Làm rõ vai trò của Kiểm toán nhà nước trong quản lý tài nguyên, bảo vệ môi trường

Phó Tổng Kiểm toán nhà nước Doãn Anh Thơ, Giám đốc Trường Đào tạo và Bồi dưỡng nghiệp vụ kiểm toán Trần Kim Lộc đồng chủ trì Hội thảo.

Tham dự Hội thảo có đại diện các Bộ, ngành, cơ quan Trung ương và địa phương; đại diện lãnh đạo các đơn vị trực thuộc KTNN; các chuyên gia, các nhà nghiên cứu, các trường đại học; các cơ quan thông tấn báo chí.

Phát biểu đề dẫn Hội thảo, Phó Tổng Kiểm toán nhà nước Doãn Anh Thơ cho biết, ngày nay, phát triển bền vững gắn với quản lý tài nguyên và bảo vệ mội trường (BVMT) không còn là vấn đề riêng của một quốc gia nào mà nó đã trở thành vấn đề cấp bách toàn cầu và là yếu tố sống còn quyết định đến sự phát triển bền vững của nhân loại.

Việt Nam cũng như nhiều quốc gia trên thế giới đang phải đối mặt với nhiều thách thức do ảnh hưởng từ biến đổi khí hậu, nước biển dâng, ô nhiễm môi trường sống.

Văn kiện Đại hội XIII của Đảng đã dự báo biến đổi khí hậu, nước biển dâng, ô nhiễm môi trường… tiếp tục diễn biến phức tạp, cùng với các thách thức truyền thống và phi truyền thống khác sẽ còn tác động mạnh đến sự phát triển của nước ta trong những năm tới.

Nhiều năm qua, BVMT, quản lý tài nguyên, chủ động phòng, chống thiên tai, ứng phó với biến đổi khí hậu luôn là vấn đề được Đảng và Nhà nước quan tâm. Nhiều chủ trương, chính sách về BVMT, ứng phó với biến đổi khí hậu đã được ban hành.

Nghị quyết Đại hội XIII của quán triệt tầm nhìn và định hướng phát triển giai đoạn 2021-2030 nêu rõ: “Chủ động thích ứng có hiệu quả với biến đổi khí hậu, phòng, chống và giảm nhẹ thiên tai, dịch bệnh; quản lý, khai thác, sử dụng hợp lý, tiết kiệm, hiệu quả và bền vững tài nguyên; lấy BVMT sống và sức khỏe nhân dân làm mục tiêu hàng đầu; kiên quyết loại bỏ những dự án gây ô nhiễm môi trường, bảo đảm chất lượng môi trường sống, bảo vệ đa dạng sinh học và hệ sinh thái; xây dựng nền kinh tế xanh, kinh tế tuần hoàn, thân thiện với môi trường”.

Mặc dù Đảng và Nhà nước đã có nhiều chủ trương, giải pháp trong BVMT, ứng phó với biến đổi khí hậu nhưng thực tiễn công tác triển khai thực hiện vẫn còn nhiều vướng mắc, bất cập, hiệu quả chưa cao.

Nhận thức được tầm quan trọng trong vấn đề quản lý tài nguyên, BVMT và ứng phó với biến đổi khí hậu, những năm qua, Lãnh đạo Kiểm toán nhà nước (KTNN) đã rất quan tâm và coi kiểm toán lĩnh vực này là một trong các hoạt động ưu tiên của KTNN Việt Nam.

Cụ thể, KTNN đã thành lập Nhóm công tác về kiểm toán môi trường (KTMT) từ năm 2008; cử các thành viên trong nhóm tham gia các cuộc họp Nhóm công tác về KTMT của Tổ chức quốc tế Các cơ quan Kiểm toán tối cao (INTOSAI) và Tổ chức Các cơ quan Kiểm toán tối cao châu Á (ASOSAI). KTMT được xác định là một trong những nhiệm vụ trọng tâm trong Kế hoạch hành động thực hiện Chiến lược phát triển KTNN đến năm 2030.

Bên cạnh đó, KTNN đã xây dựng tài liệu, cẩm nang hướng dẫn về KTMT và triển khai áp dụng cho hoạt động KTMT của KTNN.

Đặc biệt, tại Đại hội ASOSAI lần thứ 14 được tổ chức tại Hà Nội năm 2018, KTNN Việt Nam đã có nhiều sáng kiến và cùng với các cơ quan kiểm toán tối cao đồng thuận thông qua Tuyên bố Hà Nội. 

