Doanh nghiệp xây dựng khó vay vốn, mong muốn tiếp cận gói hỗ trợ lãi suất 2%

Chi phí tăng, nhiều doanh nghiệp xây dựng hoạt động cầm chừng

Dựa vào kết quả hoạt động quý II, có 47,1% DN ngành xây dựng cho biết tổng chi phí sản xuất trên một đơn vị sản phẩm của DN tăng so với quý I. Trong khi tổng chi phí này của 32,9% DN không thay đổi và 20% DN giảm.

Nhận định về quý III, có 46,2% DN dự báo tổng chi phí sản xuất trên một đơn vị sản phẩm tăng và 38,7% DN dự báo không đổi; 15,1% DN dự báo giảm.

Các chuyên gia của Tổng cục Thống kê cho biết, chi phí nguyên vật liệu trực tiếp dùng cho hoạt động sản xuất luôn chiếm tỷ trọng lớn nhất trong tổng chi phí sản xuất của DN xây dựng.

Kết quả khảo sát cho thấy, trong quý II này, có 49,8% DN có chi phí nguyên vật liệu trực tiếp tăng so với quý I; tại 32,2% DN là không đổi và tại 18% DN giảm.

Về quý III, có 48% DN dự báo chi phí nguyên vật liệu trực tiếp tăng so với quý II và 38,1% DN nhận định không đổi; 13,9% DN dự báo giảm.

Trong bối cảnh nhiều khó khăn vẫn đang bủa vây hoạt động của các DN, nhưng 22,8% DN xây dựng cho biết số lượng hợp đồng xây dựng mới của DN tăng so với quý I và 48,7% DN cho biết số lượng hợp đồng mới không thay đổi. Chỉ có 28,5% DN cho biết số lượng hợp đồng xây dựng mới giảm.

Tiếp tục ghi nhận thông tin tích cực khi kết quả khảo sát cho thấy 27,1% DN dự báo số lượng hợp đồng mới sẽ tăng trong quý III và 49,4% DN dự báo không thay đổi; chỉ có 23,5% DN nhận định sẽ giảm.

Tuy nhiên, Tổng Cục trưởng Tổng cục Thống kê Nguyễn Thị Hương cho biết, hầu hết các DN đang phải hoạt động thấp hơn so với năng lực thực tế. Có 22,9% DN hoạt động dưới 50% năng lực thực tế trong quý II; 33,1% DN hoạt động từ 50% đến dưới 70% năng lực; 26,1% DN hoạt động từ 70% đến dưới 90% năng lực; 15,7% DN hoạt động từ 90 đến 100%, chỉ có 2,2% DN hoạt động trên 100% năng lực thực tế.

Đồng thời, nguồn vốn phục vụ sản xuất kinh doanh của phần lớn các DN cũng đang phụ thuộc vào vay ngân hàng. Theo kết quả khảo sát, trong quý II, có tới 75,9% DN phải vay vốn phục vụ sản xuất kinh doanh. Nếu phân chia theo nguồn vay thì có tới 80,9% trong số đó phải vay ngân hàng.

Chỉ có 11,4% DN vay người thân, bạn bè và 6,3% DN vay tổ chức tín dụng khác; 2,2% DN vay nhân viên ngân hàng, tổ chức tín dụng không qua thủ tục chính thức; 1,6% DN vay từ các nguồn khác.

Tuy nhiên, trong số các DN có vay vốn ngân hàng, chỉ có 24% DN tiếp cận được các khoản vay ưu đãi, còn 76% DN không tiếp cận được các nguồn vay ưu đãi.

Thời gian qua, Chính phủ, Ngân hàng Nhà nước đã nỗ lực điều hành, quyết liệt hạ nhiệt mặt bằng lãi suất. Thế nhưng, thực tế khảo sát của Tổng cục Thống kê với các DN xây dựng cho thấy, chỉ có 15,3% DN cho biết tình hình vay vốn cho hoạt động sản xuất kinh doanh quý II thuận lợi hơn quý I; trong khi 53,2% DN nhận định không thay đổi và có tới 31,5% DN chia sẻ tình hình vay vốn khó khăn hơn.

