Hỗ trợ phát triển năng lượng bền vững tại Việt Nam

Tập trung vào 5 lĩnh vựcưu tiên

Điểm nhấn của Hội nghị Cấp cao lần này là những khuyến nghị chính sách của các Nhóm công tác kỹ thuật của VEPG (TWG) với mục tiêu thúc đẩy sự phát triển ngành năng lượng Việt Nam. Cụ thể, các khuyến nghị chính sách tập trung vào 5 lĩnh vực ưu tiên: năng lượng tái tạo, hiệu quả năng lượng, tái cấu trúc ngành năng lượng, tiếp cận năng lượng, dữ liệu và thống kê năng lượng. Những khuyến nghị được đưa ra sau khi các Nhóm công tác kỹ thuật tập hợp các nghiên cứu và trao đổi, đối thoại trong suốt một năm vừa qua.

Tháng 6/2017, VEPG được thành lập theo thỏa thuận giữa Chính phủ Việt Nam và các Đối tác Phát triển nhằm tăng cường hợp tác giữa các bên, kết nối và phối hợp hiệu quả hỗ trợ quốc tế cho ngành năng lượng tại Việt Nam. Thông qua các hoạt động cụ thể, VEPG gắn kết nguồn hỗ trợ bên ngoài với các chiến lược và kế hoạch hành động của Việt Nam về năng lượng và biến đổi khí hậu, cũng như chia sẻ các cam kết quốc tế, tạo thuận lợi cho đầu tư tư nhân trong lĩnh vực năng lượng.

Trước kết quả làm việc tích cực của VEPG, Đại sứ Bruno Angelet đánh giá, chỉ trong một thời gian tương đối ngắn, Nhóm đã đưa ra các đề xuất nhằm cải cách chính sách một cách toàn diện, đó là kết quả của quá trình tham vấn chặt chẽ với Chính phủ, khu vực tư nhân, các đơn vị nghiên cứu và các tổ chức xã hội. “Chúng tôi mong rằng các khuyến nghị này sẽ được đưa vào các tài liệu chính sách chiến lược của Việt Nam và sẽ trở thành các hành động chính sách cụ thể” - ông Bruno Angelet chia sẻ.

Thứ trưởng Bộ Công Thương Đặng Hoàng An cho biết, Hội nghị đã ghi nhận khoảng 40 khuyến nghị chính sách quan trọng. Các khuyến nghị này rất phù hợp và hữu ích cho việc thảo luận xây dựng chính sách ngành năng lượng của Việt Nam hiện nay.

Đánh giá cao những đề xuất chính sách này, thay mặt cho Chủ tịch và các đồng Chủ tịch của VEPG (gồm Bộ trưởng Bộ Công Thương Nguyễn Tuấn Anh, Đại sứ Liên minh châu Âu tại Việt Nam Bruno Angelet, Giám đốc quốc gia WB tại Việt Nam Ousmane Dione), Thứ trưởng Đặng Hoàng An đã tuyên bố: “Chúng tôi chính thức thông qua các khuyến nghị chính sách và cam kết thực hiện những khuyến nghị, đồng thời đảm bảo lồng ghép những nội dung này trong quá trình xây dựng chính sách và lập kế hoạch phát triển ngành năng lượng trong thời gian sắp tới”.

Hướng tới mục tiêunăng lượng bền vững

Theo lãnh đạo Bộ Công Thương, Việt Nam đặt tiêu chí trước tiên là phải đủ điện. Tiếp đó, tiêu thụ điện bình quân phải tăng gấp 3 lần hiện nay (đang ở mức khoảng 2.000 kWh/năm/người) để đạt 6.000 kWh như các nước phát triển. Trong bối cảnh công nghiệp 4.0 thì tiêu thụ năng lượng có thấp hơn một chút nhưng đây là tiêu chuẩn đã được thẩm định bởi các nước công nghiệp phát triển.

Hiện nay, việc tìm ra cơ cấu năng lượng tối ưu cho một quốc gia là rất phức tạp. Nếu loại bỏ tất cả các nguồn có nguy cơ với môi trường thì sẽ ảnh hưởng ngay đến an ninh năng lượng quốc gia. Nhiệt điện than nếu có công nghệ tốt, đầu tư hợp lý thì hoàn toàn có thể hạn chế ô nhiễm môi trường. Tỷ lệ sử dụng năng lượng tái tạo tại Việt Nam (bao gồm cả thủy điện) trên tổng nguồn điện đang vượt xa các nước khu vực ASEAN.

Thể hiện rõ sự đồng hành vì tương lai năng lượng bền vững tại Việt Nam, Đại sứ Bruno Angelet cho biết: “Liên minh châu Âu cam kết hỗ trợ Việt Nam chuyển dịch sang năng lượng sạch, cũng như đảm bảo tất cả người dân được tiếp cận với năng lượng có giá cả hợp lý và đảm bảo năng lực cạnh tranh của Việt Nam”.

Giám đốc quốc gia WB tại Việt Nam Ousmane Dione cũng nhấn mạnh, WB hoàn toàn ủng hộ chương trình phát triển năng lượng của Việt Nam với 5 lĩnh vực ưu tiên được thảo luận tại Hội nghị Cấp cao. WB cũng cam kết giúp đỡ Việt Nam đem đến nguồn năng lượng bền vững, sạch và đáng tin cậy với giá cả phải chăng cho tất cả mọi người, bao gồm cả các tư vấn kỹ thuật và chính sách, viện trợ đầu tư trực tiếp, các bảo đảm và biện pháp giảm thiểu rủi ro, hỗ trợ cải cách chính sách, cải thiện an ninh năng lượng và giúp Việt Nam đạt được Đóng góp do Quốc gia tự quyết định (NDC) như một phần của Hiệp ước Paris.

Tại Hội nghị, một số tổ chức, công ty trong và ngoài nước còn trình bày những bài học kinh nghiệm thực tiễn liên quan đến các khuyến nghị chính sách từ các Nhóm công tác kỹ thuật, qua đó cũng giới thiệu những dự án và cách tiếp cận mới, sáng tạo có thể được nhân rộng trong tương lai. Trong số đó có phần trình bày về Nhà máy Điện mặt trời Phong Điền - nhà máy điện mặt trời đầu tiên của Việt Nam đã hòa lưới thành công vào lưới điện quốc gia tháng 10/2018. Đại điện đến từ Công ty Heineken đã giới thiệu về việc ứng dụng thành công mô hình dịch vụ năng lượng (ESCO) giúp Công ty nâng cao hiệu quả năng lượng trong sản xuất. Đặc biệt, đại diện của Tổ chức Green ID đã giới thiệu về quy trình Lập kế hoạch năng lượng địa phương (Local Energy Planning) với các sáng kiến đưa điện mặt trời thành công đến các hộ dân vùng sâu, vùng xa của một số tỉnh, trong đó có tỉnh An Giang.