Estonia: Lỗ hổng trong hệ thống kiểm soát an toàn thực phẩm

Quan ngại về an toàn thực phẩm

Báo cáo kiểm toán ghi nhận rằng, người dân Estonia hiện ngày càng quan tâm đến những thông tin về rủi ro xoay quanh dư lượng của các loại thuốc bảo vệ thực vật như: thuốc trừ sâu, thuốc diệt cỏ và phân bón trong thực phẩm.

NAO cho biết, những nghiên cứu và phân tích trong phòng thí nghiệm cho thấy, nhiều loại rau quả được bày bán có dư lượng chất bảo vệ thực vật vượt ngưỡng cho phép, gây tác động nghiêm trọng tới sức khỏe của con người.

Ngoài dư lượng chất hóa học, NAO cũng đánh giá các khía cạnh khác của vấn đề an toàn thực phẩm, bao gồm các yêu cầu về vệ sinh thực phẩm, phụ gia thực phẩm và chất ô nhiễm; việc ghi nhãn; các vật liệu và vật phẩm tiếp xúc với thực phẩm; các sinh vật biến đổi gen.

Bên cạnh đó, cuộc kiểm toán cũng xem xét việc cung cấp thông tin cho người dân về dư lượng hóa chất có trong thực phẩm từ thực vật hay không. Các kiểm toán viên nhận định, không phải tất cả mọi thông tin được cung cấp tới người tiêu dùng đều đúng và không phải mọi mẫu thực phẩm đều được tiến hành phân tích. Thậm chí, việc thử nghiệm tại phòng thí nghiệm cũng được thực hiện theo cách thức khiến hàm lượng hóa học tồn dư trên thực phẩm chỉ còn cao bằng một nửa so với thực tế, để tạo cho người dân có cảm giác rằng thực phẩm đó sạch và an toàn hơn.

NAO đã tiến hành đánh giá cách thức các cơ quan thẩm quyền liên quan thu thập và xử lý thông tin cũng như đánh giá những thông tin được công bố và những thông tin chưa được tiết lộ. Trong đó, NAO đặc biệt chỉ trích Bộ Nông thôn, Ủy ban Thú y và Thực phẩm nước này đã quá chú trọng đến tính tuân thủ của thực phẩm theo các quy định pháp luật mà không quan tâm đến những rủi ro đối với sức khỏe con người khi nạp vào những thực phẩm có hàm lượng tồn dư chất bảo vệ thực phẩm cao. NAO cho rằng, nhiều khi phải mất tới một tháng mới có kết quả thử nghiệm và kiểm tra, khi đó, nhiều loại rau quả đã được bày bán hết.

Cam kết đánh giá kỹ hơn những rủi ro

Phản hồi trước những thông tin của NAO, Bộ Nông thôn, Ủy ban Thú y và Thực phẩm cho rằng, những rủi ro liên quan đến dư lượng của các sản phẩm bảo vệ thực vật cần được đánh giá kỹ lưỡng hơn, nhưng điều này đòi hỏi nguồn ngân sách lớn. Song Tổng Kiểm toán Nhà nước Estonia - ông Janar Holm - khẳng định rằng việc thu thập, phân tích thông tin và công bố thông tin tới công chúng có thể được cải thiện bằng cách sử dụng khoản tiền hiện có, vì mục đích là nhằm tăng số lượng người tiêu dùng thông minh.

Đại diện Ủy ban Thú y và Thực phẩm cho biết, Ủy ban sẽ xem xét một cách nghiêm túc những đánh giá của NAO và sớm khắc phục những thiếu sót trong vấn đề công khai thông tin tới người tiêu dùng, đồng thời cam kết sẽ đánh giá các rủi ro đối với sức khỏe con người một cách đầy đủ hơn để đảm bảo thực phẩm được bán ở Estonia không gây hại cho sức khỏe.

Bày tỏ tin tưởng trước những cam kết này, ông Janar Holm cho biết: “Chúng tôi muốn đặt niềm tin vào Bộ Nông thôn và Ủy ban Thú y và Thực phẩm khi các cơ quan này nói rằng, chúng tôi có thể ăn bất kỳ thực phẩm nào được bán mà không phải lo lắng về việc dư lượng hóa chất trong thực phẩm có thể gây ra vấn đề sức khỏe cho chúng tôi hoặc người thân. Chúng tôi muốn có thông tin chính xác để có thể lựa chọn thực phẩm tốt nhất cho bản thân và gia đình”.

Theo NAO, các căn bệnh ung thư, tự kỷ, rối loạn hoạt động chức năng, rối loạn hệ thống nội tiết tố, những bất thường đối với thai nhi và các vấn đề sức khỏe khác đều có liên quan đến sự tích tụ của một lượng lớn dư lượng sản phẩm bảo vệ thực vật trong cơ thể.

Tại Estonia, Bộ Nông thôn, Ủy ban Thú y và Thực phẩm chịu trách nhiệm về vấn đề an toàn thực phẩm. Trong đó, Bộ Nông thôn chịu trách nhiệm quản lý các sản phẩm bảo vệ thực vật trên thị trường và kiểm tra xem các nhà sản xuất nông nghiệp của Estonia có sử dụng các sản phẩm này một cách chính xác hay không. Trung bình 350 mẫu phòng thí nghiệm được kiểm tra dư lượng sản phẩm bảo vệ thực vật hằng năm. Ủy ban Thú y và Thực phẩm công bố các báo cáo dựa trên kết quả phòng thí nghiệm này mỗi năm một lần.