Tâm lý bi quan tuy có được cải thiện nhưng vẫn là hiện hữu khi chỉ có 15,7% DN dự báo tình hình vay vốn quý III sẽ thuận lợi hơn quý II; 56,6% DN nhận định không thay đổi và 27,7% DN nhận định tình hình vay vốn sẽ khó khăn hơn.

Doanh nghiệp mong được hỗ trợ về vốn và chính sách thuế

Chia sẻ về những yếu tố ảnh hưởng đến hoạt động sản xuất kinh doanh của các DN xây dựng trong quý II, các DN tham gia khảo sát cho biết, có 2 yếu tố ảnh hưởng nhiều nhất là “Giá nguyên vật liệu tăng cao” (52% DN lựa chọn) và “Không có hợp đồng xây dựng mới” (49,6% DN lựa chọn).

Tình hình được dự báo sẽ cải thiện không nhiều trong quý III với 51,4% DN vẫn lựa chọn yếu tố ảnh hưởng là “Giá nguyên vật liệu tăng cao” và 44,6% DN lựa chọn yếu tố “Không có hợp đồng xây dựng mới”.

Gửi gắm những kiến nghị nhằm tạo thuận lợi hơn cho hoạt động sản xuất kinh doanh của các DN thông qua Tổng cục Thống kê, các DN xây dựng cho biết, họ cần được hỗ trợ về vốn và các chính sách giãn, giảm thuế.

Tổng Cục trưởng Tổng cục Thống kê Nguyễn Thị Hương nêu rõ, 48,3% DN đề nghị được hỗ trợ về vốn cho sản xuất kinh doanh, như được vay vốn ưu đãi, thủ tục vay vốn thuận lợi và nhanh chóng hơn, giảm lãi suất cho vay.

Cùng với đó, 46,2% DN đề nghị được hỗ trợ về nguyên vật liệu như đảm bảo nguồn cung và bình ổn giá nguyên vật liệu. 36,4% DN đề nghị thông tin đấu thầu cần công khai, minh bạch; 31,5% DN đề nghị tiếp tục cắt giảm thủ tục hành chính.

Đồng thời, 23,3% DN đề nghị được bàn giao mặt bằng đúng tiến độ để đảm bảo thời gian thi công đúng hợp đồng đã ký kết; 22,6% DN đề nghị phải có chế tài xử phạt các chủ đầu tư chậm thanh quyết toán nợ đọng xây dựng cơ bản để DN xây dựng quay vòng vốn cho hoạt động sản xuất kinh doanh.

Ngoài các kiến nghị trên, các DN, nhà thầu xây dựng kiến nghị Chính phủ, các Bộ, ngành, địa phương hướng dẫn rõ ràng về điều kiện để xác định đối tượng được vay gói hỗ trợ lãi suất 2% theo Nghị quyết số 43/2022/QH15. Đối với những DN đủ điều kiện vay, cần phải hướng dẫn chi tiết, cụ thể về thủ tục để DN sớm được giải ngân - bà Nguyễn Thị Hương nhấn mạnh.

Các DN cũng đang mong muốn được giảm thuế thu nhập DN, giãn nợ thuế, gia hạn thời gian nộp thuế; chuyển một phần gói hỗ trợ lãi suất 2% sang những mục tiêu khác như quỹ hỗ trợ thuế để hỗ trợ những DN không đủ điều kiện vay.

Hiện tại nhiều DN xây dựng có thực trạng là lao động nghỉ việc, chuyển việc do bị nợ lương, chậm lương quá lâu, vì vậy, DN mong muốn nhanh chóng được thanh quyết toán nợ đọng, được giải ngân vốn, tạm ứng vốn đúng kỳ hạn để thanh toán nợ lương cho người lao động.

Ngoài ra, các DN cũng hy vọng việc bàn giao mặt bằng được thực hiện đúng tiến độ, công tác quy hoạch đối với những dự án được phê duyệt từ lâu nên rà soát lại cho phù hợp với thực tế để khi DN triển khai sẽ không bị gián đoạn.