Sản xuất công nghiệp dần phục hồi
Trong báo cáo cập nhật tình hình kinh tế vĩ mô tháng 9/2023, WB cho biết: Nền kinh tế Việt Nam đạt mức tăng trưởng 5,3% (so cùng kỳ) trong quý III/2023 so với 4,1% (so cùng kỳ) trong quý II/2023, do sản xuất công nghiệp dần phục hồi, phản ánh sự cải thiện trong xuất khẩu.
Tuy nhiên, mức tăng trưởng hằng quý giảm nhẹ xuống 2,95% trong quý III; từ mức 3,08% trong quý II.
Tăng trưởng trong quý III/2023 là do khu vực công nghiệp đang dần phục hồi, đóng góp 1,9 điểm phần trăm vào GDP (so với 0,8 điểm phần trăm và -0,1 điểm phần trăm tương ứng trong quý II và quý I). Sự phục hồi trong sản xuất công nghiệp phản ánh sự cải thiện liên tục trong xuất khẩu hàng hóa kể từ tháng 5/2023.
Dịch vụ vẫn là khu vực đóng góp chính cho tăng trưởng (đóng góp 2,7 điểm phần trăm) trong quý III/2023. Mặc dù tốc độ tăng trưởng của doanh số bán lẻ hàng hóa vẫn ở mức khoảng 50% (6,6% so với cùng kỳ trong quý III/2023) so với thời kỳ trước Covid (13-14% so với cùng kỳ), doanh số bán dịch vụ vẫn duy trì ở mức ổn định (9,5% so với cùng kỳ, vào quý III/2023) nhờ sự quay trở lại của khách du lịch quốc tế.
Đóng góp vào tăng trưởng GDP của ngành tăng nhanh lên 1,9 điểm phần trăm trong quý III, so với mức tương ứng 0,8 và -0,1 điểm phần trăm trong quý II và quý I.
Xuất khẩu và nhập khẩu tăng sau 10 tháng suy giảm
Xuất khẩu và nhập khẩu tăng tương ứng 5,3% (so cùng kỳ) và 2,6% (so cùng kỳ) vào tháng 9 năm 2023, sau 10 tháng suy giảm. Điều này phản ánh sự cải thiện về nhu cầu bên ngoài, cho thấy sự suy giảm trong thương mại hàng hóa đã chạm đáy.
Do vậy, sự suy giảm trong xuất khẩu và nhập khẩu cũng được thu hẹp trong quý III/2023 xuống tương ứng mức -1,2% (so cùng kỳ) và -5% (so cùng kỳ), so với mức tương ứng -12,2% (so cùng kỳ) và -20,6 (so với cùng kỳ) trong quý II/2023. Sự cải thiện được thể hiện rõ ở xuất khẩu các sản phẩm nông nghiệp như gạo, dệt may, điện tử và máy tính.
Cán cân thương mại hàng hóa tổng thể đạt thặng dư 2,3 tỷ USD vào tháng 9 năm 2023 và 21,4 tỷ USD trong 9 tháng đầu năm do xuất khẩu giảm ít hơn nhập khẩu. Bên cạnh đó, nhập khẩu đang phục hồi nhanh hơn xuất khẩu, báo hiệu các doanh nghiệp đang mong đợi mở rộng sản xuất hơn nữa.
Cả cam kết FDI và giải ngân vẫn ở mức cao, tương ứng đạt 20,2 tỷ USD và 15,9 tỷ USD trong 9 tháng đầu năm 2023. Con số này tăng tương ứng 31% và 3% so với cùng kỳ năm 2022. Các cam kết FDI mới phản ánh niềm tin tiếp tục của nhà đầu tư nước ngoài quan tâm đến tiềm năng của Việt Nam bất chấp những bất ổn toàn cầu.
Tín dụng giảm tốc, ngân sách thâm hụt
Lạm phát toàn phần tiếp tục tăng mạnh kể từ tháng 6, tăng 1,13% và đạt 3,7% (so cùng kỳ) trong tháng 9 - tăng 0,7 điểm phần trăm so với tháng 8. Lạm phát tiếp tục được thúc đẩy bởi giá lương thực, thực phẩm và nhà ở, cộng thêm áp lực lạm phát từ việc tăng giá năng lượng và giáo dục. Lạm phát cơ bản giảm từ 4% (so cùng kỳ) trong tháng 8 xuống còn 3,8% (so cùng kỳ) trong tháng 9.
Tăng trưởng tín dụng giảm tốc từ 9,4% (so cùng kỳ) vào tháng 8 năm 2023 xuống còn 8,7% (so cùng kỳ) trong tháng 9 phản ánh tình trạng đầu tư tư nhân (bao gồm cả lĩnh vực bất động sản) tiếp tục chậm lại.
Sự giảm tốc của tín dụng trong bối cảnh thanh khoản thị trường dồi dào và môi trường lãi suất thấp hơn, phản ánh sự sụt giảm liên tục về nhu cầu tín dụng tiêu dùng, nhà ở và các hoạt động đầu tư của khu vực tư nhân (đặc biệt là trong lĩnh vực bất động sản).
Ngân sách bị thâm hụt trong 9 tháng đầu năm 2023. Thu ngân sách giảm 7,8% (so với cùng kỳ) trong khi việc thực hiện ngân sách tăng 14,1% (so cùng kỳ), dẫn đến mức thâm hụt nhỏ là 0,7 tỷ USD (0,3% GDP).
Giải ngân đầu tư công trong giai đoạn này tăng 45,3% (so cùng kỳ) nhưng vẫn chỉ đạt 48% kế hoạch vốn ngân sách đã được Quốc hội phê duyệt cho năm 2023.
Đưa ra khuyến nghị cho Chính phủ Việt Nam, WB nhấn mạnh: Xu hướng lạm phát tăng mạnh tiếp tục cần được theo dõi chặt chẽ. Những nỗ lực tiếp tục thực hiện đầu tư công có thể hỗ trợ tổng cầu và tăng trưởng kinh tế trong ngắn hạn.
Một danh mục đầu tư chiến lược và được chuẩn bị kỹ lưỡng cho năm 2024 và Kế hoạch đầu tư công trung hạn tiếp theo với trọng tâm là cơ sở hạ tầng xanh, có khả năng chống chịu và hạ tầng liên vùng sẽ giúp thúc đẩy phát triển kinh tế dài hạn.
Cải thiện hơn nữa môi trường kinh doanh và đẩy mạnh đầu tư vào nguồn nhân lực (đặc biệt là kỹ năng công nghệ cao) sẽ giúp Việt Nam thu hút FDI công nghệ cao, có giá trị gia tăng cao và tăng năng suất trong dài hạn./.
