lên sau 12 tháng, hoặc 4 quý thì được hoàn thuế GTGT. Đồng thời, quy định rõ dự án đầu tư được hoàn thuế GTGT là “dự án đầu tư (mới, mở rộng) theo quy định của pháp luật đầu tư (gồm dự án đầu tư được chia thành nhiều giai đoạn đầu tư, hoặc nhiều hạng mục đầu tư, trừ trường hợp dự án đầu tư không hình thành tài sản cố định) đang trong giai đoạn đầu tư”...

Việc sửa đổi, bổ sung các quy định tại Dự thảo nhằm thực hiện yêu cầu cải cách hành chính, cải cách thủ tục quản lý thuế, tạo cơ sở pháp lý để nâng cao hiệu quả, hiệu lực công tác quản lý thuế để phòng, chống trốn thuế, thất thu và nợ thuế./.