Nửa năm đối mặt với khó khăn
Năm 2025 còn tiềm ẩn nhiều khó khăn đối với tăng trưởng của doanh nghiệp bán lẻ do biến động thuế quan và dòng chảy thương mại quốc tế, biến động tỷ giá và áp lực chi phí vận hành - những yếu tố có mối liên hệ chặt chẽ, tạo thành vòng xoáy tác động đa chiều lên hoạt động kinh doanh.
Theo ông Phùng Hoàng Cơ - Phó Chủ tịch HĐQT Vietnam Report, ngành hàng tiêu dùng nhanh được đa số các doanh nghiệp dự báo phục hồi mạnh mẽ nhờ nhu cầu thiết yếu luôn ổn định và sự bứt phá trong chiến lược mở rộng. Kết quả khảo sát doanh nghiệp bán lẻ tháng 8/2025 cho thấy, có tới 85,7% số doanh nghiệp tin tưởng triển vọng kinh doanh nửa cuối năm 2025 sẽ tốt hơn, trong khi chỉ có 14,3% doanh nghiệp nhận định khó khăn hơn.
Đối với nhóm sản phẩm lâu bền và gia dụng, các doanh nghiệp dự báo tăng trưởng chậm hơn do người tiêu dùng vẫn thận trọng trước các quyết định chi tiêu lớn, đặc biệt trong bối cảnh áp lực từ rủi ro lạm phát và biến động thương mại toàn cầu vẫn tồn tại.
Chỉ 42,9% doanh nghiệp hàng gia dụng và 36,6% doanh nghiệp nhóm ngành hàng tiêu dùng bền lâu tin tưởng vào triển vọng tươi sáng hơn trong 6 tháng cuối năm, còn lần lượt 39,2% và 47,8% doanh nghiệp cho rằng tình hình kinh doanh sẽ khó khăn hơn.
Theo các chuyên gia, trong bối cảnh chủ nghĩa bảo hộ và các hàng rào thuế quan gia tăng, chi phí nhập khẩu nguyên liệu và thành phẩm, đặc biệt với nhóm hàng lâu bền và cao cấp phụ thuộc nhiều vào nguồn cung nước ngoài cũng có rủi ro biến động theo.
Ngoài ra, các doanh nghiệp bán lẻ còn đối mặt với gánh nặng chi phí vận hành từ tiền thuê mặt bằng, logistics, nhân sự đến chi phí marketing ở mức cao. Đặc biệt, các kênh bán hàng trực tuyến - vốn đang đóng vai trò trọng yếu trong chiến lược bán lẻ hiện đại - cũng trở thành nguồn phát sinh chi phí mới khi các sàn thương mại điện tử đã tăng phí giao dịch, hoa hồng và chi phí quảng cáo. Do đó, đặt ra bài toán tối ưu hóa kênh bán và chuỗi cung ứng cho các doanh nghiệp.
Uy tín và chất lượng đặt lên hàng đầu
Kết quả khảo sát mới nhất của Vietnam Report đã ghi nhận một sự dịch chuyển rõ nét trong ưu tiên tiêu dùng: hai yếu tố “Thương hiệu uy tín, nổi tiếng” và “Nguồn gốc hàng hóa rõ ràng, chất lượng sản phẩm tốt” đã vươn lên dẫn đầu, từ vị trí thứ ba và thứ sáu của năm trước. Điều này phản ánh xu hướng tiêu dùng mới, khi khách hàng ngày càng cần bảo chứng về chất lượng và nguồn gốc minh bạch sự cam kết minh bạch từ doanh nghiệp.
Kết quả khảo sát cho thấy, trong Top 5 ưu tiên của người tiêu dùng, 49,2% người tiêu dùng có xu hướng lựa chọn mua sắm hàng hóa có nguồn gốc rõ ràng, chất lượng sản phẩm tốt. Cùng với đó, 49,2% người tiêu dùng lựa chọn mua sắm hàng hóa của các thương hiệu uy tín, nổi tiếng trong ngành.
Thực tế, hàng loạt vấn đề nhức nhối như hàng giả, hàng nhái, hàng kém chất lượng, đặc biệt trong các lĩnh vực nhạy cảm như thực phẩm, dược phẩm và hàng tiêu dùng thiết yếu, đã khiến người tiêu dùng cảnh giác hơn bao giờ hết.