Tuyên bố khẳng định sự quan tâm, những nỗ lực và đóng góp thiết thực của cộng đồng ASOSAI đối với công cuộc theo đuổi những mục tiêu phát triển bền vững của Liên Hợp Quốc và giải quyết thách thức về môi trường toàn cầu trên cơ sở kết quả thảo luận về chủ đề “KTMT vì sự phát triển bền vững”.

KTNN Việt Nam cũng đã thực hiện các cuộc kiểm toán trong lĩnh vực quản lý tài nguyên, BVMT như: Kiểm toán Dự án trồng mới 5 triệu hecta rừng; Chương trình mục tiêu quốc gia Nước sạch và vệ sinh môi trường; Kiểm toán Việc quản lý nguồn nước lưu vực sông Mê Kông gắn với việc thực hiện Mục tiêu phát triển bền vững; Kiểm toán chuyên đề về việc quản lý quy hoạch, cấp phép xây dựng và quản lý, sử dụng đất các dự án đầu tư đô thị giai đoạn 2017-2020; Kiểm toán Quản lý nhà nước về tài nguyên khoáng sản giai đoạn 2017-2021…

Qua đó, KTNN đã từng bước đánh giá công tác quản lý môi trường, đánh giá tính kinh tế, hiệu quả, hiệu lực và dành sự quan tâm đến các khía cạnh về môi trường.

Tuy nhiên, KTMT do KTNN thực hiện hiện nay vẫn chủ yếu được lồng ghép trong các cuộc kiểm toán báo cáo tài chính, kiểm toán tuân thủ, còn ít các cuộc KTMT mang tính chất kiểm toán hoạt động hoặc được thực hiện một cách độc lập nên kết quả kiểm toán chưa đạt được như kỳ vọng.

“Hội thảo hôm nay nhằm tìm ra những giải pháp nâng cao chất lượng, hiệu quả của công tác quản lý tài nguyên, BVMT, ứng phó với  biến đổi khí hậu. Mục đích của Hội thảo nhằm phân tích, đánh giá, trao đổi quan điểm và làm rõ vai trò của KTNN trong công tác quản lý tài nguyên, BVMT, góp phần vào sự phát triển bền vững của đất nước” - Phó Tổng Kiểm toán nhà nước nhấn mạnh.

Trên cơ sở đó, Phó Tổng Kiểm toán nhà nước Doãn Anh Thơ cho biết, Hội thảo sẽ tập trung thảo luận những vấn đề chủ yếu sau:

Một là, làm rõ một số vấn đề về thực trạng công tác quản lý tài nguyên, BVMT, ứng phó với biến đổi khí hậu hiện nay và những ảnh hưởng của tình trạng vi phạm các quy định về môi trường đến sự phát triển bền vững của quốc gia, đặc biệt là những lỗ hổng về chính sách, bất cập và chồng chéo trong quản lý nhà nước.

Hai là, tập trung làm rõ vai trò của KTNN trong lĩnh vực kiểm toán quản lý tài nguyên, BVMT góp phần vào việc phát triển bền vững của quốc gia.

Ba là, làm rõ các vấn đề lý luận về cơ sở pháp lý của KTNN trong kiểm toán việc quản lý tài nguyên, BVMT và ứng phó biến đổi khí hậu.

Bốn là, chia sẻ các bài học, kinh nghiệm quốc tế về quản lý tài nguyên, BVMT và vai trò của các cơ quan kiểm toán tối cao trong lĩnh vực này nhằm tăng cường năng lực, nâng cao chất lượng kiểm toán của KTNN.

Năm là, tập trung làm rõ các vướng mắc, bất cập đối với cơ chế phối hợp, trao đổi thông tin giữa KTNN và các cơ quan quản lý tài nguyên, BVMT và các cơ quan chức năng khác.

Tại Hội thảo, các đại biểu đã trình bày tham luận về nhiều nội dung quan trọng như: Thực trạng công tác lập quy hoạch, kế hoạch sử dụng các nguồn tài nguyên đáp ứng các yêu cầu về phát triển bền vững của Việt Nam và thế giới; kết quả kiểm toán công tác quản lý tài nguyên, BVMT và ứng phó biến đổi khí hậu của KTNN giai đoạn 2018-2022; KTMT và vai trò của KTNN…

Báo Kiểm toán sẽ tiếp tục cập nhật thông tin về Hội thảo tới độc giả./.