Trong bối cảnh đó, niềm tin trở thành “hàng rào bảo vệ” giúp doanh nghiệp duy trì vị thế trên thị trường. Trong ngành bán lẻ, chỉ một sản phẩm kém chất lượng, một thông tin sai lệch về nguồn gốc, hay một cam kết dịch vụ không được thực hiện cũng có thể phá hủy toàn bộ hình ảnh mà doanh nghiệp đã dày công gây dựng. Sự sụp đổ lòng tin không chỉ gây thiệt hại tức thời về doanh thu, mà còn để lại hậu quả lâu dài, khó có thể khắc phục, bởi một khi niềm tin đã mất đi, việc khôi phục gần như bất khả thi.
Đây cũng là cơ hội vàng cho những doanh nghiệp kiên định với giá trị cốt lõi. Khi người tiêu dùng ngày càng ưu tiên uy tín và minh bạch, các doanh nghiệp đầu tư bài bản vào chất lượng sản phẩm, truy xuất nguồn gốc rõ ràng, và trải nghiệm dịch vụ chân thành sẽ không chỉ giành được niềm tin của khách hàng, mà còn tạo dựng lợi thế cạnh tranh bền vững.
Để xây dựng uy tín thương hiệu bền vững, doanh nghiệp phải kiểm soát chặt chẽ toàn bộ chuỗi cung ứng, bảo đảm chất lượng ổn định và nguồn gốc rõ ràng. Minh bạch trong truy xuất nguồn gốc không chỉ là điều kiện để chiếm được lòng tin khách hàng mà còn là đòi hỏi pháp lý bắt buộc trong bối cảnh khung khổ quản lý mới đang dần hình thành.
Gấp rút chuẩn hóa và số hóa dữ liệu sản phẩm
Ông Vũ Đăng Vinh, Tổng Giám đốc Vietnam Report nhấn mạnh, ngày 18/6/2025, Quốc hội đã thông qua Luật Chất lượng sản phẩm, hàng hóa sửa đổi (Luật số 78/2025/QH15), bổ sung khái niệm “hộ chiếu số” của sản phẩm: chứa thông tin toàn diện về hành trình từ sản xuất, đóng gói, vận chuyển, phân phối đến tiêu dùng, được lưu trữ và truy cập thông qua mã QR, mã vạch, NFC hoặc các nền tảng kỹ thuật số.
Theo lộ trình, từ ngày 01/01/2026, mọi sản phẩm lưu thông trên thị trường phải đáp ứng các quy định về truy xuất nguồn gốc và minh bạch thông tin. Các chuyên gia khẳng định, đây là thời hạn quan trọng buộc các doanh nghiệp phải gấp rút chuẩn hóa và số hóa dữ liệu chuỗi cung ứng, đồng bộ với Cổng truy xuất nguồn gốc quốc gia và tuân thủ các tiêu chuẩn mới.
Các doanh nghiệp cần rà soát hiện trạng, chuẩn hóa - số hóa dữ liệu chuỗi cung ứng; thống nhất mã định danh, cấu trúc dữ liệu, quy trình cập nhật; chuẩn bị kết nối Cổng truy xuất nguồn gốc quốc gia. Đồng thời, cần triển khai công nghệ truy xuất phù hợp: QR code/mã vạch nâng cao, nền tảng quản trị truy xuất, blockchain…
Với hạ tầng quốc gia đang dần hoàn thiện, đặc biệt là sự ra đời của Cổng truy xuất nguồn gốc quốc gia từ năm 2024, cùng chính sách khuyến khích chuyển đổi số của Nhà nước, đây vừa là cơ hội, vừa là thách thức cho doanh nghiệp: những ai chủ động đầu tư và đi trước một bước sẽ có lợi thế vượt trội trong việc xây dựng niềm tin, tối ưu chuỗi cung ứng và nâng cao khả năng cạnh tranh trên cả thị trường nội địa và quốc tế.
Bên cạnh đó, minh bạch không chỉ dừng ở việc thực hiện đúng quy định, mà còn cần được truyền thông một cách chiến lược. Doanh nghiệp cần chủ động truyền thông về tính minh bạch, giúp khách hàng hiểu rõ quy trình kiểm soát chất lượng, triết lý kinh doanh và các nỗ lực bảo vệ quyền lợi người tiêu dùng, từ đó thiết lập mối quan hệ bền vững và hai chiều với thị trường./.
